اثرات کوددهی بر رشد نهال گیلاس + برنامه دقیق

گیلاس یکی از درختان هسته دار است و جزو خانواده گلسرخیان یا Rosaceae طبقه بندی می‌شود و با درختانی مانند سیب، به، گلابی، هلو، شلیل و درختان دیگری هم خانواده است و یکی از درختان بلند قامت است به طوری که ارتفاع این درختان تا 10 متر و بیشتر نیز می رسد و دارای میوه های بسیار خوشمزه و لذیذ است که بسیار پر طرفدار و همه پسند هستند که این میوه ها دارای پوستی صاف و براق و هسته ای سفت و چوب مانند است که سطخ هسته صاف و بدون زبری است

درخت گیلاس می تواند یکی از گزینه های مناسب برای احداث باغ تجاری به شمار رود چرا که درخت گیلاس جزو درختان پر بار به شمار می رود و همچنین میوه های گیلاس دارای بازار فروش فوق العاده ای است چه در بازار داخلی و چه در بازار خارجی دارای طرفداران زیادی است از این رو داشتن باغ گیلاس بسیار پر سود خواهد بود

اما این درختان پر بار مانند سایر درختان میوه دارای نیازهای اولیه، شرایط و اصول نگه داری ویژه خویش هستند که باغداران برای رسیدن به باردهی حداکثری بایستی نیازهای این درخت را به موقع و به اندازه کافی و متناسب برآورده کنند تا درخت بتواند با نهایت توان خود محصول تولید کند و یکی از اصلی ترین نیازهای این درختان مانند سایر درختان تغذیه صحیح و اصولی است که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تغذیه درختان گیلاس

یکی از نیازهای اساسی درختان گیلاس مانند سایر درختان میوه تغذیه اصولی است زیرا این درختان نیز برای رشد و حفظ سلامت به عناصر مختلف به میزان مختلف و در زمان های مختلف احتیاج دارد و اگر عناصر مورد نیاز این درخت در زمان مناسب در اختیارش قرار نگیرد درخت دچار چالش های مختلفی از جمله کاهش رشد و عدم باردهی مناسب خواهد شد بنابراین بایستی نیازهای این درخت و زمان مناسب برآوردن این نیاز را بدانید تا بتوانید با تغذیه صحیح میزان باردهی درختان خود را افزایش دهید.

پارامترهای موثر بر افزایش راندمان تغذیه و میزان باردهی درختان گیلاس

لازم به ذکر است که برای افزایش راندمان کود دهی و تغذیه این درختان فاکتورها و عوامل متعددی موثر و دخیل هستند و بر باغداران واجب است که برای افزایش کارایی تغذیه و افزایش اثر کود دهی در میزان باردهی درختان گیلاس خود این فاکتورهای موثر را بدانند و به کار گیرند تا کود دهی حداکثر کارایی در درختان داشته باشد، از این رو فاکتورهای موثر را به اختصار شرح خواهیم داد.

• تعیین نیازهای درخت

مهم ترین فاکتور اثر گذار در کود دهی درختان گیلاس تعیین عناصر مورد نیاز این درخت است که بایستی برای انجام کود دهی مناسب و بر طرف نمودن صحیح نیازهای غذایی این درخت ابتدا عناصری که احتیاج دارد تعیین شود تا با روشی مناسب و در زمان مناسب در اختیار درخت قرار بگیرد بنابراین برای این امر بایستی ابتدا کمبودهای خاک و درخت تعیین شود تا بتوان با کود دهی مناسب این کمبودها بر طرف نمود

از این رو ابتدا و پیش از تعیین برنامه کود دهی برای درختان گیلاس، بایستی با انجام آزمایش خاک کمبودهای خاک و با آزمایش برگ نیازهای درخت مشخص شود بنابراین برای این منظور با انجام آزمایش خاک باغ و تفسیر نتایج آن توسط کارشناسان این حوزه و نیز آزمایش برگ و مشخص شدن عناصر مورد نیاز درخت و کمبود عناصر خاک با کود دهی این عناصر در اختیار درخت قرار می گیرد تا کود دهی بیشترین تاثیر را در میزان باردهی درخت داشته باشد.

• زمان کود دهی

یکی از مهم ترین پارامترهای که سبب افزایش و یا کاهش راندمان کود دهی و تغذیه درختان میوه از جمله گیلاس می شود زمان صحیح کود دهی این درختان است چرا که می دانیم تمام باغداران عمل کود دهی را انجام می دهند اما اینکه این عمل در زمان مناسب انجام شود بسیار حائز اهمیت است و در عملکرد درخت خیلی موثر خواهد بود چرا اگر کود در زمان مناسب در اختیار درخت قرار نگیرد و عمل کود دهی و تغذیه درخت دیرتر و یا زودتر از زمان مقرر انجام شود راندمان کود دهی بسیار کاهش خواهد یافت و تاثیرات مورد انتظار را بر میزان عملکرد و باردهی درخت نخواهد داشت.

• روش کود دهی

از جمله فاکتورهای موثر بر کارایی و افزایش راندمان کود انتحاب روش مناسب برای کود دهی درختان است که بایستی با توجه زمان و فصل کود دهی، مرحله رشدی درخت و نوع کود روشی مناسب برای کود دهی درختان گیلاس در زمان های مختلف اتخاذ نموده تا کود استفاده شده برای درخت به درستی در اختیارش قرار بگیرد و بیشترین کارایی را در درخت داشته باشد و موجب افزایش باردهی درخت گردد.

بیشتر بخوانید : کوددهی درخت ( نهال ) گیلاس

لازم به ذکر است که برای کود دهی درختان مختلف از جمله گیلاس روش های متعددی وجود دارد که می توان گفت انواع روش های کود دهی شامل چالکود، محلول پاشی، کود دهی همراه با آب آبیاری، گرانول پاشی روی سطح خاک است که بسته به نوع کود و فصل کود دهی و مرحله رشدی درخت یکی از این روش ها را انتخاب کنید.

• انتخاب نوع کود

یکی دیگر از فاکتورهای موثر بر میزان اثر دهی کود دهی درختان گیلاس انتخاب نوع مناسب کود است چرا که برای کود دهی درختان میوه انواع مختلفی کود وجود دارد که در دسته بندی های مختلف قرار دارند و باغدار بایستی با توجه به نیاز درخت خود و فصل کود دهی کود مناسب انتخاب کند و در اختیار درخت قرار دهد تا در میزان عملکرد درخت تاثیر مثبت داشته باشد

انواع کود ها شامل کودهای آلی، کودهای زیستی و کود های شیمیایی است که در زمان های مختلف با توجه به نیاز گیاه و روش کود دهی لازم است از نوع مناسبی کود استفاده شود.

بیشتر بخوانید : انواع کود برای درختان

تاثیر عناصر ماکرو مورد نیاز درختان گیلاس بر میزان باردهی این درختان

درختان گیلاس مانند سایر درختان میوه برای رشد و باردهی به عناصر ماکروی مختلف احتیاج دارند که این عناصر شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، گوگرد و کلسیم است که این عناصر به صورت طبیعی در داخل خاک وجود دارند اما ممکن است در اثر آب شویی و رقابت سایر گیاهان کمتر از میزان مورد نیاز گیاه بوده و یا به صورت غیر قابل استفاده برای گیاه باشد که بایستی با استفاده از کود دهی در زمان مناسب در اختیار درختان گیلاس قرار بگیرند باید بیان نمود که هر یک از این عناصر نقش های مهم و متعددی در درختان گیلاس دارند که به اختصار هر یک را شرح خواهیم داد

• نیتروژن

یکی از مهم ترین عناصر درشت مغذی و یا به اصطلاح ماکروی مورد نیاز درختان گیلاس نیتروژن است که این عنصر مهم و حیاتی نقش های متعدد و کلیدی در درختان گیلاس بر عهده دارد که می توان به افزایش رشد رویشی، رشد ساقه و برگ، تولید میوه، گل دهی درخت اشاره نمود،همچنین به دلیل نقش مهمی که در ساختار کلروفیل دارد تولید رنگ سبز برگ ها و درختان را می توان جزو نقش های نیتروژن در درختان گیلاس دانست

علایم کمبود نیتروژن در درختان گیلاس

با توجه به نقش های مهم نیتروژن علایم کمبود این عنصر در درختان گیلاس به صورت کاهش اندازه برگ ها، کاهش رشد شاخ و برگ، کاهش رشد ساقه ها، کاهش اندازه و تعداد میوه ها و نیز ریزش زود هنگام میوه و برگ ها در درختان گیلاس مشاهده می شود

پتاسیم

دومین عنصر ماکروی مورد نیاز درختان گیلاس پتاسیم است درختان گیلاس برای افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها، افزایش اندازه میوه، افزایش وزن میوه، افزایش کیفیت میوه به دلیل افزایش قند و آب موجود در میوه، افزایش رنگ پذیری میوه و همچنین برای افزایش رشد ریشه و شاخ و برگ به پتاسیم احتیاج دارد از این رو یکی از عناصر بسیار موثر در افزایش کمیت و کیفیت میوه گیلاس ودر نتیجه افزایش عملکرد و سود دهی درختان گیلاس پتاسیم است

علایم کمبود پتاسیم در درختان گیلاس

علایم کمبود پتاسیم در درختان گیلاس به صورت کاهش حجم و وزن میوه ها، تغییر رنگ برگ ها به زرد و یا سبز رنگ پریده، سوختگی حاشیه برگ ها مانند آفتاب سوختگی و کمبود آب، کوچک ماندن برگ ها و افزایش حساسیت در برابر آفات و بیماری بروز می کند همچنین کیفیت میوهای گیلاس مانند طعم و مزه و رنگ میوه ها نیز کاهش خواهد یافت.

• فسفر

فسفر نیز یکی دیگر از عناصر درشت مغذی مورد نیاز درختان گیلاس است که درختان گیلاس مانند سایر درختان میوه برای افزایش رشد ریشه و افزایش قدرت جذب آب و مواد غذایی و افزایش قدرت گل دهی و تولید شکوفه به عنصر فسفر به صورت های مختلف و یا در ترکیب با سایر عناصر احتیاج دارد، بنابراین یکی از عناصر بسیار موثر بر افزایش میزان باردهی درختان گیلاس فسفر است

علایم کمبود فسفر در درختان گیلاس

به دلیل کاهش رشد ریشه و کاهش قدرت جذب درخت رشد درخت کاهش یافته و اندازه و تعداد شاخ و برگ درختان کاهش می یابد و رنگ برگ ها به ارغوانی تغییر خواهد نمود از سوی دیگر چون در میزان گل دهی نیز موثر است تولید میوه نیز بسیار کاهش خواهد یافت و در نتیجه باردهی درخت دچار نقصان خواهد شد و عملکرد باغ کاهش می یابد

کلسیم

یکی از عناصر مهم و اساسی در درختان مختلف مانند گیلاس عنصر پر مصرف و پر اهمیت کلسیم است و درختان گیلاس برای استحکام دیواره سلولی و افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها و سرما، افزایش کیفیت میوه مانند بهبود رنگ و طعم میوه ها، افزایش رشد ریشه و جذب سایر عناصر به وجود کلسیم نیاز دارد همچنین این عنصر برای افزایش قدرت ماندگاری میوه و افزایش مدت زمان انبار داری میوه ها بسیار مهم است

علایم کمبود کلسیم در درختان گیلاس

کمبود کلسیم در درختان گیلاس موجب زرد شدن برگ ها به ویژه در قسمت نوک و حاشیه برگ، کاهش قدرت مقاومت درخت در برابر آفات، بیماری ها و سرما زدگی و افزایش حساسیت درخت به این عوامل، کاهش سایز و اندازه میوه و کاهش کیفیت آنها، تغییر شکل برگ ها و پیچیده شدن آنها می شود و از این رو کیفیت و کمیت میوه درختان گیلاس به شدت کاهش خواهد یافت

تاثیر عناصر میکرو بر میزان باردهی درختان گیلاس

عناصر میکرو به عناصری اطلاق می شود که درختان به میزان کمتری به آنها احتیاج دارند اما نباید فراموش کنید که نمی توان عناصر میکرو را به دلیل کم مصرف بودن حذف نمایید چرا که این عناصر با وجود کم مصرف بودن دارای نقش های کلیدی و حیاتی در درختان میوه مختلف مانند درختان گیلاس هستند عناصر میکرو و کم مصرف مورد نیاز درختان گیلاس شامل آهن، مس، روی و مولبیدن است که هر یک از این عناصر در مراحل مختلف رشدی درخت گیلاس نیاز هستند

• آهن

یکی از مهم ترین عناصر میکرو آهن است که برای درختان گیلاس بسیار مهم و حیاتی است و تاثیر بسیار چشم گیری در سلامت و میزان باردهی درختان مختلف مانند گیلاس دارد.چرا که درختان گیلاس و سایر درختان میوه برای عمل فتوستنز و تنفس، ستنز پروتئن ها و آنزیم های مختلف، برای ترانسفر مواد غذایی و نیز جذب و استفاده صحیح از سایر عناصر ماکرو به آهن احتیاج دارد پس نباید از تامین آهن مورد نیاز درختان گیلاس و تاثیر آن بر میزان باردهی و سلامت درخت غافل شوید

علایم کمبود آهن

با توجه به نقش آهن و نقشی که در ساختمان کلروفیل دارد و تاثیر آن بر عمل فتوستنز و تنفس، کمبود این عنصر موجب کاهش سطح سبزینه درخت شده و این امر موجب رنگ پریدگی برگ ها وزرد شدن آنها، ضعف درخت در اثر کاهش مواد غذایی و در نتیجه کاهش باردهی می شود.

• روی

یکی دیگر از عناصر کم مصرف اما مهم در درختان گیلاس روی است که این عنصر با اثر بر هورمون های رشد موجب افزایش رشد طولی و رشد شاخ برگ درختان گیلاس می شود و ضمن افزایش سطح برگ ها موجب افزایش فتوسنتز و تامین عناصر مورد نیاز گیاه از طریق سنتز آنها می گردد همچنین عنصر روی دارای نقش انکار ناشدنی در عمل گل دهی، گرده افشانی و تولید میوه است از این رو روی تاثیر بسزایی در افزایش میزان عملکرد و باردهی درخت خواهد داشت.

علایم کمبود روی

کمبود روی با توجه به نقش های مهمی که در درختان گیلاس دارد موجب زرد شدن برگ ها، کاهش رشد طولی درختان و کاهش ارتفاع درخت، کاهش عمل گرده افشانی در نتیجه موجب کاهش تولید میوه و گل ریزی و میوه ریزی پیش از زمان مقرر می شود و از این طریق موجب کاهش چشم گیر میزان باردهی درخت گیلاس خواهد شد.و در اثر فقر روی درختان ساقه ها و شاخه های ضعیف و شکننده ای خواهند داشت.

• مس و مولبیدن

دو عنصر کم مصرف دیگر که نباید نقش های مهم و حیاتی آنها را فراموش کنید مس و مولبیدن است که هر یک دارای تاثیرات بی نظیر بر سلامت و میزان باردهی درخت هستند مس در عمل تنفس، فتوستنز، سنتز و تولید کربوهیدرات ها در درخت، ستنز ویتامین های مختلف و ستنز دیواره سلولی درختان موثر است و مولبیدن برای تثبیت ازت در گیاه، ستنز پروتئین و افزایش رشد درخت موثر است

از این رو از تامین این عناصر کم مصرف اما پر کاربرد برای درختان گیلاس غافل نشوید چرا که این عناصر تاثیرات بسیار چشم گیری در افزایش عملکرد و میزان باردهی و افزایش کیفیت محصول درختان گیلاس خواهند داشت.

• در سه یا چهار سال اول پس از کشت با توجه به رقم نهال گیلاس که کشت نموده اید بیشتر از کودهای نیتروژن دار استفاده کنید تا رشد رویشی نهال و درخت شما افزایش یابد و درخت شما سریع تر رشد نماید.
• پس از تکمیل رشد رویشی و شروع دوره باردهی درختان گیلاس باید از کود های کامل برای درخت گیلاس خود استفاده کنید تا علاوه بر رشد رویشی رشد زایشی نیز به درستی انجام شود و درخت بتواند باردهی قابل قبولی داشته باشد
• اگر برای کود دهی درختان خود از کود های دامی و مرغی استفاده می کنید حتما اطمینان حاصل کنید که این کودها کامل پوسیده باشند و عاری از عوامل بیمارگر و یا لارو و تخم آفات مختلف باشد
• برای انجام کود دهی روش مناسبی را با توجه به نوع کود و زمان کود دهی استفاده کنید
• برای محلول پاشی درختان گیلاس زمانی از شبانه روز را انتخاب کنید که هوا خنک باشد و تابش آفتاب کم باشد مانند صبح زود و یا هنگام عصر، زیرا آفتاب موجب تبخیر محلول می گردد و کود را از دسترس گیاه به سرعت خارج می کند همچنین دقت کنید پس از محلول پاشی بارندگی رخ ندهد تا کود دچار آبشویی نگردد
• در مصرف کود اعتدال را رعایت کنید یعنی کمتر و بیشتر از نیاز درخت به آن کود ندهید چرا که برخی از باغداران تصور می کنند هر چه میزان کود دهی افزایش یابد میزان رشد نیز افزایش خواهد یافت که این تصور غلطی است چرا که بیش بود کود مانند کمبود آن عوارض زیادی خواهد داشت و ممکن است موجب مسمومیت درخت و آلودگی محیط زیست شود علاوه بر آن هزینه های بیشتری بر باغدار تحمیل می گردد.
• برای چالکود زمستانه بهتر است که چاله حفر شده در سایه انداز درخت و با دقت حفر شود تا به ریشه درخت آسیب وارد نگردد و نیز کود به درستی در اختیار ریشه ها و درخت قرار بگیرد برای این منظور بهتر است که چاله در فاصله حدودا 30 سانتیمتر از سایه انداز حفر شود.
• برای تغذیه درختان گیلاس خود حتما برنامه مدون کود دهی زیر نظر متخصصین این حوزه تدوین نمایید و از کود دهی بی برنامه و خود سر درختان خود، اجتناب کنید
• برای تهیه کود حتما از نسخه گیاه پزشکی استفاده کنید و کودهای خود را فروشگاه های کود و سم معتبر و مجوز دار تهیه کنید

نتیجه گیری

امروزه با افزایش جمعیت تقاضا برای مصرف میوه ها نیز افزایش یافته است از این رو بسیار واضح است که باغداران به دنبال راه های افزایش باردهی درختان خود هستند، باردهی درختان مختلف از جمله گیلاس تحت تاثیر فاکتورهای متعددی مانند رقم مناسب، اصول آبیاری صحیح، هرس مناسب، خاک مناسب و نیز تغذیه اصولی و صحیح قرار دارد و برای این منظور باغداران بایستی تمامی فاکتورهای موثر در این امر را بدانند و به کار گیرند چرا که با انجام تنها یک مولفه باردهی مطلوب به دست نخواهد آمد.

یکی از مهم ترین فاکتورهای موثر در افزایش باردهی درختان میوه تغذیه اصولی و صحیح این درختان است و می توان با کود دهی به موقع و مناسب عناصر مورد نیاز درختان را در اختیار آنها قرار داد و موجب افزایش کمیت و کیفیت مخصول تولید شده توسط درختان گیلاس شد و نباید هرگز تاثیر برنامه اصولی کود دهی در افزایش میزان باردهی درختان خود را فراموش کنید بنابراین برای باردهی مطلوب درختان خود حتما از نظرات کارشناسان کشاورزی بهره مند شوید

اما نباید فراموش کنید اولین قدم درکنار سایر فاکتورهای موثر بر میزان باردهی درختان گیلاس خرید نهال گیلاس با کیفیت و متناسب با شرایط شما است بنابراین بایستی برای خرید نهال نهالستانی را انتخاب کنید که سابقه ای خوش در فروش نهال داشته باشد و مطمئن باشید که کیفیت نهال های تولید شده در این نهالستان ها بر قیمت نهال در سایر نهالستان ها ارجحیت دارد چرا که زیانی که نهال بی کیفیت به شما خوهد زد بسیار بیشتر از هزینه اولیه برای خرید نهال خواهد بود