نهال گیلاس

درخت گیلاس از تیره گلسرخیان و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی است. در ایران، منشا بهترین نهال گیلاس در نواحی دریای خزر به سمت شرق می باشد. درخت گیلاس در فصل بهار شکوفه های سفید و صورتی دارد و فصل معمول رسیدن میوه آن، اواخر اردیبهشت و اوایل تیر می باشد. جالب است بدانید که در ایران بیش از 50 گونه گیلاس وجود دارد که معروف ترین آن ها شامل گیلاس سیاه (در حوالی مشهد)، گیلاس تک دانه، گیلاس زرد و قرمز (در ارومیه) و گیلاس مجارستانی می باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر برای خرید نهال با کارشناسان نهالستان پالیز تماس بگیرید.

بهترین آب و هوا برای کاشت نهال گیلاس

باغ گیلاس برای بازدهی خوب محصول، نیاز به تابستانی گرم با بارندگی معتدل و زمستانی سرد با بارندگی بالا دارد. درخت گیلاس برای گلدهی در فصل بهار، باید یک دوره سرمایی نستا طولانی را بگذراند. به این معنا که در فصل زمستان باید حدود 1000 ساعت را در دمای زیر 5 درجه سانتی گراد باشد و در غیر این صورت گلدهی و بازدهی محصول خوبی در بهار و تابستان نخواهد داشت. درخت گیلاس می تواند سرما را تا دمای 25- درجه سانتی گراد تحمل نماید.

نور مستقیم خورشید حدود 6 تا 8 ساعت در روز برای پرورش بهترین نهال گیلاس ضروری است. درواقع به همان میزان که این درخت به زمستان های سرد نیاز دارد، باید تابستان هایی گرم را نیز بگذارند. درواقع، نور خورشید باعث شیرین شدن و گوشتی شدن بافت گیلاس می شود توجه داشته باشید که کاشت نهال گیلاس در مناطق گرمسیری به دلیل اینکه نمی تواند نیاز سرمایی این درخت را در فصل زمستان تامین نماید، توصیه نمی شود.

خاک درخت گیلاس

آماده سازی خاک قبل از کاشت نهال گیلاس تاثیر زیادی بر رشد مطلوب و باروری درخت گیلاس در طولانی مدت دارد. پیشنهاد ما در خرید نهال گیلاس به شما این است که خاک درخت گیلاس قبل از کاشت و حتی پس از آن به طور سالیانه تست شود تا اگر کمبودی دارد، غنی تر گردد.

خاک رس از ذرات بسیار ریزی ساخته شده است که در زمان آبیاری درخت گیلاس، این ویژگی سبب چسبناک شدن و سفت شدن خاک می شود. خاک رس برای نگهداری رطوبت مناسب است اما نمی تواند آب را به خوبی از خود عبور دهد. خاک شنی نیز حاوی ذرات بزرگی است که به راحتی با چشم دیده می شود. این خاک نیز مانند خاک رس، برای کاشت نهال گیلاس مناسب نیست؛ چرا که آب را خیلی سریع از خود عبور داده و نمی تواند به مدت طولانی مرطوب باقی بماند.

خاک لومی ترکیبی مناسب از خاک رس، شن و مواد طبیعی بوده و بهترین خاک برای کاشت نهال گیلاس و دیگر درخت های میوه در نظر گرفته می شود. این خاک به خوبی آب و مواد مغذی را در خود ذخیره کرده و در عین حال اجازه عبور آب و هوا را نیز می دهد. بنابراین خاک باغ گیلاس باید از نوع لومی باشد.

آماده سازی خاک برای کاشت نهال گیلاس

آماده سازی خاک باغ گیلاس می تواند هر زمانی از سال که خاک خیس یا یخ زده نیست، انجام گیرد. بهترین زمان برای این کار، چند هفته پس از برداشت محصول قبلی است. در ادامه، می توانید بهترین ترکیباتی را که برای آماده سازی خاک استفاده می کنیم، ببینید:

کمپوست: برای هر خاکی مناسب است

شن: اگر خاک لومی است، نیازی به اضافه کردن شن نمی باشد

کود: ترجیحا از کود حیوانی گوسفندی استفاده شود.

آهک: اگر خاک باغ گیلاس شما اسیدیته زیادی دارد، بهتر است مقداری آهک به خاک آن اضافه کنید.

خزه اسفاگنوم: در صورتی که pH خاک به سمت قلیلایی برود، برای کاشت نهال گیلاس باید این ماده را به خاک اضافه نمایید.

کاشت نهال گیلاس

درخت گیلاس را می توان از طریق کاشت بذر یا نهال آن پرورش داد. نهال گیلاس را در اواخر پاییز یا اوایل بهار که خاک نرم و مرطوب است بکارید. جهت باغ گیلاس، ناحیه ای را انتخاب کنید که از لحاظ گردش هوا و تابش نور خورشید مناسب باشد. برای پرورش بهترین نهال گیلاس لازم است تا نور خورشید در تابستان به طور مستقیم بر آن ها بتابد.

علاوه بر موارد گفته شده در رابطه با خاک مناسب درخت گیلاس، باید بدانید که عمق گودال کنده شده برای کاشت نهال، نباید بزرگتر از ریشه آن باشد. گودال را طوری حفر کنید تا ریشه کاملا در آن جای گیرد و سپس از خاک اطراف به آرامی روی آن بریزید. ضمنا، اگر در منطقه تان وزش باد زیاد است، در سال های اول که نهال گیلاس ضعیف است، آن را به یک تیر چوب عمودی ببندید تا صاف رشد کند و آسیب نبیند. فاصله کاشت نهال های گیلاس از یکدیگر (بسته به گونه آن ها)، باید حداقل 4 تا 8 متر باشد، به طوریکه بین درختان بالغ آن ها در آینده، فضا و تهویه کافی وجود داشته باشد.

آبیاری درخت گیلاس

بهترین نواحی کاشت درخت گیلاس از لحاظ آبیاری، مناطقی است که بارندگی متعدد زمستانی دارند. از طرفی، پس از رسیدن محصول در فصل تابستان، بارندگی های شدید می تواند منجر به ضرر و آسیب شود، چرا که گیلاس میوه ای حساس است و با رگبارهای بارانی می تواند دچار ترکیدگی شود.

پس از کاشت نهال گیلاس، آبیاری آن در سال اول از اهمیت خاصی برخوردار است. برای داشتن بهترین نهال گیلاس، لازم است تا در هفته اول پس از کاشت هر روز آبیاری انجام شود. در هفته دوم، باغ گیلاس را می توانید دو تا سه بار آبیاری نمایید و از هفته دوم به بعد، آبیاری هفتگی برای رشد مطلوب درخت گیلاس کافی است.

در ادامه اصول کلی کاشت و پرورش درخت گیلاس برای شما توضیح داده می شود ولی لازم است تا برای داشتن بهترین نهال گیلاس، تمام قوانین را با محیط و اقلیم خود منطبق نمایید. برای مثال، اگر باغ گیلاس شما در منطقه ای پرباران قرار دارد، قاعدتا میزان آبیاری از مقدار گفته شده، کمتر می شود تا نهال غرقاب نشود. طبق قاعده ای، اگر در منطقه شما به طور متوسط هر ده روز کمتر از 2 سانتی متر بارش باران وجود دارد، باید به آبیاری باغ گیلاس توجه داشته باشید تا با کم آبی مواجه نشود. علاوه بر این، هر چه سن درخت گیلاس بیشتر باشد، نیاز آن به آبیاری کمتر می گردد.

کوددهی درخت گیلاس

کوددهی درخت گیلاس مانند دیگر درختان میوه از اهمیت زیادی برخوردار است. پس از کاشت نهال گیلاس، از کوددهی آن با کودهای نیتروژن بالا خصوصا در تابستان و پاییز خودداری کنید؛ چرا که در این صورت نیتروژن اضافی می تواند سبب آفات درختی و کاهش محصول باغ گیلاس شما شود.

بهترین زمان کوددهی درخت گیلاس

اگر باغ گیلاس شما در منطقه ای آفتابی و با خاک لومی، حاصل خیز و خوب شخم زده شده قرار دارد باید بگوییم که احتمالا لازم به کوددهی مرتب نیست. اما اگر منطقه کاشت نهال گیلاس چندان مطلوب نیست، یا به بهره برداری بیشتر نیاز دارید، می توانید خاک را به طور سالانه شخم زده و کوددهی کنید.

برای داشتن بهترین نهال گیلاس، باید ابتدای بهار برای کوددهی دست به کار شوید. کوددهی نهال گیلاس باید در اوایل بهار و با کود شیمیایی کم نیتروژن انجام شود. درواقع بهترین زمان کوددهی درخت گیلاس، یک ماه قبل از بازشدن شکوفه های درخت است و به طور کلی اوایل بهار می تواند انتخاب خوبی برای این کار باشد.

چگونگی کوددهی درخت گیلاس

برای بهره برداری بهترین نهال گیلاس لازم است تا شما رشد آن ها را به طور مرتب پایش کنید. اگر رشد نهال گیلاس کمتر از 20 سانتی متر در سال است، به کود درخت گیلاس نیاز دارید. برای این منظور می توانید از باغ های معتبر، بهترین کودهای حیوانی و شیمیایی مربوط را سفارش دهید. کود شیمیایی مناسب درخت گیلاس باید کم نیتروژن بوده و از این رو کود 10-10-10 می تواند انتخاب درستی باشد.

مقدار کودی که برای نهال گیلاس به کار می برید، به سن درخت بستگی دارد. طبق قاعده، به ازای هر سال از عمر درخت، حدود 45 گرم و تا حداکثر 450 گرم نیتروژن لازم است. همیشه راهنما و دستورات روی بسته بندی کود شیمیایی درخت گیلاس را بخوانید و مطابق آن ها عمل کنید، چرا که مقدار نیتروژن هر کود می تواند با دیگری متفاوت باشد.

هرس کردن درخت گیلاس

تمام درختان میوه نیاز به هرس کردن در زمان مناسب دارند و درخت گیلاس نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای پرورش دادن بهترین نهال گیلاس باید بدانید که در چه زمانی و با چه روش و ابزاری هرس کردن را انجام دهید. بنابراین، این قسمت از مطلب سایت نهال پالیز را به طور کامل مطالعه کنید.

چرا هرس کردن درخت گیلاس مهم است؟ مهمترین دلیل این می باشد که هرس کردن درخت سبب تابش بیشتر و بهتر نور خوشید به آن می شود. همانطور که می دانید نور خورشید از اصلی ترین موارد رشد مطلوب باغ گیلاس و دیگر باغستان های میوه است. با هرس کردن، تهویه و عبور هوا در بین شاخه درختان بهتر صورت می گیرد و احتمال آفات نیز کم می شود. بنابراین به طور خلاصه هدف از هرس کردن درخت گیلاس، داشتن درختی سالم و پربازده است.

بهترین زمان هرس کردن درخت گیلاس

طبق قانون کلی، بهترین زمان هرس کردن درخت گیلاس هنگامی است که درخت هنوز در خواب زمستانی باشد. البته در این زمینه، گونه گیلاس شیرین یک استثنا است. به دلیل اینکه درخت گیلاس شیرین به بیماری های قارچی و باکتریایی بسیار حساس است، بنابراین بهترین زمان هرس کردن آن در اواخر تابستان است. البته این نکته را باید بدانید که هرس کردن درخت گیلاس در تابستان، از قدرت و انرژی میوه دهی آن ها می کاهد، بنابراین در صورت لزوم هرس کردن باغ گیلاس در فصل تابستان، این کار باید در حداقل مقدار ممکن و از شاخه های کوچک انجام گیرد.

طبق تحقیقات کارشناسان نهالستان پالیز نهال، هرس کردن در فصل زمستان و زمانی که درخت خفته است، اثرگذارتر است. جداکردن قسمت هایی از نهال گیلاس در این زمان، باعث می شود تا سطح انرژی درخت کاهش پیدا نکرده و بدون تغییر باقی بماند. انتخاب زمان درست هرس کردن درخت گیلاس در بازدهی محصول آن بسیار مهم بوده و اواخر زمستان به نظر انتخاب خوبی است تا از آسیب به درخت جلوگیری شود.

بیماری ها و آفات درخت گیلاس

شپشک های گیاهی، لارو حشرات چوب خوار، مگس گیلاس و کنه تار عنکبوتی از جمله آفات نهال گیلاس هستند اما مهمترین و شایع ترین آفت درخت گیلاس، مگس گیلاس است. این حشره در عمق سه تا پنج سانتی متری خاک زندگی می کند. مگس گیلاس در فصل بهار به صورت مگس سفید بالغ پرواز کرده و به گیلاس نارس حمله می کند. مگس، گیلاس را سوراخ کرده و تخم خود را درون آن می گذارد. زمان برداشت گیلاس ظاهر آن مشکلی ندارد، اما درون آن کرمی سفید دیده می شود. راه مبارزه با این آفت درخت گیلاس، استفاده از سم دیازینون چهار بار در زمستان است.

اگر تصمیم به احداث باغ گیلاس دارید به شما پیشنهاد میکنیم مقاله نهال آلبالو را هم مطالعه کنید.

[sc name=”gilas-faq” ][/sc]

[sc name=”star-gilas” ][/sc]