عوارض سمپاشی نهال آلبالو+ راهکارهای کاهش آلودگی

درختان میوه در طی حیات خود درگیر بسیاری از آفات و امراض می شوند که در صورت عدم رسیدگی به آن ها سبب خسارات سنگین به محصول و حتی مرگ درخت می شوند یکی از روش های رایج برای کنترل، استفاده از سموم شیمیایی است این روش شاید در کوتاه مدت سبب کنترل عوامل بیماری زای گیاهی شود اما در دراز مدت عوارضی بر روی درخت، محیط زیست و انسان دارد از همین رو باید به صورت کنترل شده از سموم استفاده کرد.

درخت آلبالو نیز از زمان کاشت ممکن است درگیر آفات و بیماری های مختلف شود و یا در باغات آلبالو علف هرز های متعددی رشد کند که برای کنترل آن ها نیاز به سمپاشی باشد اما قبل از سمپاشی لازم است به دقت این عوامل را بررسی کرد سپس اقدام به کنترل آن ها نمود زیرا اگر بخواهید تنها از طریق سمپاشی اقدام کنید نه تنها یکسری مشکلاتی در پی خواهد داشت بلکه سبب آلودگی محیط زیست نیز می شود.

هدف این مقاله بررسی تاثیر سمپاشی نهال آلبالو، عوارض آن و راهکارهای کاهش آلودگی های حاصل از سمپاشی است پس تا انتها با به این مقاله همراه باشید.

بررسی عوامل خسارت زا بر روی درخت آلبالو

• شناخت آفات نهال آلبالو

• مگس گیلاس

یکی از مهمترین و آسیب رسان ترین آفات درخت آلبالو است که لاروهای آن با تغذیه از گوشت میوه و ریختن فضولات درون آن سبب لهیدگی و گندیگی میوه می شوند که این آفت سبب افت کیفی محصول می شود.

• کرم سفید ریشه

یک آفت پلی فاژ است که با تغذیه از ریشه های درخت آلبالو سبب ضعف عمومی، پژمردگی برگ ها و ریزش میوه ها آن می شود.

• کنه قرمز اروپایی

این کنه به اکثر باغات میوه حمله می کند اما خسارت سنگینی را باغات آلبالو وارد می کند و با مکیدن شیره ی گیاهی از برگ درختان سبب ایجاد خشکیدگی، ریزش برگ ها، کوچک شدن میوه ها و ضعف درخت می شود.

• کرم خراط یا پروانه فری

این آفت نیز جز آفات پلی فاژ است که با تغذیه و سوراخ کردن ساقه ها، شاخه ها سبب خشکیدگی و شکستگی آن ها می گردد.

• کرم ساقه خوار

این آفت با حمله به جوانه ها و شاخه های جوان سبب ضعف و خشکیدگی آن ها می شود همچنین با تضعیف درخت آلبالو موجب شده تا مورد هجوم عوامل بیماری زای دیگر قرار بگیرد. از دیگر خسارت آن، از بین بردن غالبیت انتهایی شاخه است که باعث رشد شاخه های جانبی و جارویی شکل شود.

• سرخرطومی گیلاس

حشرات بالغ این آفت با تغذیه از برگ ها و لاروهای آن با تغذیه از میوه ها و لهیدگی آن ها سبب کاهش کیفیت و کمیت محصول آلبالو می شود.

• شناخت عوامل بیماری زای آلبالو

• شانکر باکتریایی

باکتری عامل بیماری با حمله به بافت تنه و شاخه ها سبب از بین رفتن بافت چوبی و آوند های درخت، ترشح صمغ یا شیره گیاهی، ضعف عمومی و کاهش باردهی درخت می شود.

• پوسیدگی های ریشه

این بیماری توسط چندین گونه مختلف از عوامل بیماری زای قارچی ایجاد می شود و این قارچ ها با حمله به ریشه های درخت آلبالو سبب اختلال در جذب آب و مواد غذایی توسط آن می شوند که این امر سبب زردی و پژمردگی برگ ها، ضعف عمومی و خشک شدن درخت می شود.

• لکه غربالی آلبالو

قارچ عامل بیماری با ایجاد لکه هایی بر روی برگ ها سبب نکروز شدن و سوراخ سوراخ شدن سطح آن ها می شود و به مرور زمان برگ ها حالت غربالی به خود می گیرند همچنین بر روی میوه ها نیز لکه هایی فرورفته و کوچک ایجاد می شود که در نهایت سبب افت کمی و کیفی محصول می شود.

• سفیدک سطحی

قارچ عامل این بیماری با هجوم به برگ ها و سرشاخه درختان به خصوص به کل سبزینه ی نهال های جوان سبب افت فتوسنتز و حتی عدم تشکیل گل در درخت آلبالو می شود.

• پوسیدگی قهوه ای یا مومیایی آلبالو

این قارچ با هجوم به میوه های رسیده سبب خشک شدن آن ها می شود همچنین باعث خشکی برگ ها و خروج صمغ از شاخه ها نیز می گردد و یک بافت پنبه ای مانند به رنگ قهوه ای بر روی قسمت های آلوده ایجاد می کند.

• پیچیدگی برگ گیلاس

نام دیگری این بیماری لب شتری هلو است قارچ عامل این بیماری با هجوم به سلول های اپیدرم برگ باعث تغییر ساختار آن ها می شود و لکه هایی تاول مانند بر روی برگ ایجاد می کند و در نهایت سبب پیچیدگی وریزش آن ها می شود.

• علف های هرز باغات آلبالو

انواع مختلفی از علف هرز های باریک برگی مانند اویارسلام، جو موشی، پنجه مرغی و.غیره. و علف هرز های پهن برگی مثل پنیرک، پیچک صحرایی، سلمه تره و غیره در باغات آلبالو وجود دارد که با جذب آب و مواد غذایی خاک پای ریشه می توانند موجب آسیب به این درخت شوند از طرفی محلی برای زمستان گذرانی آفات و بیماری های مختلف هستند که باغداران معمولا به صورت شیمیایی با آن ها مبارزه می کنند.

تاثیر ضدعفونی و سمپاشی بر روی نهال آلبالو

نهال های آلبالو به این علت که هنوز جوان و فاقد سیستم ریشه ای قوی هستند در برابر آفات و امراض حساس هستند بنابراین نیاز است قبل از کاشت ریشه های آن ها با محلول پرالیناژ ضدعفونی شود همچنین با سمپاشی اصولی در تمام مراحل رشدی درخت آلبالو از بروز و طغیان آفات و بیماری ها و کاهش محصول آن جلوگیری شود تا بتوان محصول آلبالو را در بازار به قیمت های بالایی به فروش رساند.

دلایل استفاده از سموم شیمیایی برای نهال آلبالو

درخت آلبالو در طی دوران حیات خود ممکن است درگیر هر کدام از این عوامل خسارت زا عنوان شده در بالا شود که این عوامل می توانند خسارت های سنگینی به درخت آلبالو وارد کنند و به دلیل تاثیر سریع و مستقیم سم بر روی کنترل این عوامل خسارت زا و کاربرد راحت و آسان سموم شیمیایی موجب شده که مصرف آن در بین باغداران رواج زیادی داشته باشد.

بررسی عوارض ناشی از سمپاشی بر روی آلبالو

به دلیل اثر فوری که سم بر روی جمعیت عوامل خسارت زا دارد و موجب مرگ سریع آن ها می شود مصرف سموم در بین کشاورزان بسیار رواج دارد که با دیدن اولین علائم و نشانه ها از آفات اقدام به سمپاشی می کنند اما نکته حائز اهمیت در مورد سمپاشی این است که در زمان درست، به مقدار درست و توسط یک فرد متخصص انجام شود زیرا سمپاشی غیر اصولی مشکلات و عوارضی مختلفی را به دنبال خواهد داشت.

و از آن جایی که معمولا میوه آلبالو در بازار به قیمت بالایی به فروش می رسد و از طرفی مورد تهاجم عوامل خسارت زای مختلف قرار می گیرد باغداران برای کنترل آن ها سریعا از سموم شیمیایی استفاده می کنند و غالبا این سموم سیستمیک یا تماسی هستند بنابراین استفاده بی رویه و نادرست از این سموم عوارض و معایبی را در پی خواهد داشت که در ادامه به تشریح آن ها خواهیم پرداخت.

عوارض سمپاشی نهال آلبالو

• تاثیر منفی سمپاشی بر روی گیاه

سموم تدخینی مانند کلروپیکرین، متیل بروماید، متام سدیم و غیره برای ضدعفونی خاک خزانه نهال آلبالو مورد استفاده قرار می گیرند که این سموم نه تنها باعث از بین رفتن عوامل خاکزی بیماری زا می شوند بلکه سبب حذف قارچ های میکوریز (به کمک همزیستی با ریشه موجب افزایش جذب روی و فسفر از خاک توسط ریشه می شود) و باکتری های مفید تجزیه کننده درون خاک نیز می گردد.

با حذف قارچ های میکوریز و باکتری های مفید سبب بروز زردی و نکروز و در نهایت ریزش برگ های نهال می شود و یا اینکه نهال ظاهری سالم دارد اما رشد آن ها کم می شود و قامتی کوتاه دارد. حتی ممکن است استفاده بیش از حد و نادرست از سموم شیمیایی سبب زردی، نکروز، سوختگی حاشیه و نوک برگ ها و در نهایت گیاهسوزی نهال و یا درختان بالغ آلبالو شود.

• مقاومت به آفات و بیماری ها

با مصرف بی رویه سموم شیمیایی بر علیه آفات و امراض آلبالو سبب بروز مقاومت در جمعیت آن ها می شود بدین معنی برخی از گونه های آفات یا امراض نسبت به یک آفت کش یا قارچ کش مقاوم می شوند و این سموم تاثیری بر روی آن ها نخواهد داشت زیرا آن ها در اثر جهش های ژنتیکی به این سموم مقاوم شده اند به عنوان مثال در اثر بی رویه سم ددت باعث بروز مقاومت در برخی از حشرات ناقل مالاریا گردید.

با توجه به ارزش بالای میوه آلبالو، بافت نرم و حساس میوه آن و وجود عوامل مختلف خسارت زا استفاده از سموم شیمیایی در این محصول رواج زیادی دارد بنابراین باید به بحث مقاومت ناشی از این سموم بر روی آفات و امراض آن نیز دقت ویژه کرد.

• آلودگی محیط زیست

با توجه به مصرف بی رویه سموم کشاورزی، قابلیت انتشار بالای آن ها و حلالیت آسان آن ها در آب موجب گسترش و نفوذ آن ها در لایه های عمقی خاک و منابع آبی شده است از همین رو بر روی ماهی ها، پرندگان و حشرات مفیدی مانند زنبور عسل تاثیر مستقیمی دارد و سبب مرگ و یا مسمومیت آن ها می شود درنتیجه با کاهش جمعیت حشرات مفیدی مانند زنبور عسل گرده افشانی باغات آلبالو کاهش می یابد.

در بررسی انجام شده که بر روی تاثیر آلودگی سموم کشاورزی در ایالت تگزاس، اوهایو و سینسیناتی واقع در کشور آمریکا انجام گرفت مشخص شد که قابلیت انتشار این سموم در حدی بالا است که می توانند با باد و طوفان به شعاع 1500 مایلی گسترش پیدا کنند. حتی از بدن پنگوئن ها نواحی قطبی مقادیر قابل توجهی سموم شناسایی شد این در حالی بود هیچ سموم کشاورزی در چند هزار کیلومتری آن ها استفاده نشده بود.

• تاثیر سمپاشی بر روی انسان

بخش اعظمی از خسارت وارد شده به محصولات کشاورزی همانند آلبالو ناشی از آفات، بیماری ها و علف های هرز است از همین رو سالانه در کشور ما 27 میلیون لیتر سم مورد استفاده قرار می گیرد که این سموم نه تنها بر روی این عوامل خسارت زا بلکه بر روی محیط زیست و به ویژه انسان نیز تاثیر منفی می گذارد.

علائم مسمومیت ناشی از سموم شیمیایی بر روی انسان شامل، تهوع، سرگیجه، استفراغ و غیره است همچنین طبق تحقیقاتی انجام گرفته افرادی که در معرض سمومی مانند مانب، مانکوزب، پاراکوات و برخی از سموم ارگانوفسفره قرار می گیرند احتمال بروز پارکینسون در آن ها بالاتر است. حتی سموم کشاورزی می توانند باعث بروز سیروز کبدی، نارسایی کلیه، هیپوکسی مغز، زخم های پوستی و غیره در انسان شود.

راهکار های کاهش آلودگی

در پی گسترش باغات آلبالو، آفات و بیماری های آن نیز شیوع و گسترش یافته است از همین رو مصرف سموم شیمیایی مختلف مانند آفت کش ها، قارچ کش ها، نماتد کش ها و علف کش ها نیز افزایش یافته است که با توجه به اثرات منفی که سموم شیمیایی بر روی خود درخت آلبالو، محیط زیست و انسان ها دارد لازم است مصرف این سموم را کاهش داد و از روش های جایگزین دیگری برای مبارزه با این عوامل خسارت زا استفاده کرد.

در کشورهای پیشرفته ی دنیا بحث سلامت و امنیت غذا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آن ها روش های غیرشیمیایی کم خطر را جایگزین روش های شیمیایی پرخطر کرده اند که به این روش ها مدیریت تلفیقی می گویند که به کمک مدیریت تلفیقی نه تنها می توان سطح جمعیت این عوامل بیماریزا و میزان مصرف سموم مختلف را کاهش داد بلکه میزان کمیت و کیفیت میوه درخت آلبالو را نیز افزایش داد.

مدیریت تلفیقی

در واقع مدیریت تلفیقی مدیریت ترکیبی از آب، خاک و عوامل خسارت زا است که به کمک روش های زراعی، بیولوژیکی و شیمیایی انجام می گیرد.

• روش های زراعی
• استفاده از ارقام مقاوم: برای کنترل بیماری های مانند پوسیدگی ریشه، لکه غربالی، شانکر باکتریایی می توان از ارقام مقاوم آلبالو استفاده کرد تا کمتر در اثر این عوامل دچار خسارت و آسیب شوند.
• استفاده از ارقام زودرس: در مدیریت آفتی همچون مگس گیلاس باید از ارقام زودرس استفاده کرد تا قبل از اینکه این آفت بر روی میوه های کوچک آلبالو تخم ریزی کند این میوه ها بزرگ و درشت شده باشند و از مرحله حساس عبور کرده باشند.
• شخم زدن خاک باغ: مرحله زمستان گذران ( شفیره) آفاتی همچون مگس گیلاس، کرم سفید ریشه، کرم خراط و غیره و بیماری های مانند لکه غربالی درون خاک است که با شخم زدن زمین در فصل پاییز و زمستان باعث از بین بردن، کاهش جمعیت و خسارت ناشی از آن ها شد تا مصرف سموم کاهش یابد.
• استفاده از یخ آب زمستانه: همانطور که گفته شده مرحله زمستان گذران (شفیره) آفات مختلف آلبالو درون خاک است که می توان با آبیاری در روزهای سرد زمستان و یخ زدن آب باعث مرگ این عوامل درون خاک شد.
• نصب کارت زرد: با آویزان کردن و نصب کارت زرد در بین شاخه های درخت آلبالو و جذب حشرات ماده مگس گیلاس به این کارت ها می توان مانع از تخم ریزی آن ها بر روی میوه ی آلبالو شد.
• حذف علف های هرز: سرخرطومی گیلاس در بین علف های هرز و بقایای درخت آلبالو در باغ زمستان گذرانی می کند که با حذف علف های هرز می توان جمعیت آن را کاهش داد.
• کوددهی و آبیاری منظم: درختان که در اثر آبیاری و کوددهی نامنظم دچار ضعف شده اند در برابر آفاتی مثل شته و شپشک ها بسیار حساس هستند بنابراین با تقویت و آبیاری منظم از ضعف درخت آلبالو می توان جلوگیری کرد.
• استفاده از تله های: در مبارزه با مگس گیلاس استفاده از تله های فرمونی یا نوری باعث جذب حشرات بالغ و کاهش جمعیت آن ها قبل از جفت گیری می شود.
• هرس: عوامل بیماریزایی مانند شانکر باکتریایی، لکه غربالی که بر روی شاخه های آلبالو زمستان گذرانی می کنند با هرس این شاخه ها در فصل زمستان می توان جمعیت آن ها را کاهش داد.
• استفاده از سیستم های نوین آبیاری:سیستم هایی مانند قطره ای و تراوایی میزان رطوبت خاک را کاهش می دهند و از بروز بیماری هایی مانند پوسیدگی ریشه، لکه غربالی و شانکر باکتریایی جلوگیری می کنند.
• کنترل بیولوژیکی
• کنه قرمز اروپایی یکی از عوامل خسارت زا باغات آلبالو است که می توان به کمک کفشدوزک ها، کنه ها، سن های شکارگر آن و پاراتیوزیدها جمعیت کنه قرمز را کنترل کرد.
• لاروهای مگس گیلاس را می توان به کمک شکارگر های طبیعی آن مثل سن های شکارگر از بین برد.
• کنترل شیمیایی
• در کنترل شیمیایی، بحث بهترین زمان استفاده از سموم بسیار مهم است و باید در حساس ترین مرحله آفت سمپاشی انجام شود به عنوان مثال بعد از گذشت 4 تا 5 روز از رویت اولین حشرات ماده مگس گیلاس باید سمپاشی شروع شود.
• می بایست از سموم مناسب و به میزان مشخص برای کنترل هر کدام از عوامل خسارت زا استفاده کرد به عنوان مثال برای شانکر باکتریایی از بردوفیکس، برای شته ها از کنفیدور، برای مگس گیلاس از مالاتیون و … استفاده کرد.
• کنترل شانکر باکتریایی با روش متفاوتی از دیگر روش ها صورت می گیرد بدین معنی که تنها اقدام به سمپاشی نمی کنند بلکه باید در ابتدا محل زخم را تراشید سپس با سموم مثل بردوفیکس پانسمان کرد.
• استفاده از روغن ولک سبب از بین رفتن طیف وسیعی از آفات درخت آلبالو می شود.
• دوره ی کارنس ( دوره ماندگاری سم در محیط ) سموم باید رعایت شود و بعد از گذشت این دوره محصول آلبالو باید برداشت شود.

نتیجه گیری

در این مقاله سعی کردیم تاثیر سمپاشی نهال آلبالو، عوارض و راهکاری کاهش آلودگی ناشی از سمپاشی را توضیح دهیم که در همین راستا پیشنهاد می شود از همان مرحله ی نخست یعنی خرید نهال آلبالو با دقت و آگاهی کامل انجام شود و از ارقام مقاوم به آفات و بیماری های موجود در منطقه استفاده گردد که برای تهیه چنین ارقامی تنها می توان به نهالستان های معتبر و دارای مجوز از سوی سازمان های زیر صلاح مانند حفظ نباتات مراجعه کرد.

زیرا این نهالستان ها دارای کارشناسان و مهندسان زبده کشاورزی هستند که به خوبی ارقام مقاوم و آفات و بیماری های مختلف آلبالو را می شناسند و در مقایسه با سایر نهالستان ها فروش نهال های آن ها کاملا تضمینی است زیرا نهال های اصلاح شده و مقاوم آلبالو را به فروش می رسانند و به راحتی می توان از طریق حضوری، تلفنی و آنلاین از قیمت نهال های عرضه شده آن ها را بدست آورد.