بهتزین زمان جابجایی درخت انگور(صفرتا 100)

درخت انگور یکی از درختان مثمر و پربرکت است که هر ساله محصول زیادی تولید می‌کند و میوه‌ی آن کاربردهای زیادی دارد و در تهیه بسیاری از فرآورده‌های غذایی نظیر سرکه، شیره، کشمش، ژله و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد از طرفی با شرایط آب و هوایی بسیار نقاط کشور سازگار است بنابراین کاشت و پرورش آن در بین باغداران کشور رواج زیادی دارد.

گاهی به دلایل مختلف لازم است محل رشد درخت انگور را تغییر داد و آن را به مکانی بهتر جابه جا کرد که در این راستا لازم است جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور را دانست تا کمترین آسیب به آن وارد شود که در این مقاله به بحث در مورد این موضوع خواهیم پرداخت.

درباره‌ ی درخت انگور چه می دانید

درخت انگور جز درختان قدیمی‌ به شمار می‌رود که انسان روش کاشت آن را به طور تجربی فرا گرفته است و نام آن در کتب باستانی و دینی دنیا به دفعات زیاد آورده شده است و کشورهای فرانسه، ایتالیا، آلمان، آمریکا مهمترین تولید کنندگان آن به شمار می‌آیند و کشورمان نیز نهمین کشور تولید کننده انگور در دنیا است. این درخت در مناطق معتدل که کمینه‌ی دما به منفی 15 درجه سانتی گراد و بیشینه‌ی دما به 40 درجه سانتی گراد می‌رسد مناسب برای رشد این درخت محسوب می‌شوند

درخت انگور در رده بندی گیاهی به جنس Vinifera و به خانواده‌ی انگوریان یا Viniferaceae تعلق دارد این خانواده 11 جنس و 600 گونه دارد. از میان ارقام مختلف و تجاری آن می‌توان به رقم انگور عسگری، رقم انگور کشمشی بیدانه زرد، رقم انگور ریش بابا، رقم انگور سیاه سردشت، رقم انگور یاقوتی، رقم انگور لعل، رقم انگور ریش بابا قرمز، رقم انگور خلیلی، رقم انگور کشمشی بیدانه قرمز، رقم انگور قزل ازوم، رقم انگور بلک ویلیام و غیره اشاره کرد.

این درخت به شکل درختچه‌ای، بوته‌ای و رونده رشد می‌کند، برگ‌های آن به شکل پهن و پنجه‌ای و دارای دمبرگ بلند است و در حاشیه‌ی آن بریدگی وجود دارد میوه‌های این درخت دارای پوستی نازکی، آبدار، شیرین دارای یا فاقد هسته هستند و به رنگ‌های متنوع زرد، قرمز، صورتی، سیاه، سبز دیده می‌شوند.

جابجایی درخت انگور

گاهی یک یا تعدادی  نهال انگور  درون یک باغ خشک شده‌اند و باغدار اقدام به حذف آن‌ها می‌کند و تصمیم دارد تعدادی درخت انگور جدید که همسن درختان حذف شده هستند را جایگزین درختان خود کند و یا گاهی درخت انگور در مسیر احداث جاده یا ساخت واحدهای مسکونی‌ قرار گرفته است و چنانچه این درختان قطع شوند مشمول پرداخت جریمه خواهد شد.

که در این حالت بحث جابه باجایی درخت انگور مطرح می‌شود که به همین منظور نیاز است جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور دانست و اقدامات لازم برای جابجایی را به درستی انجام داد تا کمترین تنش به درخت انگور وارد شود.

نکات مهم در جا به جایی انگور

یکی از مواردی که در بحث جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور مطرح می‌شود این است که قبل از جابجایی درخت انگور می‌بایست نکاتی را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد سپس اقدام به جاجایی درخت کرد تا احتمال آسیب به درخت انگور به حداقل میزان ممکن برسد این نکات شامل:

• اولین نکته مهم در جابجایی انگور این است که آیا درخت انگور سالم است یا خیر!!! بنابراین لازم است وضعیت سلامتی درخت را مورد بررسی قرار داد زیرا اگر درخت بیمار یا ناسالم باشد در اثر شوک جابجایی از بین خواهد رفت بنابراین در صورت بیمار بودن درخت در ابتدا باید آن را درمان کرد و بعد از بهبودی آن اقدام به جابجایی درخت انگور کرد.
• چنانچه قطر تنه درخت انگور بیش از 5 سانتی متر باشد و به عبارتی دیگر سن آن بالا باشد نباید افراد بی تجربه اقدام به جابجایی آن کنند زیرا نیاز به رعایت اصول و نکاتی مهم است و در غیر این صورت احتمال از بین رفتن درخت بالا می‌رود.
• پیش از جابجایی درخت انگور باید اقدام به آبیاری درخت انگور کرد و همراه با آب آبیاری مقداری رس و 7 تا 15 مواد مختلف ( از جمله قارچکش، باکتری کش و غیره) را مخلوط کرد این کار علاوه بر این که موجب سیراب کردن درخت انگور می‌شود میزان شوک وارد شده به آن را کاهش و درصد زنده ماندن آن را افزایش می‌دهد.
• می‌بایست شرایط آب و هوایی، جنس خاک، شرایط نوری، میزان رطوبت و غیره محل کاشت درخت انگور را مورد بررسی قرار داد و بر همین اساس محل کاشت جدید را انتخاب کرد و در واقع شرایط رشدی محل جدید باید مشابه با شرایط محل فعلی درخت انگور باشد.
• اندازه و عمق چاله محل جدید کاشت باید بر اساس اندازه و عمق چاله محل قبلی باشد تا ریشه درخت انگور فضای کافی برای رشد داشته باشند و این اندازه‌ باید متناسب یکدیگر باشد زیرا اگر عمق بیشتر در نظر گرفته شود امکان پوسیدگی ریشه بر اثر آبیاری وجود دارد.
• زمانی که بحث جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور پیش می‌آید باید اقداماتی انجام داد یکی از این اقدامات هرس درخت انگور است و می‌بایست شاخ و برگ‌های اضافی را حذف و هرس نمود تا راحت‌تر بتوان درخت را به مکان جدید انتقال داد.
• تنها با رعایت بهترین زمان جا به جایی انگور نمی‌توان به بهترین نتیجه دست یافت بلکه محل کاشت جدید باید دارای خاک غنی و مرطوب باشد و از کاشت آن در خاک‌های رسی و سفت خودداری کرد تا ریشه به راحتی بتواند در لایه‌های سطحی و عمقی خاک نفوذ یابند

روش جابجایی درخت

مهمترین نکته در بحث جابجایی انگور این است که بدون کمترین تنش و آسیب بتوان این درخت را به مکان جدید منتقل کرد بنابراین به همان اندازه که موضوع جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور دارای اهمیت است روش جابجایی درخت انگور نیز بسیار مهم به شمار می‌آید و انتخاب بهترین روش جابجایی انگور از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار است و کارشناسان کشاورزی از روش‌های زیر برای جابجایی انگور استفاده می‌کنند.

• جابجایی به روش ریشه توپی یا بسته بندی

جابجایی به روش ریشه توپی یا بسته بندی با توجه به سن و اندازه‌ی تنه درخت انگور محدود ریشه آن را مشخص می‌کنند و تقریبا از فاصله‌ی 25-20 سانتی متری یا 8 – 10 اینچی تنه درخت یک نقطه را مشخص می‌کنند و از آن نقطه، دایره‌ای دور تا دور تنه ایجاد می‌کنند.

در واقع این دایره محدوده‌ی ریشه است سپس شروع حفاری بر روی این دایره می‌کنند و عمق حفاری بسته به عمق ریشه دارد و تا حدی ادامه می‌دهند که بتوان ریشه را بدون آسیب از خاک خارج کنند.

سپس به کمک بیل دور ریشه را به صورت کامل و به شکل توپی (همراه خاک) مشخص می‌کنند و آن را با گونی یا پارچه می‌پوشانند و بعد آن را از خاک خارج می‌کنند سپس با توجه به وزن درخت آن را به کمک فرغون یا چرثقیل جابه جا می‌کنند.

• جابجایی به روش ریشه لخت

جابجایی به روش ریشه لخت مشابه روش بالا است در این روش نباید ارتفاه درخت بیش از 2 متر و قطر تنه آن بیش از 5 سانتی متر باشد و ریشه درخت را با احتیاط از خاک به همراه خاک خارج می‌کنند منتها در اطراف توپ ریشه آن گونی پیچی انجام نمی‌دهند.

• جابجایی به کمک ماشین آلات مخصوص

در این روش با استفاده‌ از ماشین آلات و تجهیزات انتقال مخصوص و به کمک روش‌های علمی و اصولی درختان انگور را جابه جا می‌کنند البته این روش تنها زیر نظر مهندسان و کارشناسان خبره در نهالستان‌های معتبر امکان پذیر است.

روش جابجایی درخت انگور

درخت انگور ریشه‌های بلند و عمقی تولید می‌کند از همین رو جابجایی آن کاری بسیار سخت و مشکل است و پیشنهاد می‌شود به جای جابجایی آن اقدام به قلمه زنی آن کرد به خصوص برای درخت مسن و قدیمی که ریشه‌های آن تا لایه‌های عمقی خاک نفوذ پیدا کرده‌اند و خارج کردن آن‌ها کاری بسیار سخت است و در صورت جابجایی می‌بایست از ماشین آلات مخصوص کمک گرفت اما می­توان گفت بهترین روش جا به جایی درخت انگور، استفاده از روش توپی یا بسته بندی است

فصل جابجایی درخت انگور

امکان جابجایی درخت انگور در تمام فصول سال وجود دارد اما باید تمام اصول کار به شکل صحیح و علمی زیر نظر یک متخصص انجام گیرد با این حال فصل جابجایی درخت انگور مقارن با انتهای پاییز تا انتهای زمستان باشد.

زیرا در این زمان می‌توان به بهترین نتیجه دست یافت زیرا در این زمان درخت انگور وارد مرحله‌ی خواب شده است و برگ‌های درخت انگور شروع به ریزش کرده‌اند و خاک هنوز بیش از حد سفت نشده است و سرمای شدید برقرار نشده است بنابراین باید زمانی انتقال درخت انگور را انجام داد که درخت در مرحله رکود باشد.

مقاوم سازی درخت انگور

به نظر برخی از کارشناسان، مقاوم سازی درخت انگور لازم است و منظور از مقاوم سازی درخت انگور این است که بعد از این که آن را به طور کامل از خاک خارج کردند پیش از آن که مجددا در محل جدید کاشته شود می‌توان آن را در محلی سرد و مرطوب نگه داشت البته این کار باید توسط افراد متخصص انجام گیرد تا به مدت مشخص و دمای مشخص به درخت سرما داده شود در غیر این صورت به درخت انگور شوک وارد خواهد شد.

اقدامات لازم بعد از جابجایی انگور

علاوه بر رعایت جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور لازم است اقداماتی بعد از جابجایی انگور انجام شود تا شانس گیرایی درخت انگور در محل جدید افزایش پیدا کند این اقدامات شامل:

• آبیاری منظم درخت انگور

به دلیل این که میزان تنش محیطی وارد شده به درخت تازه جابه جا شده کاهش یابد لازم است خاک محل کاشت را مرطوب نگه داشت تا درخت دچار تنش خشکی نگردد البته باید در میزان آبیاری دقت کرد و نباید در آبیاری درخت زیاده روی کرد زیرا موجب پوسیدگی ریشه و طوقه درخت انگور می‌گردد پس با توجه شرایط آب و هوایی منطقه، بافت خاک و شیوه‌ی آبیاری اقدام به آبیاری درخت انگور کرد.

• پرهیز از کوددهی بیش از حد درخت انگور

به نظر کارشناسان کشاورزی، کوددهی درخت انگور  به مدت 2 الی 3 سال برای درختانی که تاره جابجا شده اند، نیاز نیست؛ البته می‌بایست پیش از انتقال درخت انگور خاک محل جدید کاشت را با کود مناسب تقویت کرد.

• پرهیز از هرس شدید درخت انگور

تا یک سال باید از هرس درخت انگور تازه جا به جا شده خودداری کرد اما چنانچه در حین جابجایی شاخه‌های آن شکسته یا خشک شوند می‌توان اقدام به هرس و حذف آن‌ها کرد.

• ایجاد سیستم حفاظ برای درخت انگور

درختان انگور تازه جا به جا شده به دلیل این که به اندازه‌ی کافی در زمین مستقر نشده‌اند ممکن است در اثر تنش‌های محیطی مختلف همانند باد و طوفان‌های شدید دچار آسیب شوند بنابراین بهتر است در اطراف آن یک حفاظ قرار دارد و آن را از این تنش‌ها مصون نگه داشت.

جمع بندی

تشخیص جابجاییبهترین زمان جابجایی درخت انگور بستگی شرایط آب و هوایی منطقه و بسیاری از عوامل دیگر دارد اما به نظر کارشناس کشاورزی بهتر است از جا به جایی درختان انگور مسن خودداری کرد زیرا دارای ریشه‌های عمقی و بلند است و در حین جابجایی ممکن است به ریشه‌های آن آسیب وارد شود پس برای آن که حداقل آسیب به درخت انگور وارد شود می‌بایست انتقال آن زیر نظر یک تیم حرفه‌ای از کارشناس کشاورزی متعلق به یک نهالستان معتبر صورت گیرد.