درخت انگور یکی از درختان مثمر و سودمند است که با تولید محصول فراوان و تنوع مصرفی بالا، از جمله سرکه، کشمش، شیره، و ژله، در کشاورزی ایران اهمیت زیادی دارد. این درخت به دلیل سازگاری با شرایط آب‌وهوایی مختلف، در اغلب نقاط کشور کاشته می‌شود و پرورش آن بین باغداران بسیار رایج است. با این حال، گاهی به دلایل مختلف مانند تغییر کاربری زمین یا تعویض درختان، نیاز به جابجایی درخت انگور احساس می‌شود. در این مقاله، زمان مناسب جابجایی نهال انگور و نکات مهم برای انجام صحیح این فرآیند بررسی می‌شود.
درباره ی درخت انگور چه می دانید
درخت انگور جز درختان قدیمی به شمار می‌رود که انسان روش کاشت آن را به طور تجربی فرا گرفته است و نام آن در کتب باستانی و دینی دنیا به دفعات زیاد آورده شده است و کشورهای فرانسه، ایتالیا، آلمان، آمریکا مهمترین تولید کنندگان آن به شمار می‌آیند و کشورمان نیز نهمین کشور تولید کننده انگور در دنیا است. این درخت در مناطق معتدل که کمینه‌ی دما به منفی 15 درجه سانتی گراد و بیشینه‌ی دما به 40 درجه سانتی گراد می‌رسد مناسب برای رشد این درخت محسوب می‌شوند
درخت انگور یکی از قدیمی‌ترین گیاهان کشت‌شده توسط انسان است که نام آن در کتب باستانی و دینی آمده است. این درخت به خانواده انگوریان (Viniferaceae) تعلق دارد و در مناطق معتدل با دمای بین منفی ۱۵ تا مثبت ۴۰ درجه سانتی‌گراد رشد خوبی دارد. ایران، به‌عنوان نهمین تولیدکننده بزرگ انگور در جهان، دارای گونه‌های متنوعی از این درخت است، از جمله:
- انگور عسگری
- انگور یاقوتی
- انگور سیاه سردشت
- انگور کشمشی بیدانه
- انگور لعل
این درخت اغلب به‌صورت بوته‌ای یا رونده رشد می‌کند. میوه‌های آن با پوست نازک و طعمی شیرین، در رنگ‌های متنوع زرد، قرمز، سبز، و سیاه یافت می‌شوند.
چرا جابجایی درخت انگور ضروری است؟
جابجایی نهال انگور گاهی اجتناب‌ناپذیر است و ممکن است به دلایل زیر انجام شود:
- خشک شدن تعدادی از نهال‌ها
در برخی مواقع، تعدادی از نهال‌های انگور در باغ خشک می‌شوند یا رشد مناسبی ندارند. در این صورت، باغداران برای جایگزینی آن‌ها و حفظ ساختار کلی باغ، اقدام به جابجایی یا کاشت مجدد درختان انگور می‌کنند. - تغییر کاربری زمین
گاهی به دلیل احداث جاده، ساخت‌وساز، یا تغییرات در کاربری زمین، درختان انگور در معرض خطر قطع شدن قرار می‌گیرند. جابجایی درخت در این شرایط می‌تواند از خسارت و قطع درخت جلوگیری کند و درخت را به محیطی مناسب منتقل کند. - همسان‌سازی سن درختان باغ
در برخی باغ‌ها، تفاوت در سن درختان می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری شود. باغداران برای بهبود کیفیت محصول و افزایش هماهنگی در زمان باردهی، اقدام به جابجایی یا جایگزینی درختان قدیمی با درختان هم‌سن و جوان‌تر می‌کنند.
بهترین زمان برای جابجایی درخت انگور
جابجایی درخت انگور یک فرآیند حساس است و اگر در زمان مناسب انجام شود، شانس موفقیت آن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. بهترین زمان برای جابجایی درخت انگور از اواخر پاییز تا پایان زمستان است. در این بازه زمانی، درخت در مرحله خواب زمستانی قرار دارد و فعالیت‌های متابولیک آن به حداقل رسیده است. در نتیجه، درخت کمترین تنش را تجربه می‌کند.
دلایل مناسب بودن این بازه زمانی:
- کاهش استرس درخت:
در مرحله خواب زمستانی، درخت برگ‌های خود را از دست داده و انرژی کمتری برای رشد فعال نیاز دارد. این شرایط کمک می‌کند که درخت هنگام جابجایی، تنش کمتری را متحمل شود. - جلوگیری از آسیب به ریشه‌ها:
در زمستان، خاک اغلب هنوز یخ نزده و شرایط حفاری برای جابجایی ریشه‌ها مناسب‌تر است. - فرصت برای تثبیت در مکان جدید:
اگر جابجایی تا قبل از شروع بهار انجام شود، درخت فرصت کافی دارد تا در مکان جدید تثبیت شود و با آغاز فصل رشد، بتواند ریشه‌های خود را گسترش دهد. - عدم نیاز به آبیاری مداوم:
درختان در فصل سرما به آبیاری زیادی نیاز ندارند و خاک مرطوب طبیعی این فصل می‌تواند به کاهش تنش خشکی کمک کند.- پیش از جابجایی درخت انگور باید اقدام به آبیاری درخت انگور کرد و همراه با آب آبیاری مقداری رس و 7 تا 15 مواد مختلف ( از جمله قارچکش، باکتری کش و غیره) را مخلوط کرد این کار علاوه بر این که موجب سیراب کردن درخت انگور می‌شود میزان شوک وارد شده به آن را کاهش و درصد زنده ماندن آن را افزایش می‌دهد.
زمان‌های نامناسب برای جابجایی درخت انگور:
جابجایی درخت در فصل رشد (بهار و تابستان) به دلیل فعالیت بالای درخت، می‌تواند به آسیب جدی به ریشه‌ها و در نتیجه خشک شدن یا کاهش شدید رشد منجر شود. همچنین، گرمای تابستان و تبخیر زیاد آب، شانس موفقیت جابجایی را کاهش می‌دهد.
روش جابجایی درخت
مهمترین نکته در بحث جابجایی انگور این است که بدون کمترین تنش و آسیب بتوان این درخت را به مکان جدید منتقل کرد بنابراین به همان اندازه که موضوع بهترین زمان جابجایی درخت انگور دارای اهمیت است روش جابجایی درخت انگور نیز بسیار مهم به شمار می‌آید و انتخاب بهترین روش جابجایی انگور از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار است و کارشناسان کشاورزی از روش‌های زیر برای جابجایی انگور استفاده می‌کنند.
ضمانت و گارانتی 2 ساله بی‌قید و شرط پالیز نهال همراه مشاوره رایگان از کاشت تا برداشت
جابجایی به روش ریشه توپی یا بسته بندی
جابجایی به روش ریشه توپی یا بسته بندی با توجه به سن و اندازه‌ی تنه درخت انگور محدود ریشه آن را مشخص می‌کنند و تقریبا از فاصله‌ی 25-20 سانتی متری یا 8 – 10 اینچی تنه درخت یک نقطه را مشخص می‌کنند و از آن نقطه، دایره‌ای دور تا دور تنه ایجاد می‌کنند.
در واقع این دایره محدوده‌ی ریشه است سپس شروع حفاری بر روی این دایره می‌کنند و عمق حفاری بسته به عمق ریشه دارد و تا حدی ادامه می‌دهند که بتوان ریشه را بدون آسیب از خاک خارج کنند.
سپس به کمک بیل دور ریشه را به صورت کامل و به شکل توپی (همراه خاک) مشخص می‌کنند و آن را با گونی یا پارچه می‌پوشانند و بعد آن را از خاک خارج می‌کنند سپس با توجه به وزن درخت آن را به کمک فرغون یا چرثقیل جابه جا می‌کنند.
جابجایی به روش ریشه لخت
جابجایی به روش ریشه لخت مشابه روش بالا است در این روش نباید ارتفاه درخت بیش از 2 متر و قطر تنه آن بیش از 5 سانتی متر باشد و ریشه درخت را با احتیاط از خاک به همراه خاک خارج می‌کنند منتها در اطراف توپ ریشه آن گونی پیچی انجام نمی‌دهند.
جابجایی به کمک ماشین آلات مخصوص
در این روش با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات انتقال مخصوص و به کمک روش‌های علمی و اصولی درختان انگور را جابه جا می‌کنند البته این روش تنها زیر نظر مهندسان و کارشناسان خبره در نهالستان‌های معتبر امکان پذیر است.
فصل جابجایی درخت انگور
امکان جابجایی درخت انگور در تمام فصول سال وجود دارد اما باید تمام اصول کار به شکل صحیح و علمی زیر نظر یک متخصص انجام گیرد با این حال فصل جابجایی درخت انگور مقارن با انتهای پاییز تا انتهای زمستان باشد.
زیرا در این زمان می‌توان به بهترین نتیجه دست یافت زیرا در این زمان درخت انگور وارد مرحله‌ی خواب شده است و برگ‌های درخت انگور شروع به ریزش کرده‌اند و خاک هنوز بیش از حد سفت نشده است و سرمای شدید برقرار نشده است بنابراین باید زمانی انتقال درخت انگور را انجام داد که درخت در مرحله رکود باشد.
مقاوم سازی درخت انگور
به نظر برخی از کارشناسان، مقاوم سازی درخت انگور لازم است و منظور از مقاوم سازی درخت انگور این است که بعد از این که آن را به طور کامل از خاک خارج کردند پیش از آن که مجددا در محل جدید کاشته شود می‌توان آن را در محلی سرد و مرطوب نگه داشت البته این کار باید توسط افراد متخصص انجام گیرد تا به مدت مشخص و دمای مشخص به درخت سرما داده شود در غیر این صورت به درخت انگور شوک وارد خواهد شد.
اقدامات لازم بعد از جابجایی انگور
علاوه بر رعایت جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور لازم است اقداماتی بعد از جابجایی انگور انجام شود تا شانس گیرایی درخت انگور در محل جدید افزایش پیدا کند این اقدامات شامل:
آبیاری منظم درخت انگور
به دلیل این که میزان تنش محیطی وارد شده به درخت تازه جابه جا شده کاهش یابد لازم است خاک محل کاشت را مرطوب نگه داشت تا درخت دچار تنش خشکی نگردد البته باید در میزان آبیاری دقت کرد و نباید در آبیاری درخت زیاده روی کرد زیرا موجب پوسیدگی ریشه و طوقه درخت انگور می‌گردد پس با توجه شرایط آب و هوایی منطقه، بافت خاک و شیوه‌ی آبیاری اقدام به آبیاری درخت انگور کرد.
پرهیز از کوددهی بیش از حد درخت انگور
به نظر کارشناسان کشاورزی، کوددهی درخت انگور به مدت 2 الی 3 سال برای درختانی که تاره جابجا شده اند، نیاز نیست؛ البته می‌بایست پیش از انتقال درخت انگور خاک محل جدید کاشت را با کود مناسب تقویت کرد.
پرهیز از هرس شدید درخت انگور
تا یک سال باید از هرس درخت انگور تازه جا به جا شده خودداری کرد اما چنانچه در حین جابجایی شاخه‌های آن شکسته یا خشک شوند می‌توان اقدام به هرس و حذف آن‌ها کرد.
ایجاد سیستم حفاظ برای درخت انگور
درختان انگور تازه جا به جا شده به دلیل این که به اندازه‌ی کافی در زمین مستقر نشده‌اند ممکن است در اثر تنش‌های محیطی مختلف همانند باد و طوفان‌های شدید دچار آسیب شوند بنابراین بهتر است در اطراف آن یک حفاظ قرار دارد و آن را از این تنش‌ها مصون نگه داشت.
جمع بندی
تشخیص جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور بستگی شرایط آب و هوایی منطقه و بسیاری از عوامل دیگر دارد اما به نظر کارشناس کشاورزی بهتر است از جا به جایی درختان انگور مسن خودداری کرد زیرا دارای ریشه‌های عمقی و بلند است و در حین جابجایی ممکن است به ریشه‌های آن آسیب وارد شود پس برای آن که حداقل آسیب به درخت انگور وارد شود می‌بایست انتقال آن زیر نظر یک تیم حرفه‌ای از کارشناس کشاورزی متعلق به یک نهالستان معتبر صورت گیرد.
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.
-
ارسال پیام در واتساپ
-
ارسال پیام در روبیکا
-
اینستاگرام
-
ارسال پیام در تلگرام
بسته شومراحل فرم را طی نمایید. با زدن دکمه بعدی و قبلی به قسمت های بعد و قبل بروید.
کد نویسی این قسمت در حال تکمیل می باشد
چه کمکی از دست من برمیاد؟