علت پوک شدن پسته +(کاربرد پسته پوک و آفات پسته پوک)

برای فهمیدن علت پوک شدن پسته باید بدانیم منظور از پوک شدن پسته چیست، گاهی میوه پسته ظاهری زیبا و فریبنده دارد، ولی بعد از باز کردن آن کشاورز متوجه می‌شود که مغز پسته رشد نکرده و یا مرغوبیت کافی را ندارد؛ دلایل زیادی باعث این فرایند می‌شود؛ عوامل محیطی نظیر شرایط آب و هوایی نامساعد، نبود نور کافی، سیستم دفاعی ضعیف در مواجهه با تنش‌های محیطی مانند رویدادهای طبیعی ناشی از آفات، بیماری‌ها و سایر عملیات کشاورزی نادرست منجر به رشد نکردن مغز پسته و پوک شدن آن می‌شوند؛ البته عدم گرده افشانی یکی از ذهم هست.

دلایل پوک شدن پسته

دلایل رشد نکردن و پوک شدن مغز پسته ممکن است علائمی از بیماری یا مشکلات رشدی در درخت پسته باشد، برخی از دلایل پوک شدن پسته عبارتند از:

1. کمبود عناصر غذایی: کمبود عناصر ضروری مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر معدنی در خاک باعث رشد نکردن مغز پسته و ریشه‌های آن و همچنین پوک شدن آن خواهد شد.
2. بیماری‌ها و آفات: برخی از بیماری و آفات مانند قارچ‌، علف‌های هرز و آفات مختلف می‌توانند باعث رشد نکردن و پوک شدن مغز پسته شوند.
3. نژاد مغز پسته: بعضی از ارقام مغز پسته ممکن است به طور طبیعی عملکرد ضعیف تری داشته و در نتیجه رشد نکردن مغز پسته و پوک شدن آن امری طبیعی و غیر قابل اجتناب باشد بنابراین به هنگام خرید نهال پسته به نژاد آن توجه کافی داشته باشید.

برای تشخیص دقیق تر دلیل رشد نکردن و پوک شدن مغز پسته، بهتر است به متخصصان کشاورزی و فنی مرتبط مراجعه نمایید، البته فراموش نکنید که شرایط محیطی نیز باعث ایجاد استرس و تنش در باغات پسته شده و تاثیر مستقیمی بر رشد مغز پسته دارد؛ از نظر متخصصین یکی از دلایل پوک شدن پسته گرده افشانی غیر استاندارد و غیر اصولی درختان پسته است.

گرده افشانی درخت پسته و  علت پوک شدن پسته

نظر متخصصین نهالستان بین گرده افشانی درخت پسته و  علت پوک شدن پسته رابطه مستقیمی وجود دارد یعنی اگر گرده‌افشانی درخت پسته به خوبی انجام شود و تلقیح شکوفه‌ها طبق استانداردها و معیارهای گیاه پزشکی پیش برود میوه‌های پسته تولید شده کاملاً توپر و مغز درشت خواهند داشت.

اگر یک کشاورز در خرید نهال پسته دقت کافی داشته و شرایط محیطی را برای رشد و باروری بهتر نهال پسته آماده سازی کند، ولی با مشکل پوچی مغز پسته روبرو شود؛ حتماً فرایند گرده‌افشانی باغ پسته را را بررسی کند، اگر گرده‌های آزاد شده از گل نر به تخمک‌ها نرسیده یا کیفیت کافی نداشته باشد، تلقیح شکوفه‌های ماده با مشکل روبرو شده در نتیجه تاثیر مستقیمی بر نوع رشد مغز پسته خواهد گذاشت، از مهمترین مواردی که به هنگام گرده افشانی درخت پسته باید به آن توجه داشت عبارتند از:

• حتماً نسبت درختان پسته ماده و درختان پسته نر را رعایت کنید، نسبت تاثیرگذار برای باردهی بهتر باغات پسته نسبت ۹ به یک است یعنی شما به ازای هر ۱۰ درخت پسته ماده باید یک پسته نر تهیه کنید.
• در خرید نهال پسته توجه داشته باشید تا سازگار با منطقه شما باشد معمولاً سرما باران و تگرگ مانع از گرده افشانی مناسب درختان پسته می‌شود، اگر منطقه شما گرمسیری است حتماً نهال پسته زودگل و اگر منطقه شما سردسیری است نهال پسته دیرگل را خریداری کنید؛ تا نوسانات دمایی مانع از گرده افشانی صحیح درختان شما نشود.
• مطمئن باشید شکوفایی درخت پسته نر و درخت پسته ماده همزمان اتفاق می‌افتد، گاهی درخت پسته ماده زودتر از درختان نر شکوفا شده و چون گرده افشانی درخت نر آغاز نمی‌شود شکوفه‌های ماده بدون لقاح از بین می‌روند؛ اکثر مهندسین کشاورزی تاکید به خرید چندین نژاد نهال پسته نر دارند تا در دو دوره مختلف قبل و بعد از گلدهی درخت ماده، شکوفایی خود را شروع کنند.
• اگر فرایند گرده‌افشانی در باغات پسته به درستی انجام نشده، باغداران بهتر است از روش گرده افشانی مصنوعی استفاده کند.

با توجه به رابطه گرده افشانی درخت پسته و  علت پوک شدن پسته یکی از دوره‌هایی که کشاورز در باغ پسته باید نهایت تمرکز و فعالیت خود را داشته باشد دوره شکوفایی و گلدهی این باغ است.

بیشتر بخوانید: بهترین حاک برای کاشت پسته

کاربرد پسته پوک

پسته یکی از محصولات مهم و ارزشمند در صنایع غذایی است و از نظر ارزش غذایی بسیار مفید است؛ پسته پوک که ارزش غذایی کمتری دارد، می‌تواند به عنوان اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی خاک مورد استفاده قرار بگیرد؛ اما به جای بردن پسته به صورت سالم زیر خاک، راهکارهای بهتری برای کاربرد پسته پوک وجود دارد.

یکی از راهکارها استفاده از پسته پوک به عنوان کود طبیعی برای تقویت خاک است، پسته پوک حاوی مواد غذایی مفیدی نظیر پتاسیم، فسفر و ازت بوده و می‌تواند بهبود خاک را متخلخل کند؛ در این حالت، پسته بی‌کیفیت باید فرآوری و خرد شده و سپس به ازای هر متر مربع خاک، مقدار مناسبی از پوسته پسته بریزید.

در واقع  کاربرد پسته پوک بهبود برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و افزایش خاک‌ورزی را به است، در مورد برگ پسته و پوست سبز پسته نیز می‌توان از آنها به عنوان کود حیوانی استفاده کرد، چون این قسمت‌ نهال پسته حاوی نیتروژن، پتاسیم و فسفر هستند که در فرآورده‌های کود حیوانی اهمیت دارند.

از کاربرد پسته پوک می‌توان به استفاده بهینه از این محصول در زمینه‌های دیگر صنعتی و کشاورزی اشاره کرد، استفاده از  پسته پوک به عنوان اصلاح کننده خصوصیات خاک و استفاده از برگ پسته و پوست سبز پسته به عنوان کود حیوانی، راهکارهای بهینه‌تری برای استفاده از این محصول هست.

کود برای پرشدن مغز پسته

کود مناسب برای رشد بهتر مغز پسته در باغات پسته عبارت است از کودهای آلی و معدنی که شامل عناصر غذایی ضروری برای رشد و توسعه مغز پسته هستند؛ نکته‌ مهم کود برای پرشدن مغز پسته، ترکیب و مقدار کود مورد استفاده براساس تحلیل خاک و نیازهای گیاه پسته هست، اما با توجه به نیازهای عمومی پسته، می‌توان از موارد زیر به عنوان کود برای پرشدن مغز پسته استفاده کرد:

• کودهای معدنی: استفاده از کودهای معدنی مانند سوپر فسفات، سولفات پتاسیم و نیترات کلسیم در ترکیبات مناسب به عنوان کودهای پایه برای رشد مغز پسته مفید است.
• کود آلی: استفاده از کودهای آلی مانند کود دامی، کود کمپوست و کمپوست زیستی کاه و کمپوست زیستی از پسماندهای گیاهی و حیوانی برای افزایش حاصلخیزی خاک و افزایش توزیع عناصر غذایی از طریق تلفیق شیمیایی و بیولوژیکی برای رشد بهتر مغز پسته بسیار مفید است.
• کودهای آلی دست‌ساز: استفاده از کودهایی مانند کود کمپوست درست شده از ضایعات گیاهی پسته برای رشد بهتر خود درخت پسته کمک زیادی می‌کند‌

البته کارشناسان نهالستان به هنگام فروش نهال پسته معتقدند، مصرف زیاد کودها ممکن است باعث  افزایش آلودگی خاک و سوختن ریشه درخت پسته  می‌شود.

بهترین کود برای رشد سریع نهال پسته

بهترین کود برای رشد سریع نهال پسته، کودهای سازگار با نیازهای این گیاه هست، برای رشد سریع و سلامتی نهال‌های پسته می‌توان از کودهای آلی و کودهای شیمیایی با ترکیب مناسب استفاده کرد؛ بهترین گزینه های کود شیمیایی برای رشد سریع پسته عبارتند از:

1. کود نیتروژن (به دلیل نیاز بالای پسته به نیتروژن)
2. کود فسفر (برای تعادل و تقویت روند رشد ریشه)
3. کود پتاسیم (برای افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها و استحکام ساقه‌ها)

برای استفاده از کودهای آلی می‌توان از موارد زیر استفاده کرد:

1. کمپوست آلی (برای بهبود خاک و افزایش تأمین مواد غذایی)
2. کود دامی (برای افزایش تاثیر مثبت بر رشد سریع نهال)

مهمترین نکته در انتخاب بهترین کود برای رشد سریع نهال پسته، استفاده از مقادیر مناسب و رعایت دستورالعمل تولید کودها است؛ توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر گونه کود، راهنمایی متخصصان را دریافت نمایید؛ با توجه به نیازهای مختلف باغات پسته در طول سال، جدول بهترین کود برای رشد سریع نهال پسته می‌تواند به شکل زیر باشد:

همچنین، برای بیشتر از 5 سال باغ پسته، ممکن است به صورت سالانه چگالی بالاتری از کود نیتروژنی و فسفری نیاز باشد. در این صورت، میزان مصرف کودها به صورت نسبی قابل تغییر است و باید با توجه به شرایط محیطی و نیاز درختان بررسی شود.

انواع آفات درخت پسته

از دلایل دیگر که باعث پوک شدن پسته می‌شود انواع آفات و بیماری‌هایی است که درخت پسته را تهدید می‌کند، انواع آفات درخت پسته خطرناک که باعث افت کیفیت تولیدی و مرگ تدریجی این درخت می‌شود عبارتند از:

1.پسیل پسته

بیماری پسیل پسته یک بیماری عفونی بوده و توسط یک حشره به نام پسیل (Phylloxera) شایع می‌شود، این حشره به برگ‌های پسته آسیب رسانده و باعث ایجاد تغییر رنگ و جوانه‌های ضعیف می‌شود؛ علائم این بیماری شامل ریزش برگ‌ها، تغییر رنگ برگ‌ها به زیتونی و قهوه‌ای و رشد نکردن جوانه‌ها هست.

برای مقابله با بیماری پسیل پسته، معمولاً روش‌های شیمیایی و فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ در روش شیمیایی، از عمده‌ترین حشره‌کش‌ها مانند ایمیداکلوپراید، سایپرمترین و تیامتوکسام استفاده می‌شود، تثبیت خاک و استفاده از مواد آلی نیز می‌تواند در کاهش شدت این بیماری موثر باشد.

2.پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا) kermania pistaciella

پروانه چوبخوار پسته عنکبوتی شکل بوده و بال‌های سفاف و درازی دارد؛ طول بدن پروانه در حدود ۱۳ تا ۲۲ میلیمتر بوده و رنگ بدن آن از قهوه‌ای تا قهوه‌ای تیره متغیر است؛ پروانه چوبخوار پسته در دو نسل در سال تکثیر می‌کند؛ نسل اول در تابستان، که حدود چهار ماهه طول نی‌مشد نیمه اول بهمن ماه به بلوغ می‌رسند؛ نسل دوم  از از اوایل فصل بهار تا آخر پاییز رشد می‌کنند.

پروانه چوبخوار پسته در طول زندگی خود از برگ‌ها و نیز گل‌های پسته تغذیه می‌کند؛ دوره تغذیه پروانه در حدود ۳۰ تا ۶۰ روز طول می‌کشد؛ پروانه چوبخوار پسته به عنوان یک آفت برای درخت پسته شناخته شده است. برای کنترل این آفت، می‌توان از روش‌های شیمیایی و بیولوژیک استفاده کرد:

• برخی از روش‌های شیمیایی شامل استفاده از عناصر شیمیایی مثل پیرترین، کلرپیریفوس، کلرفلازوم و… است.
• برخی از روش‌های بیولوژیک نظیر کاربرد سم دوست‌دار محیط زیست و استفاده از حشره‌کش‌های بیولوژیک استفاده کرد.

3.سوسک سرشاخه خوار پسته (Hylesinus vestitus)

از انواع آفات درخت پسته باید  سوسک سر شاخه خوار پسته اشاره کرد، نام علمی آن Acanthoscelides obtectus بوده و یک گونه سوسک است که به درختان پسته را آسیب می‌رساند؛ این سوسک نیشکری در برگ و شاخه‌های درخت پسته زندگی کرده و شروع به تغذیه از بافت‌های داخلی درخت می‌کند؛ همین امر باعث تحلیل و پژمردگی شاخه‌ها و در نتیجه کاهش عملکرد درختان پسته می‌شود؛ برای کنترل سوسک سرشاخه خوار پسته، روش های مختلفی وجود دارد، از جمله این روش‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده از کودهای آلی و ارگانیک
• استفاده از حشرات خورده ها مانند بذر کوارتز،
• استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی بر اساس
• بیشتر تکنیک های کنترل فیزیکی و مکانیکی مانند هرس زمستانه، قطع و زدودن شاخه های آلوده و از بین بردن زباله آلوده
• رعایت شرایط بهداشتی
• خرید نهال پسته مقاوم و اصلاح شده

4.پروانه برگخوار پسته (رائو) Ocneria Terebinthina

پروانه برگخوار پسته (رائو) یک گونه از پروانه‌های برگخوار است که به علت آسیب‌هایی که به درختان پسته وارد می‌کند، عاملی مهم در کاهش عملکرد و کیفیت محصولات پسته است؛ اسم علمی این گونه پروانه “ocneria terebinthina” است؛ این پروانه معمولاً در مناطقی یافت می‌شود که باغ پسته زیاد بوده  و در فصل بهار و تابستان فعالیت زیادی دارد.

هنگامی که لاروها از تخم بیرون می‌آیند، از برگ‌ها و نیشکرها تغذیه کرده و به تدریج به برگ‌ها آسیب می‌رسانند، آسیب به برگ‌ها باعث مختل فرایند فتوسنتز، ضعف درخت پسته و کاهش عملکرد آن می‌شود؛ در صورتی که آلودگی به این پروانه به مرحله خطرناک تر یعنی مرحله تبدیل به کرم چوبخوار برسد، باید با استفاده از مبارزه شیمیایی یا بیولوژیکی این آفت را کنترل کنید.

کلام آخر

کشاورزان برای جلوگیری از پوک شدن  پسته باید قبل از خرید نهال پسته به طور کامل به خاک باغ رسیدگی کرده آنالیز خاک را انجام دهند تا در صورت کمبود عناصر، مازاد عناصر، وجود عوامل بیماری‌زا آنها را برطرف کرده و شرایطی را فراهم سازند که نهال پسته با قدرت و سرعت بیشتری دوره‌های رشد خود را پشت سر بگذارد، برای این کار می‌توانید به سایت تخصصی پالیز نهال مراجعه کرده با کارشناسان در ارتباط باشید تا علاوه بر کسب اطلاعات کافی در مورد خرید نهال پسته، قیمت نهال پسته با شرایط نگهداری و مراقبت از باغ پسته نیز آشنا شوید.