بهترین روش برای هرس درختان انگور(باردهی، فرمدهی)

درختان انگور یکی از ارقام پربار و سودده به حساب میایند. که به روش‌های متعددی رشد و تربیت میشوند. به این ترتیب برای رشد بهتر درختان؛ محصول دهی بیشتر و نور رسانی بهتر به شاخه و ساقه‌های داخلی درختان؛ لازم است تا هرساله و در زمان معین اقدام به هرس درختان نماییم. در این مطلب قصد داریم تا رمز و راز‌های هرس درختان انگور را با یکدیگر بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.

نحوه هرس درختان انگور

هرس درختان انگور با 2 هدف اصلی فرم دهی بهتر و محصول دهی بیشتر انجام میشود. در واقع در طول عملیات هرس، کلیه شاخه و برگ و اندام‌های اضافه؛ شکسته و بیمار درختان حذف میشود. این کار به تقسیم بهتر انرژی تولید شده توسط ریشه و برگ‌ها کمک میکند. هرس درختان انگور اگر در زمان تعیین شده و یا به صورت اصولی انجام نشود. میتواند خسارات زیادی را به رشد و باردهی درختان وارد سازد. حتی ممکن است باعث مرگ کامل درخت شود. از این رو به شما توصیه میکنیم قبل هرس درختان حتما نحوه هرس درختان انگور را یاد بگیرید یا از فرد متخصص کمک بگیرید.

هرس درخت انگور در هر فصل

هرس درخت انگور در هر فصل اهمیت زیادی دارد. در ادامه به هرس درخت انگور در هر فصل اشاره می کنیم.

هرس زمستانه درخت انگور

همانطور که از نام آن پیداست؛ از اوایل فصل پاییز که درختان در خواب زمستانه به سر میبرند؛ هرس زمستانه درخت انگور انجام خواهد شد. این هرس با هدف تنظیم باردهی سالیانه روی درخت انگور انجام میشود. از این رو نام دیگر این هرس؛ هرس باردهی میباشد.

هرس زمستانه در 2 مرحله انجام میشود:

• هرس اولیه : زمانیکه برگ‌های درخت ریزش نموده و به خواب زمستانه فرو رفت. شاخه‌های اضافه و بیمار و آفت زده و اندام‌های شکسته را ببرید. بهترین زمان برای انجام این هرس فصل پاییز است. در مناطق سردسیری هرگز نباید در این مرحله، هرس شدید انجام شود.
• هرس اصلی : هرس اصلی در فصل زمستان انجام میشود. در مناطقی که خطر سرمازدگی دارند؛ پس از متورم شدن جوانه‌های اصلی (اواخر ماه اسفند تا اواسط ماه فروردین) اقدام به هرس درختان نمایید. در هنگام برش شاخه؛ هرگز نباید از محل برش؛ آب (اشک مو) جاری شود.

سه مدل اصلی هرس زمستانه درختان انگور

• هرس کوتاه یا شدید: در ارقامی که جوانه‌های پایینی باردهی بیشتری دارند، از این روش استفاده میشود. در هرس کوتاه تمامی شاخه‌ها به صورت دو یا سه چشمی هرس میشوند. یعنی 2 تا 3 جوانه انتهای شاخه نگهداشته و شاخه را از بالای جوانه سوم ببرید. البته این نوع هرس ضرفیت باردهی درخت را بین 5 تا 10 درصد کاهش میدهد. انجام این هرس در خاک‌های فقیر و سبک و مرطوب و یا برای ارقام ضعیف تر انگور توصیه میشود.
• هرس بلند یا خفیف: شاخه‌هایی که جوانه بارده انها در قسمت فوقانی قرار دارند؛ بهتر است به صورت خفیف هرس شوند. در هرس بلند بین 4 تا 12 جوانه را روی شاخه نگهداشته و شاخه را از بالای جوانه دوازدهم ببرید. این هرس برای ارقام قوی تر و با تراکم بیشتر و در خاک‌های قوی تر توصیه میشود. با انجام این هرس از مقدار محصول سال بعدی کاسته خواهد شد. بازو و تنه درخت طویل شده و در صورت هرس بازوهای چند ساله؛ روی آنها زخم‌های نسبتا عمیقی ایجاد میشود.
• هرس مختلط: این نوع هرس که به هرس خرگوشی نیز مشهور است. در واقع ترکیبی از 2 روش معرفی شده پیشین میباشد. که حداکثر قدرت و ضرفیت درختان را حفظ میکند. از نظر متخصصین باغداری؛ بهترین هرس درخت انگور؛ هرس مختلط میباشد. در این روش یک شاخه را با 6 تا 8 جوانه نگهداشته و آن را از بالای جوانه هشتم میبرید. به این ترتیب شاخه مناسب برای تولید انگور و محصول دهی میباشد. شاخه ای دیگر را با 2 جوانه نگهدارید. این شاخه‌ها وظیفه تولید شاخه و میوه سال بعد را برعهده دارند. برروی هر پایه براساس نوع رقم میتوانید چندین شاخه کوتاه یا بلند نگهدارید. این هرس باعث تقویت درختان و افزایش محصول دهی آنها خواهد شد. با انجام این هرس تعداد جوانه‌های بارده تا 2 برابر بیشتر میشود.

هرس تابستانه درختان انگور

هرس تابستانه درخت انگور در واقع مکمل هرس زمستانه به حساب میاید. این هرس در فصل تابستان و زمانیکه جوانه‌ها شروع به رشد نموده اند؛ انجام میشود. به این ترتیب مواد غذایی تولید شده توسط ریشه بهتر به اندام‌های گیاه میرسد. لازم به ذکر است هرس تابستانه را میتوانید در تمام طول فصل رشد به انجام برسانید. مراحل انجام هرس تابستانه:

1. سربرداری یا سرزنی شاخه‌های سبز در طول فصل رشدشان: این شاخه‌ها را از ارتفاع 30 تا 60 سانتی متری بین 1 تا 3 بار به اندازه رشد شاخه سال اول هرس کنید.
2. پاجوش‌ها و یا همان شاخه‌های ناخواسته که روی تنه و بازوها رشد نموده و نرک نام دارند: باید به محض مشاهده نرک؛ آن را حذف کنید.
3. جوانه‌های متورم که در پایین بوته یا تنه رشد میکنند: این شاخه‌ها نرک را به وجود میاورند. از این رو باید حذف شوند.
4. جوانه‌های انتهایی نوک شاخه را با انگشت قطع کنید. به این ترتیب شاخه سبز رشد نمیکند.
5. برگ‌های پیر و آسیب دیده که قادر به انجام فتوسنتز نیستند: باید حذف شوند.

هرس فرم دهی درخت انگور

هرس فرمدهی درختان انگور بسته به نوع تربیت درختان متفاوت است. درختان انگور به روش‌های زیر تربیت میشوند:

• سیستم ایستاده روسیمی
• سیستم پاچراغی
• سیستم خزنده

با توجه به روش تربیت درختان باید اسکلت اصلی؛ تنه و بازو و همچنین شاخه‌های میوه دهنده تربیت شوند. این هرس از سال اول تا آغاز باردهی درختان انجام خواهد شد. معمولا این هرس تا 3 سال ادامه میابد.

هرس فرم پاچراغی

بهترین روش تربیت درختان انگور؛ فرم پاچراغی است. این روش نیاز به قیم دارد. برای شکل گیری فرم پاچراغی نیاز به 3 تا 4 سال هرس وجود دارد. در این فرم شاخه‌های بارده برروی بازوهای اصلی درخت قرار دارند.

• سال اول : در سال اول شاخه‌های قوی تر درخت را انتخاب نمایید. شاخه‌های ضعیف تر باید از بالای جوانه دوم هرس شوند.
• سال دوم : در سال دوم باید از بین شاخه‌های قوی تر؛ 2 شاخه به عنوان بازو انتخاب شوند. در این سال باید از قیم استفاده نمایید.
• سال سوم و چهارم : در این دو سال نیز باید 2 بازو به عنوان شاخه قوی تر انتخاب نماببد. روی این بازوها؛ اندام‌های بارده درخت قرار میگیرند.

از سال چهارم به بعد یعنی آغاز باردهی درختان؛ اسکلت کلی درخت شکل گرفته است. هرس باردهی درختان مو اغلب پس از آغاز  فصل پاییز تا پیش از باز شدن جوانه‌های درخت انجام میشود. اگر در منطقه سردسیری قرار دارید؛ بهتر است پس از پایان یخبندان زمستانه اقدام به هرس درختان نمایید.

نتیجه گیری

برای دستیابی به باردهی بیشتر و همچنین شکل مناسب در درختان انگور؛ باید عملیات هرس درختان را هر ساله و به صورت اصولی به انجام برسانید. اگر هرس توسط افراد غیر متخصص انجام شود؛ میتواند خسارات جبران ناپذیری را به اندام‌های باردهی درختان وارد نموده و یا باعث قطع کامل محصول دهی آن شوند.

از این رو متخصصین باغداری و کشاورزی ما همه روزه و به صورت تلفنی؛ آنلاین و حضوری آماده خدمت رسانی و ارائه مشاوره در خصوص نحوه هرس درختان؛ کوددهی؛ آبیاری و… میباشند.

نهالستان پالیز بزرگترین مرکز تخصصی تولید و پرورش انواع ارقام نهال انگور در سرتاسر کشور میباشد.