کرم ساقه خوار به انواع لارو حشرات که از ساقه ی درختان تغذیه می کنند، گفته می شود. نوعی از این کرم های ساقه خوار که از مغذی چوب پنبه ای درختان تغذیه میکنند و رنگی زرد رنگ با بدنه ای بند بندی  دارند کرم خراط یا کرم ساقه خوار درختان گفته می شود.

از نشانه های بارز کرم خراط رویت چیزی شبیه خاک اره در اطراف درختان است. البته کرم های دیگری نیز وجود دارند که از چوب تغذیه می کنند اما در این مقاله در مورد کرم های چوب خوار درختان صحبت شده است.

شکل آفت و چرخه ی زندگی

حشرات کامل کرم ساقه خوار سوسک شاخک بلندی است با بدنی کشیده به طول 20-18 میلی متر و عرض 4 میلی متر و به رنگ عمومی سیاه دیده می شود .تخم این سوسک شبیه به کاسه لاک پشت بوده که قسمت صاف آن بر روی ساقه درخت چسبیده و از پهلو به نظر بیضوی می آید.

لارو حشره در موقع خروج از تخم به طول 2 میلی متر و به رنگ زرد مایل به صورتی است . لارو کامل زرد رنگ و طول آن به 32 میلی متر نیز می رسد. شفیره آن در هفته اول کرمی رنگ و بعداً لکه های سیاه رنگی بر روی محل چشم ها شاخک ها، نوک بال ها، و بین مفصل ران و ساق آن پیدا شده و سرانجام در آخرین مرحله شفیرگی بدن سیاه می شود. طول شفیره به اندازه طول حشره کامل است.

این آفت زمستان ها در داخل تنه ی درختان به صورت لارو زندگی می کنند و با شروع بهار این لارو ها شروع به تغذیه از ساقه ی درختان می کنند و بعد از گذشت چند روز تبدیل به شفیره می شوند. دوره ی شفیرگی بین 15 الی 25 روز می باشد. و سپس به صورت حشره ی کامل تبدیل می شود و بعد از جفت گیری شروع به تخم ریزی می کنند.

حشره ی کامل در زمان تخم ریزی می تواند تا 75 عدد تخم بر روی ساقه ی درختان بچسباند. این تخم ها شکلی شبیه به لاک لاک پشت دارند. پس از گذشت 8 روز از تخم گذاری لارو ها از تخم بیرون می آیند و مستقیما از چوب درختان تغذیه می کنند. این تغذیه به میزانی شدید است که فورا باعث پژمردگی برگها و ریزش میوه ها می شود.

کرم ساقه خوار

نحوه و میزان خسارت کرم ساقه خوار

این آفت ویران گر که امروزه در بسیاری از باغات باعث از بین رفتن تمام یا میزان قابل توجهی از محصولات می باشد می تواند به دلیل ایجاد کانال ها در تنه ی اصلی و شاخه ها آوند های درختان را قطع و به دلیل عدم تغذیه ی درختان موجب خشک شدن درختان گردند.

در بسیاری از باغات دیده شده است که وجود این کرم باعث سست شدن شاخه ها گردد به طوری که با وزش باد و یا با کوچکترین فشار بر روی شاخه ، شاخه قطع گردد. از دیگر خسارات وارد شده از این آفت بیماری های پوستی ناشی از خرده شدگی تنه توسط لارو است ، این بیماری به صورتی است که محل خورده شدگی میگندد و سیاه میشود و شیره ای از آن محل بیرون می زند.

پیشگیری از کرم ساقه خوار

• آبياري مناسب :

كمبود آب و ايجاد تنش هاي آبي حتي براي يك دوره آبياري در ماههاي گرم سال ، مهمترين عامل در جلب اين آفت مي باشد. بنابر اين دادن آب به خاك در دوره هاي مشخص و لازم اولين شرط در پيشگيري و كنترل است .

• تقویت درختان:

حشرات چوبخوار قادرند درختان ضعيف را از فواصل دور تشخيص داده و به ضعف آنها پي ببرند بنابراين درختان ضعيف را مي بايست طبق توصيه هاي كارشناسان آب و خاك منطقه با كودهاي دامي و شيميائي تقويت كرد.

کرم ساقه خوار

کنترل و مبارزه با کرم ساقه خوار

• پوشاندن مدخل دالانهاي فعال لاروي

اين دالانها با ترشح شيرابه و همچنين تجمع و ريزش فضولات نارنجي رنگ لاروي از مدخل آنها مشخص مي باشد.

براي پوشاندن اين دالانها مي توان از چسب مخصوص زئوزران یا خمیر آنتی تارلو كه دارای چسبندگی فوق العاده و دائمی بوده استفاده نمود ، سایر روشهای پیشنهادی قبلی مانند مفتول فلزی،سرنگ و پنبه مسموم و یا استفاده از گل و مل برای مسدود كردن مدخل موقتی بوده و مدخل ورودی (خروجی) باز مانده ویا پس از مدتی باز میشوند كه در سالهای بعد مجدادا توسط این آفت و یا آفات مشابه مورد استفاده قرار میگیرد وموجب طغیان آفت میشود.

• استفاده از تله فرموني

استفاده از روش شكار انبوه : در اين روش به ازاي هر هكتار 10 عدد تله دلتا محتوي فرمون پروانه زنبور مانند كار گذاشته مي شود .(فرمون جنسی ۱۲۰ روزه و فرمون جنسی ۴۵ روزه  موجود است) بهتر است نله ها سبز رنگ باشند ودر درختان با ارتفاع بالاي 6 متر در زير محدوده كانوپي درخت گذاشته شود. همچنین می توانید با استفاده از فرمون های اخلال در جفت گیری این آفت را غیر قابل تکثیر کنید.

• استفاده از تله ی نوری

استفاده از تله نوری برای جمع آوری حشرات.سوسکهای سیاه رنگی که پوست سفت و محکمی دارن احتمالا روی درختها زیاد دیده میشن و از غروب تا صبح روز بعد زير نور چراغ برق ها يا هر جا كه لامپي روشن باشه زياد ديده ميشن . باید اونا رو جمع بکنین و از بین ببرین . یا لهشون بکنین یا توی نفت یا بنزین بندازینشون.

کرم ساقه خوار

سمپاشي و هرس

از سمومی که به صورت تخصصی برای از بین بردن این کرم ساخته شده است می توانید استفاده کنید که به عنوان مثال سم زئوزران یا پماد انتی تارلو را می توان نام ببریم.

در درختانی مثل گردو كه از ذخایر ملی كشور بوده و ارزش بسیار زیادی برای كشاورزان دارند هرس شاخه های نازك كه در ارتفاعات بوده اصولا عملی نیست و هرس و یا صحیح تر بگوییم قطع تنه اصلی و شاخه های فرعی آن اصولی نبوده و نباید اجرا شود چرا كه با ایجاد شاخه های نرم و زیاد در سالهای آتی مكان مناسبی را برای نفوذ اولیه آفت ایجاد می نماید. لذا هرس شاخه های اصلی و فرعی اصلا توصیه نمی شود.

نهالستان پالیز نهال بزرگترین نهالستان تخصصی در شمال غربی کشور با مدیریت جناب آقای سعید قاسمی؛ تولیدکننده انواع ارقام نهال گردو از جمله نهال های سردسیری میباشد. جهت کسب اطلاع از قیمت نهال گردو با ما در تماس باشید.