نکات لازم برای کاشت ازگیل

کاشت یک نهال شاید به نظر ساده برسد اما دارای نکات و اصولی است که می بایست آن را به طور دقیق رعایت کرد در غیر این صورت ممکن است نهال اصلا رشد نکند و یا اگر رشد کند ریشه های آن به خوبی در خاک گسترش پیدا نکند و به درخت ضعیفی و کم بازده مبدل شود و این موضوع زمانی بسیار با اهمیت است که باغات با هدف تجاری احداث شوند بنابراین می بایست به طور علمی و اصولی به نکات لازم در زمینه کاشت نهال توجه کرد.

نکات کاشت برای ازگیل

درخت ازگیل یکی از درختان میوه محبوب، پربار و مقاوم است که لازم است که در هنگام کاشت نهال آن به چندین مورد و نکته دقت نمود و آن را به شکل صحیح کاشت کرد تا ریشه های نهال آن بتوانند به خوبی در زمین جای بگیرند و شروع به رشد و توسعه کنند در غیر این صورت نباید انتظار داشت تا نهال ازگیل به درختی قوی مبدل شود و این مقاله با هدف آموزش صحیح و یادآوری نکات لازم در زمان کاشت نهال ازگیل به تحریر در آمده است.

مشخصات درخت ازگیل

انگلیسی زبان ها به درخت ازگیلMedlar  و در منابع علمی به آن  Mespilus germanicaمی گویند و طبق تحقیقات گیاهشناسان زادگاه آن را جنگل های جنوب دریا خزر می دانند که این مناطق در واقع جنگل های مازندران و گیلان امروزی هستند و نام محلی آن در زبان مردم مازندران به کٌندس شهرت دارد و نام ازگیل برگرفته از گیلان است و امروزه در بسیاری نقاط دنیا به عنوان میوه ایی لوکس شناخته می شود.

این درخت مانند اغلب درختان میوه به تیره گلسرخیان تعلق دارد و دارای برگ هایی کشیده، نسبتا بزرگ و نیزه ای شکل است که به رنگ سبز تیره با شیارهایی نسبتا برجسته دیده می شود و گل های زیبای آن متشکل از 5 گلبرگ سفید رنگ، نسبتا خوش عطر و دو جنسی که در آغاز بهار ظاهر می شوند و دانه های گرده آن ها به کمک حشرات گرده افشان انتقال می یابد.

اگر گرده افشانی با موفقیت انجام شود میوه هایی گرد تا بیضوی شکلی تشکیل می شوند که در زمان کال یا نارس بودن دارای رنگی سبز، بافتی سفت، طعمی ترش هستند و در زمان رسیدگی و برداشت به رنگ زرد خوش رنگ، بافتی نرم، آبدار با طعمی شیرین مبدل می شوند که در دل خود چندین هسته ی قهوه ای رنگ جای داده اند.

 

شرایط اکولوژی یا نیاز های رشدی ازگیل

یکی از نکات مهم که در زمان کاشت نهال ازگیل باید به آن توجه کرد نیازهای رشدی آن است زیرا با فراهم شدن این نیازها قادر است رشد خوبی داشته باشد و به دنبال آن محصولی با کیفیت و بازار پسند را عرضه کند که در ادامه به توضیح این نیازها خواهیم پرداخت.

1)نور خورشید

گیاهان برای فتوسنتز و تولید انرژی نیاز به نور طبیعی یا مصنوعی دارند وگرنه چرخه فتوسنتز و حیات آن ها با تهدید مواجه می شود. درخت ازگیل نیز می بایست دست کم 5 تا 6 ساعت نور طبیعی را به طور کامل در طی روز دریافت کند به خصوص ارقامی که در مناطق گرمسیری کاشت می شوند نیاز به دریافت و جذب نور بیشتری دارند.

ارقام وحشی ازگیل که در جنگل های بارانی و مرطوب کشور رشد می کنند نیاز نوری کمتری دارند و معمولا در نقاطی از جنگل که حالت نیم سایه یا سایه روشن است بیشتر تمرکز دارند زیرا در برابر تابش نور مستقیم و بیش از حد خورشید حساس هستند و برگ های آن دچار سوختگی می شود و به دنبال آن کیفیت و کمیت میوه های آن ها کاهش می یابد پس در زمان کاشت این ارقام باید به این نکته دقت کرد.

نکات کاشت برای ازگیل

2)دمای محیط

این درخت غالبا در دمای بین 17 تا 20 درجه سانتی گراد رشد بهینه دارد اما قادر به تحمل بازه های دمایی منفی 20 درجه سانتی گراد در زمستان تا مثبت 35 درجه سانتی گراد در تابستان نیز هست ولی یخبندان و دماهای پایین را در فصل گلدهی نمی تواند تحمل کند و این امر بر روی گل ها و میوه ها آن اثر منفی دارد.

 

3)خاک

از دیگر عوامل موثر در زمان کاشت نهال ازگیل که باید به آن دقت کرد ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک است این درخت قادر است در اکثر خاک ها به غیر از خاک های آهکی و سنگین رشد کند اما برای داشتن عملکردی مناسب باید در خاک هایی با زهکش مناسب با بافتی لومی که متشکل از %25 شن و %25 سیلت با ph اسیدی است کاشته شود.

می توان با افزودن کودهای آلی پوسیده و شیمیایی در حجم و زمان مناسب به تقویت یا اصلاح خاک کمک کرد که این امر اثر مثبتی بر روی باردهی درخت ازگیل خواهد داشت.

 

4)آبیاری

میزان و تعداد دفعات آبیاری درخت ازگیل بر حسب سن آن، شرایط آب و هوایی منطقه، بافت خاک و روش آبیاری آن برآورد می شود اما به طور کلی نهال های جوان ازگیل به دلیل نداشتن سیستم ریشه ای قوی بهتر است به طور منظم هفته ای یک مرتبه آبیاری شوند و درختان بالغ و مسن به 3-2 هفته یک بار به آبیاری نیاز دارند و معمولا درختان بالغ در مناطق پربارش و مرطوب از آبیاری بی نیاز هستند.

 

5)انتخاب رقم مناسب برای کاشت نهال ازگیل

انتخاب رقم یکی از نکات مهم در زمان کاشت نهال ازگیل است زیرا باید رقمی پربار، سازگار با شرایط اقلیمی و مقاوم به تنش های محیطی را برای کاشت انتخاب کرد در عین حال نهال باید سالم و عاری از هر گونه آفات و امراض باشد و توصیه می شود این نهال ها را از مراکز و نهالستان های معتبر تهیه کرد.

 

6)زمان مناسب کاشت نهال ازگیل

زمان کاشت نهال ازگیل بسته به محل کاشت (گلدانی یا زمین اصلی) و نحوه تکثیر آن متفاوت خواهد بود، نهال های گلدانی در هر زمانی قابلیت کاشت دارند اما نهال هایی که مستقیما در زمین کاشته می شوند نیاز به زمانی خاص برای کاشت دارند که این زمان باید متناسب با شرایط اقلیمی منطقه باشد. نهالی هایی که از به روش های مختلف تکثیر شده اند نیز باید در زمان مشخصی کاشته شوند به عنوان مثال:

 

نکات کاشت برای ازگیل

  • زمان مناسب برای کاشت ازگیل با استفاده از بذر: ابتدای بهار
  • زمان مناسب برای کاشت ازگیل با استفاده از پیوند زنی: انتهای زمستان
  • زمان مناسب برای کاشت ازگیل با استفاده از قلمه زنی: انتهای پاییز

 

7)ضدعفونی کردن نهال ازگیل قبل از کاشت

یکی از عملیات های مهم در زمان کاشت نهال ضدعفونی کردن ریشه های نهال قبل از انتقال به خاک است که این ضدعفونی با استفاده محلول پرالیناژ انجام می گیرد، محلول پرالیناژ متشکل از یک کیلوگرم خاک رس+ 300 گرم قارچکش ( مثل کاربندازیم، ایپرودیون+ کاربندازیم، تیوفانات متیل) + یک کیلوگرم کود حیوانی یا دامی تجزیه شده و الک شده + 200 گرم مایکوریز+10 گرم کود حاوی فسفر بالا مثل (10-52-10)+ 10 لیتر آب است که همه این مواد را به خوبی با هم مخلوط می کنند تا محلولی چسبناک بدست آید.

چند ساعت پیش از کاشت ریشه را درون آب قرار می دهند تا سیراب شود سپس قسمت هایی از ریشه ی نهال که زخمی و آلوده هستند یا قیچی تیز باغبانی هرس می کنند بعد ریشه را به مدت چند ثانیه درون محلول پرالیناژ غوطه ور می کنند و برای کاشت آماده می کنند. این محلول سبب تقویت ریشه، ضدعفونی کردن آن، ممانعت از خشک شدن ریشه و تحریک به رشد آن می شود.

نکات کاشت برای ازگیل

8)رعایت فاصله مناسب برای کاشت ازگیل

رعایت این فاصله از دیگر نکات مهم در زمان کاشت نهال ازگیل است زیرا این درخت تا ارتفاع 6 الی 8 متر رشد می کند و تاج گسترده و متراکمی دارد از همین رو باید فاصله کاشت بین هر نهال آن به اندازه 4 الی 5 متر و در ردیف‌ های 3 تا 4 متر باشد تا نه تنها ریشه های آن بتوانند به خوبی در خاک حرکت کند بلکه در زمان برداشت میوه و عبور اداوات کشاورزی در باغ مشکلی ایجاد نشود.

 

9)حفر گودال مناسب برای کاشت نهال ازگیل

چند روز قبل از کاشت بهتر است گودال هایی با رعایت فاصله مناسب در زمین حفر کرد تا خاک آن در معرض عوامل محیطی سریع تر تجزیه و آماده شود سپس در هنگام کاشت نهال بهتر است عرض گودال را به بیش از 2 تا 3 برابر عرض یا توپی ریشه افزایش داد و طول آن را تقریبا برابر با اندازه ریشه حفر کرد و بهتر است گودال پهن و کم عمق باشد زیرا اگر درخت خیلی عمیق کاشته شود اکسیژن به راحتی در دسترس ریشه قرار نمی گیرد.

 

10)مالچ پاشی پس از کاشت نهال ازگیل

مالچ یک نوع ماده ی آلی مثل پیت ماس، خرده برگ و…است که در فاصله 5 الی 10 سانتی متری پای درخت ریخته می شود مزیت این کار در این است که سبب حفظ رطوبت خاک، مانع از رشد علف های هرز و جلوگیری از گرم و سرد شدن بیش از حد خاک می شود البته باید مراقب بود بیش از 10 سانتی متر مالچ پاشی صورت نگیرد زیرا سبب افزایش رطوبت و کاهش اکسیژن پای ریشه درخت می شود که این امر موجب به پوسیدگی ساقه و طوقه می گردد.

 

روش های مختلف کاشت ازگیل

1)کاشت ازگیل با استفاده از بذر

از دانه های سخت و قهوه ای رنگ درون میوه ازگیل می توان به عنوان بذر استفاده کرد به همین منظور دانه های میوه های رسیده را جدا کرده و از آن جایی که این دانه ها کاملا سخت و سفت هستند می بایست در اسید سولفوریک قرار داده شوند یا به مدت 1 روز درون آب گرم نگهداری شود تا پوست دانه ها نازک شود.

سپس دانه ها را درون ظرفی که حاوی مالچ و یا خاک اره مرطوب است یا درون کیسه ای زیپ دار لای یک دستمالی مرطوب قرار داده و به مدت 3 ماه در محیط سرد مانند یخچال نگهداری کرد و در این مدت دانه ها را باید مرطوب نگه داشت تا آماده جوانه زنی بشوند بعد از این مدت آن ها را در گلدانی که حاوی خاک غنی است کاشت نموده و در محیطی گرم و مرطوب نگهداری می کنند تا نهال ها از خاک خارج شوند.

 

2)کاشت ازگیل با استفاده از قلمه‌ی آن

در اواخر پاییز که درخت وارد فاز رکود شده است از قسمت های میانی شاخه ی درخت ازگیل قلمه ای به طول 20 سانتی متر جدا می کنند و انتهای آن را به منظور افزایش سطح مقطع به شکل اریب برش می زنند سپس انتهای قلمه را برای افزایش و تسریع در ریشه زایی در هورمون ریشه زا فرو می برند و در خاکی با زهکشی بالا و غنی می کارند.

سپس قلمه ها را به مکانی پرنور اما به دور از نور مستقیم خورشید منتقل می کنند، عمدتا به 6-4 هفته زمان نیاز است تا قلمه ها ریشه دار شوند در این مدت باید خاک قلمه ها را مرطوب نگه داشت اما از آبیاری بیش از حد و خشکی بیش از حد خاک باید جلوگیری کرد تا قلمه ها از بین نروند بعد از اینکه قلمه ها ریشه و برگ تولید کردند نهال های حاصل از آن ها برای کاشت در زمین اصلی آماده می شوند.

 

3)کاشت ازگیل به روش پیوند زنی

در انتهای زمستان یا ابتدای بهار زمان پیوند زنی درخت ازگیل فرا می رسد و از ارقام پربار و سالم را به عنوان پیوندک انتخاب می کنند و آن را بر روی پایه های زالزالک، به یا گلابی به روش اسکنه پیوند می زنند و زمانی که پیوند با موفقیت انجام شد پایه و پیوندک به هم جوش خوردند نهال های پیوندی برای کاشت در زمین اصلی آماده می شود.

 

نکات کاشت برای ازگیل

نتیجه گیری

اگر باغداران در زمان کاشت نهال ازگیل به تمامی نکاتی که در بالا گفته شده عمل کنند نهال های آن ها ظرف مدت کوتاهی در زمین مستقر می شوند، فقط کافی است نهال های مرغوب و پیوندی را از نهالستان های مجوز دار تهیه کنند زیرا فروش نهال در این نهالستان ها با ارائه شناسنامه نهال همراه است و در زمان خرید نهال به شما ضمانت کتبی می دهند که نهال های آن ها سالم، مرغوب و عاری از هر گونه بیماری است.

همچنین قیمت نهال های آن ها در سایت رسمی آن ها قابل مشاهده است و به راحتی می توان با قیمت سایر نهال فروشی های مقایسه کرد که قیمت نهالی های تولید شده در این نهالستان ها با توجه به کیفیت آن ها کاملا اقتصادی و مقرون به صرفه است.