8+1 مزایای شگفت انگیز کود پتاسیم برای رشد نهال

باغداری یکی از مشاغل پرآمد است که امروزه در جامعه به شدت پر طرفدار شده است چرا که میوه یکی از مواد غذایی پر خاصیت و مفید است که جایگاهی ویژه در سبد غذایی خانوار های جامعه دارد و امروزه تقاضا برای مصرف میوه های مختلف افزایش یافته است بنابراین بازار فروش بسیار زیاد میوه موجب افزایش سود دهی شغل باغداری گشته است و افراد زیادی راغب به سرمایه گذاری در این حیطه هستند.

اما بایستی بدانید که باغداری نیز مانند سایر مشاغل و حرفه های گوناگون دست خوش تغییرات شده و امروزه از حالت سنتی خویش خارج شده چرا که نیاز جامعه امروز بسیار بیشتر از گذشته گردیده است و باغداران می دانند که برای باقی ماندن در بازار امروزه و داشتن توان رقابت با سایر تولید کنندگان موظف به تغییر و استفاده از علم نوین در حیطه باغداری هستند

می دانیم که یکی از پیشرفت های علم در زمینه کشاورزی و باغداری بهبود تغذیه درختان و گیاهان با استفاده از کود دهی است و امروزه نیازهای تغذیه ای درختان با استفاده از کودهای مختلف شیمیایی، آلی و زیستی بر طرف می شود تا درختان بتوانند هر چه بهتر و بیشتر باردهی داشته باشند و باغداران به عملکرد بیشتری دست یابند.

اهمیت تغذیه درختان میوه

رشد و سلامت گیاهان مختلف از جمله درختان میوه به عوامل و فاکتورهای متعددی وابسته است که یکی از این عوامل تاثیر گذار بر سلامت، میزان رشد و عملکرد درختان تغذیه صحیح و اصولی است که از طرق مختلف از جمله کود دهی بایستی مواد غذایی مختلف را به درختان میوه رساند تا آنها بتوانند ضمن حفظ سلامتی باردهی معقول و اقتصادی نیز داشته باشند.

درختان میوه مانند سایر موجودات زنده به مواد معدنی و مغذی مختلف و عناصر و ترکیبات غذایی متفاوتی برای رشد و بقا نیاز دارند که این ترکیبات و عناصر بایستی در زمان های مناسب با روشی صحیح در اختیار این درختان قرار بگیرد تا بتوانند با بهره وری از عناصر مختلفی که در اختیارش قرار گرفته است نهایت باردهی و عملکرد را ارایه کند.

می دانیم درختان میوه بیشتر از سایر گیاهان به کود دهی و عناصر مختلف احتیاج دارند چرا که این گیاهان چند ساله هستند و دارای نیازهای بیشتری نسبت به سایر گیاهان علفی هستند و عدم کود دهی و تغذیه صحیح در این گیاهان عوارض و خسارات بیشتری به دنبال خواهد داشت بنابراین بایستی با یک برنامه اصولی تغذیه ای، عناصر مختلف را به موقع و به اندازه و در زمان مناسب به درخت رساند و یکی از مهم ترین عناصری که در درختان میوه نقشی کلیدی ایفا می کند پتاسیم است که در این مقاله به شرح نقش این عنصر خواهیم پرداخت.

پتاسیم چیست

پتاسیم یکی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان مختلف و درختان میوه است که در گروه عناصر ماکرو و پر مصرف در گیاهان طبقه بندی می شود این عنصر با نماد انگلیسی K مشخص می‌شود و بایستی گفت که پتاسیم در تمام مراحل رشدی درختان تاثیر دارد و بایستی این عنصر با روش های مناسب و زمان های مختلف در اختیار گیاهان به ویژه درختان و نهال های میوه قرار بگیرد تا بتوانند به خوبی رشد و نمو نموده و میوه تولید نمایند تاثیرات و نقش های متعدد پتاسیم را در این مقاله مرور خواهیم نمود

فواید و نقش پتاسیم در درختان میوه

پتاسیم یکی از درشت مغذی های مورد نیاز گیاهان است که دارای نقش های اساسی و حیاتی در درختان میوه و سایر گیاهان است که بایستی به موقع و به میزان کافی در اختیار درختان قرار بگیرد، از جمله مهم ترین نقش های پتاسیم در درختان می توان به موارد زیر اشاره نمود

1. فعال نمودن آنزیم های ضروری گیاهی: عنصر پتاسیم در فعال شدن بیش از 60 نوع آنزیم مختلف در درختان موثر است و با تغییر ساختمان پروتئین های سازنده این آنزیم‌ها موجب فعال شدن آنها گشته و نقشی حیاتی در پروتئین سازی در درختان ایفا می‌کند.
2. رشد و نمو سلول‌های درختان و بزرگ شدن اندازه آنها: یکی از تاثیرات بسیار حیاتی پتاسیم در گیاهان مختلف به ویژه درختان نقش این عنصر در رشد سلولها و بزرگ شدن اندازه آنها است که این امر با تاثیر مستقیم بر خاصیت کشسانی دیواره سلولی انجام می شود، که در نهایت منجر به رشد درخت خواهد شد.
3. تاثیر بر باز و بسته شدن روزنه های گیاهی: یکی دیگر از نقش های حیاتی پتاسیم باز و بسته نمودن روزنه ها به منظور تنفس گیاهی است بدین صورت که ازدیاد غلظت عنصر پتاسیم در سلول های روزنه‌ها منجر به افزایش جذب آب توسط آنها شده، که این امر افزایش فشار تورژسانس در سلول های روزنه ای را در پی خواهد داشت که در نهایت موجب باز شدن روزنه خواهد شد، از سوی دیگر با خارج شدن پتاسیم و کاهش غلظت آن و فشار تورژسانس کم شده و روزنه ها بسته خواهند شد.
4. انتقال مواد مغذی حاصل از فتوستنز در داخل آوندهای آبکش: عنصر مهم پتاسیم موجب ورود ساکارز حاصل از فتوستنز به داخل آوندهای آبکشی شده و همچنین در تعیین سرعت حرکت آنها در این آوندها موثر است، همچنین موجب حرکت نیترات در آوندهای چوبی شده و در رسیدن آنها به واکوئل ها موثر است که منجر به تبدیل نیترات به اسیدهای آلی مورد نیاز درختان خواهد شد.
5. باعث استحکام دیواره سلولی شده در نتیجه موجب افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات و عوامل بیمار گر خواهد شد
6. موجب بهبود جذب آب توسط سلول‌ها شده و نیز ظرفیت نگه داری آب توسط سلول ها را افزایش می دهد.
7. موجب افزایش کیفیت میوه ها می شود به طوری که تجمع پتاسیم در میوه منجر به خوش رنگ شدن میوه،خوش طعم و خوش عطر شدن میوه ها خواهد شد.
8. با توجه به نقش مهمی که در عمل گرده افشانی و فرایند تولید مثلی دارد، موجب افزایش عملکرد و میزان باردهی درختان خواهد شد.
9. یکی از عناصر بسیار مهم و موثر در انجام عمل فتوستنز در درختان است، که نقسی مهم در تولید نشاسته، پروتئین و سایر قندها دارد.

عوارض کمبود پتاسیم در درختان میوه

با توجه به نقش کلیدی عنصر پر مصرف پتاسیم در گیاهان، فقر این عنصر در درختان میوه عوارض متعددی دارد که برخی از مهم ترین آنها شامل موارد زیر است

• کاهش رشد رویشی در اندام های مختلف درختان مانند ساقه ها، سر شاخه ها، برگ ها و میوه ها
• کم شدن استحکام سیستم آوندی به ویژه سیستم آوند چوبی که این امر موجب خم شدن شاخه های علفی و سر شاخه ها می گردد.
• با توجه به نقش پتاسیم در حفظ و جذب آب توسط سلول ها و نیز باز و بسته شدن روزنه ها کمبود این عنصر موجب کاهش مقاومت درختان در برابر خشکی می شود.و موجب افزایش حساسیت درختان به کم آبی خواهد شد.
• کاهش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها در نتیجه افزایش حساسیت به عوامل بیمارگر و آفات و در نتیجه افزایش بیماری و آفت در درختان میوه
• کاهش کیفیت میوه و کاهش مدت زمان ماندگاری آنها
• کاهش کمیت میوه های تولیدی توسط درخت به دلیل کاهش وزن و اندازه میوه ها

علایم کمبود پتاسیم در درختان

باغداران و کشاورزان عزیز بایستی دقت کنند که با تامین به موقع عناصر مورد نیاز درختان خود از جمله پتاسیم با استفاده کود دهی مانع از بروز علایم کمبود این عناصر در درختان خود شوند، برای این منظور بهتر است با انجام به موقع آزمایش خاک و ازمایش برگ از میزان مورد نیاز این عنصر در درخت آگاه شوند و با استفاده از کودهای مختلف در جهت رفع این کمبودها برآیند و مانع از ایجاد تنش در درخت شوند.اما به طور کلی علایم ظاهری کمبود عنصر پتاسیم در درختان به شرح زیر است.که ابتدا در برگ های مسن پدیدار می گردد.

• تغییر رنگ برگ ها به زرد که بیشتر در بین برگ ها اتفاق می افتد که به صورت کلروز و در نهایت نکروز بروز می کند.
• حاشیه برگ ها در درختانی که دچار کمبود پتاسیم شده اند به رنگ قهوه ای در خواهد آمد و حالت سوختگی می گیرد.
• برگ ها ممکن است که دچار پیچیدگی شوند و شکل ظاهری آنها از حالت طبیعی خارج شود.
• در موارد شدید ریزش برگ های تغییر رنگ یافته و پیچیده شده
• کاهش رشد درخت و تضعیف عمومی
• اندازه و تعداد میوه ها کاهش می باید
• کیفیت میوه ها به ویژه شاخص رنگ و طعم به شدت کاهش می یابد

معرفی انواع مختلف کودهای حاوی عنصر پتاسیم

عنصر پتاسیم به صورت های مختلف و در ترکیب با سایر عناصر وجود دارد که برخی از مهم ترین آنها را برخواهیم شمرد

1)کود پتاسیم کلرید KCL

این کود که درصد بالایی پتاسیم دارد از معادن معدنی مختلف به صورت طبیعی به دست می آید و یکی از کودهای ارزان قیمت در دسترس باغداران و کشاورزان است. که این کود قابلیت انحلال در آب را دارد و به محض استفاده و آبیاری حل شده و در اختیار درخت قرار می گیرد لازم است دقت کنید با توجه به وجود کلر در ترکیب این کود ممکن است موجب افزایش نمک و شوری خاک شود پس در مصرف آن اعتدال را رعایت نمایید.

2)کود کامل NPK

یکی از مهم ترین و بهترین کودها برای بر طرف نمودن کمبود عناصر غذایی مهمی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم در درختان است، که درصد این عناصر در این کودها متفاوت است که به صورت کود 36 12 12 یعنی 36 درصد پتاسیم و عنصرهای نیتروژن و فسفر هر کدام 12 درصد و کود 30 15 5 دارای 30 پتاسیم، 15 درصد فسفر و 5 درصد نیتروژن و کود 20 20 20  که شامل نسبت یکسان از هر سه عنصر است که با توجه به نیاز درختان خود از یکی از آنها استفاده نمایید.

3)کود پتاسیم سولفات

پتاسیم سولفات یکی از متداول ترین کودهای حاوی پتاسیم است که همانطور از نامش پیداست علاوه بر پتاسیم دارای عنصر گوگرد نیز هست و موجب پروتئین سازی و فعال شدن آنزیم ها در درختان خواهد شد

4)کود پتاسیم نیترات

این کود نیز می تواند به طور همزمان دو عنصر پتاسیم و نیتروژن را در اختیار درخت قرار دهد و بیشتر برای افرایش رشد رویشی درختان مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

5)کود پتاسیم فسفات

این نوع از کود پتاسم در ترکیب با عنصر پر مصرف فسفات است

6)کود پتاسیم تک عنصری

این کود تنها شامل عنصر پر مصرف پتاسیم است و موارد مصرف آن زمانی است که درختان کمبود شدید پتاسیم دارند و یا زمانی که باغدار قصد دارد فقط کود پتاسیم به درختان خود بدهد

بهترین زمان و مناسب ترین میزان مصرف کود پتاسیم

عوامل متعددی در تعیین زمان و میزان مصرف کود پتاسیم موثر است که با در نظر گرفتن آنها می‌توانید بهترین زمان و مناسب ترین مقدار مصرف کود پتاس را تعیین نمایید که از عوامل و فاکتورهای موثر بر این امر می توان به سن درخت، محل کاشت درخت، فصل استفاده از کود، نوع درخت و نیز نیاز گیاه اشاره نمود.

نتیجه گیری

کود دهی و تامین عناصر مختلف مورد نیاز درختان بسیار مهم و ضروری است و امری است علمی که نیازمند دانش کافی در این حوزه است از این رو به باغداران عزیز توصیه می‌شود برای کود دهی باغ های مختلف و درختان خود حتما از کمک ها و مشاوره های یک کارشناس کشاورزی بهره‌مند شوند تا عمل کود دهی آن‌ها بهترین نتیجه را در پی داشته باشد.

برای این منظور به شما توصیه می شود حتما هنگام خرید نهال از اصول کلی کود دهی نهال خریداری شده‌ی خویش اطلاعات اولیه و کلی را دریافت نمایید از این رو توصیه می شود که نهال خود را از نهالستانی تهیه کنید که دارای کارشناسان فروش نهال با تجربه ای باشند تا بتوانند به درستی شما را در خصوص اصول باغدارکودی نهال خریداری شده مانند اصول کود دهی راهنمایی کنند.

لازم است دقت کنید که قیمت نهال در این نهالستان ها به دلیل تولید انبوه و فروش نهال بدون واسطه و مستقیم به باغدار بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است.