هرس درخت سنجد: نکات ضروری برای هرس و نگهداری سنجد

نام لاتین درخت سنجد، Elaeagnus angustifolia و از  خانواده  Elaeagnaceae هست، خاستگاه اصلی درخت سنجد بومی کشور ایران بوده و از میوه آن به عنوان داروی سنتی استفاده می‌شود، آمار فروش نهال سنجد در کشور ایران نشانگر رضایت کشاورزان از احداث باغ سنجد است؛ این درخت برای رشد بهتر احتیاج به هرس سالیانه دارد از نکات مهم هرس درخت سنجد باید به موارد زیر اشاره کنیم:

1. زمان مناسب: کارشناسان نهالستان به هنگام فروش نهال سنجد توصیه می‌کنند، هرس درخت سنجد را دو فصل انجام دهید: فصل زمستان وقتی درخت در حالت خواب زمستانی است، فصل بهار قبل از شروع رشد فصلی درخت
2. مشخص کردن هدف از هرس درخت سنجد: بررسی کنید که هدف اصلی شما از هرس درخت چیست، آیا می‌خواهید درخت را شکل دهید، شاخه‌های آسیب دیده را ببرید یا رشد غیر ضروری را مهار کنید.
3. رعایت اصول بهداشتی: برای هرس درخت سنجد، ابزارهای تیز و مناسب را استفاده کنید، در صورت وجود شاخه‌های بزرگ و خطرناک در ارتفاعات بالا بهتر است از افراد دیگری کمک بخواهید.
4. شاخه‌های مرکزی را حفظ کنید: درخت سنجد معمولاً دارای شاخه‌های قوی و مرکزی است که به درخت استحکام می‌بخشند؛ در هنگام هرس، مطمئن شوید که شاخه‌های مرکزی را حفظ کرده و تنها به شاخه‌های آسیب دیده یا رشد غیر ضروری توجه کنید.
5. هماهنگی با شما ظاهری درخت: در هنگام هرس، بدانید که ظاهر درخت چه شکلی است، قبل از بریدن هر شاخه، شکل ظاهری درخت را حفظ کنید.
6. تمیزکاری پس از هرس: پس از انجام هرس، شاخه‌های بریده شده را از زیر درخت جمع‌آوری کرده و آنها را بسوزانید.

توصیه می‌شود قبل از خرید نهال سنجد اطلاعات بیشتری در مورد هرس درخت سنجد کسب کنید.

همه چیز در مورد درخت سنجد

اگر می‌خواهید همه چیز در مورد درخت سنجد را بدانید، بهتر است در ادامه مقاله همراه ما باشید، به خاطر شباهت ظاهری این درخت به درخت زیتون نام دیگر آن را زیتون روسی نامیده‌اند؛ میوه‌های کوچک و بیضی رنگ سنجد از سه قسمت تشکیل شده است پوسته چرمی، گوشت آردی و هسته سنجد؛ میوه سنجد ارزش غذایی بالایی دارد به طوری که برای درمان راشیتیسم و رماتیسم توصیه می‌کنند آرد سنجد را همیشه مصرف کنید، از دیگر ویژگی‌های درخت سنجد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برگ‌های بدون دندانه درخت سنجد کاملاً کشیده و نواری شکل هستند.
• ساقه‌های جوان درخت بید طوسی و شاخه‌های قدیمی آن قهوه‌ای رنگ هستند؛ در صورت تغییر رنگ در شاخه‌ها مطمئن باشید این درخت دچار تنش‌های محیطی یا بیماری شده است.
• درختان سنجد بذری و سنتی ۵ الی ۶ سال و درختان اصلاح شده بر پایه قلمه تنها ۱ تا ۲ سال زمان برای باروری احتیاج دارند.
• گل‌های درخت سنجد زرد و کوچک است.
• از ویژگی‌های ژنتیکی درخت سنجد باید به تحمل آن به خشکی اشاره کرد بنابراین می‌توان این درخت را به صورت دیم کاشت.
• تنه درخت سنجد به صورت طبیعی در برابر ورزش‌های باد شدید از خود مقاومت نشان می‌دهند، همین موضوع باعث شده تا آمار فروش نهال سنجد افزایش پیدا کند چون از این درخت برای ایجاد دیوار باد شکن استفاده می‌کنند.
• ریشه زایی درخت سنجد بسیار قوی بوده و در هر نوع خاکی می‌تواند رشد کند.
• این درخت دیرگل بوده اوایل اردیبهشت ماه گلدهی خود را آغاز می‌کند.
• میوه‌های درخت سنجد دیررس است ماه مهر شما می‌توانید میوه آن را برداشت کنید.
• قدرت انبارمانی میوه سنجد بسیار بالا است به طوری که تا یک سال می‌توانید آن را نگهداری کنید.

  بهترین نژاد درخت سنجد

یک باغدار بهتر است قبل از خرید نهال سنجد با نیازهای آن آشنایی کافی داشته و بهترین نژاد درخت سنجد بشناسد؛ درخت سنجد به طور معمول برای رشد بهترین میوه‌هایش حداقل به ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم و حرارت بالای ۲۵ درجه سانتیگراد احتیاج دارد؛ اگر بنا به هر دلیلی درخت شما دیرتر شروع به باردهی کرد و یا میزان باردهی آن کمتر از حد انتظار است حتماً آفتابگیر بودن منطقه را مورد بررسی قرار دهید؛ بهترین نژاد درخت سنجد عبارتند از:

✓نهال سنجد حاج حسینی: تنه درخت نهال سنجد حاج حسینی به اندازه مقاوم و محکم است که از آن به عنوان دیوار باد شکن جهت محافظت از باغات میوه استفاده می‌کنند؛ میوه‌های درشت و خوش طعم نهال سنجد حاج حسینی باعث محبوبیت این نهال در بین کشاورزان شده و آمار فروش نهال سنجد حاج حسین بسیار بالا است.

نهال سنجد حاج حسینی قدرت رشد بسیار بالایی دارد به طوری که اگر شما موفق به کاشت پاییزی آن شوید در دومین بهار، شاهد دانه‌های درشت و خوشرنگ سنجد بر روی شاخه‌های آن خواهید بود؛ اکثر باغداران از سوددهی باغ سنجد حاج حسینی رضایت کامل داشته‌اند.

✓نهال سنجد قزل: نهال سنجد قزل یک نهال سردسیری بوده و جزو ارقام دیرگل قرار گرفته است؛ این نهال محدودیت ارتفاعی نداشته و در آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی آن را کاشت می‌کنند؛ میوه‌های این نهال کاملاً درشت و به رنگ نارنجی روشن است؛ Ph مناسب برای کاشت نهال سنجد ۸ واحد بوده و می‌تواند در خاک‌های شور نیز به رشد خود ادامه دهد؛ عمر نهال سنجد قزل طولانی بوده و می‌تواند تا ۹۰ سال عمر کند.

✓ سنجد محلی: بازه دمایی که نهال سنجد محلی تحمل می‌کند بسیار وسیع است؛ این درخت تا دمای منفی ۳۰ درجه در فصل زمستان و مثبت ۴۵ درجه در فصل تابستان تحمل می‌کند، محدودیت ارتفاعی نداشته و می‌توان آن را در مناطق کوهستانی نیز کاشت.

نهال سنجد محلی بر پایه قلمه توسط نهالستان‌های معتبر کشور تکثیر می‌شود، عمر اقتصادی آن ۱۰۰ سال بوده و دو سال برای اولین باروری زمان احتیاج دارد؛ میوه این درخت در زیر مجموعه خشکبار قرار گرفته و در اکثر مناطق آرد سنجد را از آن تهیه می‌کنند.

روش هرس درخت سنجد

روش‌های مختلفی برای هرس درخت سنجد وجود دارد. بهترین روش هرس درخت سنجد عبارتند از:

• هرس به شکل کلی:

در این روش، شاخه‌های مرده، خشک و آسیب‌دیده را از درخت برداشت می‌کنید؛ هدف اصلی این هرس افزایش نور و هوای رسیدن به بخش‌های درونی درخت و نگهداشت شکل طبیعی آن است.

• هرس تخصصی:

در این روش، با هدف تسهیل در عبور نور و هوا و کاهش بار ناقصی، شاخه‌های معینی از درخت سنجد را هرس می‌کنید، این شاخه‌ها به اندازه کافی بزرگ و سنگین شده‌اند و انرژی بیشتری از درخت را جذب می‌کند.

• هرس به منظور شکل‌دهی:

اگر هدف شما تغییر شکل یک درخت سنجد باشد، می‌توانید شاخه‌هایی که به شکل یا جهت نامطلوب رشد کرده‌اند را هرس کنید، با حذف شاخه‌های غیر طبیعی شکل زیبایی به درخت سنجد می‌دهید.

زمان هرس درخت سنجد

برای آشنایی با ویژگی‌های یک روز مناسب برای هرس درخت‌ سنجد و زمان هرس درخت سنجد می‌توانید به سایت پالیز نهال مراجعه کنید و از کارشناسان این مرکز کمک بخواهید، البته در ادامه برخی از ویژگی‌های عمومی را به شما معرفی خواهیم کرد

• هوای خنک و خشک: بهترین زمان برای هرس درخت‌ سنجد زمانی است که هوا خنک و خشک است؛ در این شرایط، درختان سنجد کمتر دچار بیماری آفت زدگی و تنش‌های محیطی می‌شوند.
• فصل مناسب: درختان سنجد را بهتر از اواخر فصل زمستان که در حالت خواب هستند هرس کنید.
• درختان سنجد خشک و بدون برگ: اغلب درختان در فصل زمستان خشک و بدون برگ هستند؛ قبل از هرس، مطمئن شوید که شاخه‌های درختان متورم نشده است.
• در روزهایی که درجه رطوبت بیشتر از ۶۰ درصد از هرس درخت سنجد را انجام ندهید.
• روزهای بارانی گزینه مناسبی برای هرس درخت محسوب نمی‌شود.
• به دمای هوا نیز توجه داشته باشید در دمای کمتر از ۵ درجه سانتیگراد هرس درخت سنجد را انجام ندهید، وقتی شما شاخه‌ای را  برش می‌دهید مقداری آب بر روی شاخه جمع می‌شود؛ برودت هوا باعث می‌شود تا این مقدار آب یخ زده و شاخه درخت را سیاه می‌کند.

برخی از درختان بزرگ سنجد به دلیل سن و اندازه بالا پایداری کمتری دارند؛ هرس آنها به عنوان اقدامی پیشگیرانه در نظر گرفته می‌شود تا درختان در معرض خطر نباشند؛ اما هرس درختان بزرگ نیاز به تجربه و تخصص دارد؛ بنابراین قبل از خرید نهال سنجد و کاشت آن در مزرعه اطلاعات کافی در مورد هرس درخت سنجد کسب کنید.

فصل هرس درخت سنجد

طبق بررسی‌های انجام شده توسط کارشناسان نهالستان فصل هرس درخت سنجد اواخر فصل زمستان و همچنین اواسط فصل تابستان است؛ در فصل زمستان هرس باردهی را انجام می‌دهند تا انرژی به شاخه‌های جوان رسیده و قدرت باروری و کیفیت محصولات تولیدی را ارتقا ببخشند؛ هدف اصلی از هرس فصل تابستان هرس فرم دهی است، با هرس فرم دهی تاج درخت را سبک‌تر می‌کنند تا نفوذ نور خورشید و گردش هوا بهتر اتفاق بیفتد.

درخت سنجد در کجا میروید

درخت سنجد یکی از درختان مقاوم در برابر خشکی و خاک‌های فقیر است و در برخی مناطق ایران رشد بهتری دارد، این درخت به طور عمومی در استان‌های شمالی و غربی ایران مانند گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، کرمانشاه، کردستان، اردبیل، زنجان و همچنین برخی مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان، کرمان و هرمزگان پیدا می‌شود.

البته، درخت سنجد در مناطق دیگر کشور نیز رشد می‌کند، اما روند رشد و شرایط باردهی آن متفاوت هست، برای کاشت نهال سنجد، باید شرایط اقلیمی مناسب مهیا شود، نهال سنجد در مناطق با اقلیم نیمه خشک تا خشک با رطوبت کمتر از ۶۰ درصد رشد بهتری دارد.

یک باغدار قبل از خرید نهال سنجد باید وضعیت خاک باغ را آنالیز کند؛ از نظر خاک، سنجد به خاک های غنی، عمیق و با زهکشی خوب نیاز دارد، همچنین خاک باید دارای pH نیمه قلیایی تا قلیایی (6.5-8) باشد، همچنین ذخایر آبی منطقه را نیز بررسی کنید با اینکه نیاز آبی نهال سنجد کم است، ولی آبیاری مناسب کیفیت و کمیت میوه‌ها را ارتقا می‌دهد.

کلام آخر

در کلام آخر باید بگوییم میوه سنجد جزو میوه‌های ارگانیک و سالم محسوب می‌شود، چون درختان سنجد به اندازه‌ای مقاوم و سیستم دفاعی قوی دارند که باغدار برای نگهداری و مراقبت از آنها احتیاج به سموم و آفت کش‌های متنوع ندارد، بنابراین هزینه نگهداری و مراقبت از آنها بسیار پایین است برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خرید نهال سنجد و قیمت نهال سنجد به سایت اینترنتی بزرگترین نهالستان‌های کشور مراجعه کنید.