Rate this post

زئولیت ماده‌ای طبیعی است که با گسترش و فراگیر شدن مصرف آن در صنعت کشاورزی، باغداران و کشاورزان به پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کردند. طی آزمایش و تحقیقاتی به اثبات رسید که كودهای زئوليت و ورمی كمپوست بر افزايش مقاومت نهال بادام در برابر تنش شوری نقش موثری دارند.

مهمترین خاصیت محصول طبیعی زئولیت عدم رقابت آن با کودهای شیمیایی و دامی است، خاک‌های اصلاح شده با زئولیت هیچگونه خطر سوختگی برای نهال و درخت ندارد. همچنین باعث می‌شود کشاورزان و باغداران، هنگام آبیاری اراضی زراعی صرفه‌جویی بیشتری (به دلیل ذخیره و حفظ آب در زئولیت) داشته باشند بدین ترتیب از آبشویی مواد و عناصر غذایی موجود در خاک جلوگیری می‌شود یکی از مهمترین این عناصر یون آمونیوم و پتاسیم است که هر دوی آن از عناصر مهم در تغذیه گیاهان به شمار می‌روند.

 

محصول طبیعی زئولیت

 

کاربرد کود زئولیت کشاورزی

کاربرد کود زئولیت کشاورزی همانطور که از اسمش پیداست برای بهبود محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. جالب است بدانید استفاده از زئولیت جهت بالا بردن کیفیت خاک گلدان یا خاک‌های فقیر که دارای بافت سبکی هستند و همچنین افزایش ظرفیت ذخیره‌ی آب و بالا بردن کارآیی مصرف آب در کشت‌های زراعی میان کشاورزان روز به روز گسترش پیدا می‌کند. از دیگر مزایای زئولیت می‌توان به کاهش سیکل آبیاری که منجر به صرفه‌جویی آب می‌شود و بالا بردن عملکرد مصرف کودهای افزوده شده اشاره کرد.

علاوه بر این با بهره‌گیری از زئولیت‌ها میزان آبشویی کودهای شیمیایی به خصوص کودهای آمونیومی و نیتراتی کاهش یافته و این خود عاملی برای کاهش و تخفیف خطرات زیست محیطی این کودها شده و باغبانان با بهره‌گیری از زوئلیت تقریبا می‌تواند محصولات ارگانیک و طبیعی را تولید کنند.

 

محصول طبیعی زئولیت

 

مزایای کود زئولیت کشاورزی

1.ذخیره آب به مدت طولانی

کود زئولیت‌ کشاورزی قادر به دخیره آب به مدت طولانی است. این کود می تواند مقادیر زیادی از آب را که وزن حدودی آن 60 درصد از وزن خودش بیشتر است را جذب و برای روز مبادا ذخیره کنند به عبارت دیگر آب و رطوبت قابل ملاحظه‌ای در حفره‌های خالی موجود در زئولیت (این حفره و تخلخل به خاطر ساختار کریستالی است) نگهداری می‌شوند و در صورت نیاز نهال، آب را در اختیارش قرار می‌دهند. این ماده معدنی برخلاف سایر مواد بهبود دهنده‌ی خاک به سرعت تجزیه نمی‌شود بلکه به مدت طولانی در خاک می‌مانند و مواد مغذی آن را به بهترین شکل تامین می‌کنند.

این سیکل طبیعی به این صورت انجام می‌شود که آب ذخیره شده در شبکه زئولیت به آرامی جذب گیاه می‌شود و مقدار قابل ملاحظه‌ای از آب سطحی خاک به هنگام تابش مستقیم آفتاب تبخیر شده و از بین می‌رود ولی با خنک شدن هوا در طول شب، زئولیت‌ها رطوبت هوا را در خود جذب و به تدریج در اختیار گیاه قرار می‌دهند با این عمل آب از دست رفته در طول روز جبران می‌شود.

2. بهبود عملکرد مصرف کود با مانع آبشویی این کودها

در صورت استفاده از محصول طبیعی زئولیت در کشت زراعی، محصولات به آبیاری کمتری نیاز دارند لذا شستشوی برخی عناصر در خاک کمتر صورت می‌گیرد به عبارت دیگر کود  می‌توان از آبشویی کودها جلوگیری کرد که این خود باعث افزایش کارایی مصرف کود می‌شود. محصول طبیعی زئولیت برخلاف کودهای شیمیایی در صورت اختلاط با خاک هیچ‌گونه خطر سوختگی برای درخت و گیاه ندارد همچنین حاصلخیزی خاک را نسبت به کودهای شیمیایی چندین برابر می‌کند. با فراگیر شدن زئولیت رونق بیشتری در صنعت کشاورزی به وجود آمد.

3. بهبود خصوصیت‌های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک

محصول طبیعی زئولیت برای خاک‌ها (به خصوص اگر مانند شن دارای بافت سبکی باشند) تاثیرات مثبت قابل ملاحظه‌ای بر خواص فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک می‌تواند داشته باشد. از اثرات مثبت زئولیت‌ها برای خاک‌ها، افزایش ظرفیت و گنجایش تبادل کاتیونی آن‌ها، ذخیره‌ی آب و… است.

4.حاصل‌خیزی و بالا بردن کیفیت خاک با زئولیت

 خاکی که با زئولیت طبیعی اصلاح شده است می‌تواند قابلیت تامین مواد مغذی و بستری مناسب برای رشد گیاه باشد. همانطور که قبلا هم اشاره شد زئولیت‌ها به خاطر ساختار کریستالی و تخلخل داخلی زیاد می‌توانند آب زیادی را در خود ذخیره و در مواقع ضروری در اختیار گیاه قرار دهند علاوه بر آن ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را تقویت و بهبود می‌بخشند.

5.اکتفا نکردن به مصرف زئولیت‌ها به عنوان کود جهت حاصلخیزی خاک

اختلاط خاک با زئولیت‌ها نمی‌توانند همه‌ی نیازهای غذایی درخت و گیاه را برطرف کنند مگر اینکه خاک قبلا با کودهای حیوانی و شیمیایی مخلوط شده باشد لذا برای حاصل‌خیز کردن خاک در کنار زئولیت به مقدار کمی کود حیوانی و شیمیایی مورد نیاز است.

6.استفاده از زئولیت‌ها جهت بالا بردن ظرفیت تبادل کاتیونی خاک

حاصل‌خیزی زمین‌های زراعی رابطه‌ی مستقیمی با ظرفیت خاک از نظر تبادل کاتیونی دارد لذا مهمترین و موثرترین عامل جهت حاصل‌خیزی خاک‌های زراعی، ظرفیت تبادل کاتیونی آن است. این ظرفیت و گنجایش با توجه به جنس و بافت خاک متغییر است به طوری که خاک‌های رسی بیشترین ظرفیت را نسبت به بافت‌های سبک (شن) و متوسط دارد لذا با اضافه کردن زئولیت به خاک می‌توانیم این ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را زیاد کنیم.

7.استفاده از زئولیت‌ها جهت تنظیم PH خاک‌های اسیدی

کاربرد دیگر زئولیت تنظیم PH خاک‌های اسیدی است لذا خاک‌های اصلاح شده با زئولیت، خاصیت اسیدی ندارند. کاهش PH خاک می‌تواند بر کاهش حاصلخیزی خاک تاثیر مستقیمی داشته باشد چون باعث تحریک‌پذیری و غلظت بیش از حد عناصری مانند آلومینیوم می‌شود.

8. تقویت و بهبود تکثیر، رشد و نمو گیاهان

زئولیت‌ها علاوه بر تقویت و بهبود زمین‌های زراعی می‌توانند در رشد و نمو گیاهان گلدانی نیز کاربرد داشته باشند. میزان استفاده از زئولیت در گلدان 25 درصد است در این شرایط گیاهان و گل‌های گلدانی از نظر زایشی و رویشی پیشرفت خواهند کرد. این محصول طبیعی قادر است عناصر غذایی، آب و هوای مورد نیاز گیاه را در اختیارش قرار دهد و با تهویه‌ی مناسب خاک به عنوان حاصلخیز کننده‌ی طبیعی شناخته می‌شود.

طی تحقیقاتی به اثبات رسید که کاربرد زئولیت در غلات، سبزیجات و میوه‌ها به طور معنی‌داری باعث افزایش محصول تا 62 درصد شده است. با اضافه کردن 10 درصد زئولیت به کمپوست‌ها، از آبشویی مواد جلوگیری می‌کند به این ترتیب که هنگام آبیاری و شسته شدن مواد، آن را در خود ذخیره کرده و مانع از خروج مواد می‌شود سپس در صورت اضافه کردن این کودها به خاک، مواد مغذی را در دسترس گیاهان قرار می‌دهد لذا باعث افزایش حاصلخیزی خاک و محصول خواهد شد.

9.استفاده از زئولیت‌ها جهت رشد جمعیت و فعالیت باکتریایی خاک زراعی

برای زیاد شدن جمعیت و فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک کشاورزی از زئولیت‌های طبیعی استفاده می‌کنند. طی تحقیقاتی به اثبات رسیده است که اختلاط زئولیت با خاک منجر به رشد جمعیت باکتریایی می‌شود و این جمعیت میکروارگانیسم‌ها به اندازه 5/2 برابر افزایش پیدا کرده و کیفیت فعالیت میکروبی خاک نیز بالا می‌رود. این فعالیت در زمستان نیز بدون کاهش ادامه می‌یابد که نتیجه‌ی آن بهبود رشد نهال‌ها در فصل بعدی خواهد بود در صورتی که اگر خاک فقط با کودهای شیمیایی ترکیب می‌شد این فعالیت میکروبی در زمستان کاهش پیدا می‌کرد.

بنابراین تنفس میکروبی در خاک‌های اصلاح شده با زئولیت رابطه‌ی مستقیمی با میزان فعالیت میکروارگانیسم‌ها دارد همچنین تعداد توده‌های آمیبی موجود در خاک رابطه‌ی مستقیمی با میزان تخلخل و بهبود شرایط تهویه خاک دارد. پس می‌توان گفت افزایش جمعیت و فعالیت میکروارگانیسم‌های موجود در خاک زراعی تاثیر مستقیمی بر افزایش تراکم ریشه گیاه در خاک و بهبود رشد و نمو آن دارد.

 

زئولیت در کشاورزی

 

نتیجه‌گیری

خاک‌های زراعی اصلاح شده با زئولیت طبیعی به طور کلی باعث افزایش فعالیت‌های میکروبی خاک، تامین عناصر غذایی به خصوص آمونیوم، بهبود شرایط تهویه خاک، بالا بردن ظرفیت ذخیره رطوبت و متعادل نگه داشتن PH خاک می‌شود ولی نمی‌توان از زئولیت به عنوان کود در خاک استفاده کرد در واقع این محصول طبیعی به تنهایی نمی‌تواند تمام نیازهای گیاه را برطرف کند بنابراین در کنار زئولیت به مقداری کود دامی نیاز است. اختلاط خاک با زئولیت هیچ گونه احتمال سوختگی برای نهال را ندارد.