به جرات میتوان گفت یکی از مهمترین نمادهای خلقت گیاهان هستند و نه تنها زندگی بشر بلکه زندگی کل موجودات زمین مرهون وجود گیاهان است و بهتر آن است که بگوییم منشا حیات روی زمین وابسته به وجود گیاهان است و بدون وجود گیاهان حیاتی نیز در روی زمین وجود نخواهد داشت،و باید گفت که گیاهان تاثیرات بسیار زیاد و گستردهای در زندگی انسان دارند از تامین غذا تا تامین اکسیژن را میتوان نام برد و یکی از مهمترین استفادههای بشر از گیاهان ایجاد فضای سبز است که اهمیت این موضوع در زندگیهای امروزه بسیار بیشتر از گذشته است چرا که با توجه به افزایش جمعیت و افزایش شهر نشینی و کاهش مساحت جنگلها و تغییر کاربری مزارع و باغات ایجاد فضاهای سبز شهری دارای اهمیتی بسیار زیاد است
چرا که افزایش جمعیت از یک سو و نیز ماشینی شدن زندگی این جمعیت رو به افزایش از سوی دیگر نیازمند وجود فضاهای سبز برای کاهش استرس و اضطراب روزمره و نیز تصفیه هوای اطراف کاهش آلودگیهای زندگی ماشینی بشر و نیز ایجاد طراوت در زندگیهای شهری است از این رو درختان زینتی بسیار زیادی برای کشت در فضای شهر و ایجاد فضای سبز استفاده و کشت میشوند که یکی از مهمترین درختان زینتی درخت عنبر سائل است که به عنوان یک درخت زینتی زیبا توجه بسیار زیادی را به خود جلب نموده است که در این مقاله این درخت زیبا را مورد بررسی قرار خواهیم داد، پس برای آشنایی با این درخت زیبا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اهمیت درختان زینتی
امروزه یکی از نیازهای اساسی جوامع مختلف ایجاد فضای سبز است که درختان زینتی مختلف سهم بسیار بزرگی در ایجاد فضای سبز و نیز زیبا سازی فضاهای مختلف مانند فضاهای شهری دارند این درختان علاوه بر تامین زیبایی برای فضاهای شهری نقش به سزایی در تامین اکسیژن، خنک نمودن فضاهای شهری، ایجاد سایه به دلیل سایه انداز بودن، خنک و مطبوع ساختن فضا، ایجاد حصار جهت محصور و یا مجزا نمودن فضایی خاص، ایجاد زیبایی، ایجاد تفریحگاه و غیره دارند این موارد تنها بخشی از کاربردهای بی شمار درختان زینتی به شمار میرود
لازم به ذکر است که چوب این درختان نیز دارای کاربردها و فواید بسیار زیادی است که کشت هر چه بیشتر درختان زینتی مختلف میتواند کشور را از واردات چوب برای استفادههای مختلف بی نیاز کند از این رو نباید از اهمیت درختان زینتی و تاثیری که در محیط و نیز اقتصاد جامعه دارند غافل شوید
درختان زینتی مختلفی در شرایط آب و هوایی ایران قابلیت رشد و پرورش دارند که برخی مانند صنوبر و تبریزی بومی کشورمان هستند و برخی دیگر از درختان وارداتی محسوب میشوند که از آن جمله میتوان به درختی مانند درخت زیبای عنبر سائل به عنوان یکی از درختان زینتی بسیار زیبا اشاره نمود
معرفی درخت زینتی عنبر سائل
نهال عنبر سائل یکی از درختان زینتی محصور کننده است که به ایران وارد شده است در مورد خاستگاه این درخت نظرات متفاوتی وجود دارد اما عدهی زیادی از محققین آن را بومی مالزی و آمریکا میدانند و سپس از آنجا به سایر نقاط مختلف دنیا مانند کشور ایران گسترش یافته است و امروزه یکی از درختان بسیار زیبایی که برای زیبا سازی فضای شهری استفاده میشود درخت عنبر سائل است
عنبر سائل یا صمغ سرخ با نام لاتین American sweetgum در متون انگلیسی به آدامس شیرین نیز معروف است نام علمی این درخت زیبا Liquidambar styraciflua است که به خانواده Hamamelidaceae (Altingiaceae) تعلق دارد، و میتوان عنوان کرد که به دلیل تولید صمغ به این نام خوانده میشود چرا که کلمه Liquid به معنی مایع و Umber به معنای عنبر است و ریشه تقریبا یونانی دارد، این درخت دارای چهار گونه مختلف است که در پنجاه سال اخیر کشت آن در ایران آغاز شده و گسترش یافته است.
آنچه در مورد درخت عنبر سائل باید بدانیم
درخت زینتی عنبر سائل یکی از درختان غول پیکر به شمار میرود و در صورت مساعد بودن شرایط محیطی برای رشد این درخت ارتفاع آن تا 50 متر هم خواهد رسید اما به طور متوسط ارتفاعی بین 25 تا 35 متر دارد، درخت عنبر سائل دارای برگهایی ستاره مانند به ابعاد 13 تا 18 سانتیمتر است که این برگهای ستاره مانند دارای 5 تا 7 پر با حاشیهای ناصاف و دندانه مانند است و شبیه برگهای درخت بسیار زیبای افرا است که در فصل پاییز خزان میکنند و میریزند و یکی از ویژگیهای جالب این درخت رنگ برگهای آن است که در فصل پاییز از رنگ سبز به رنگ سرخ عنابی و یا حتی نارنجی دیده میشود و فضایی بسیار زیبا به محیط اطراف میدهد.
درخت عنبر سائل دارای میوههایی تقریبا دوار و گرد است و شبیه یک گلوله است که در روی آن زائدههایی شبیه خار وجود دارد و این میوهها به ساقه چسبیدهاند که نوک این زوائد خار مانند تیز است، گلهای درخت عنبر سائل غالبا به رنگ زرد دیده میشوند و معطر نیز هستند که در فصل بهار در روی درختان عنبر سائل پدیدار میشوند، رنگ تنه این درخت زیبا خاکستری تا قهوهای مانند است که این امر جلوهای زیبا به این درخت میبخشد.
شرایط محیطی مورد نیاز نهال عنبر سائل
برای کشت هر درختی در نقاط مختلف کشور باید به نیازهای اولیه آن دقت کنید تا کشت درخت در آن منطقه با موفقیت انجام شود گرچه درخت عنبر سائل را میتوان در نقاط مختلف کشور کشت نمود اما اینکه درخت بتواند نهایت رشد خود را داشته باشد نیازمند فراهم بودن شرایط مناسب برای کشت این درخت است که میتوان به موارد زیر اشاره نمود
- شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت نهال عنبر سائل: دقت کنید که پیش از کشت هر نهالی باید از اقلیم و شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت آن درخت آگاهی داشته باشید از این رو بهترین شرایط آب و هوایی برای کشت نهال عنبر سائل مناطق معتدل است چرا که درخت عنبر سائل از جمله درختان حساس به سرما و گرمای بیش از حد است، بنابراین برای کشت این درختان باید در مناطقی که دارای اقلیم معتدل و مرطوب هستند اقدام نمایید گرچه در مناطق مختلف آب و هوایی قابلیت رشد خواهد داشت
- خاک مناسب برای کشت نهال عنبر سائل : این نهال را میتوان در خاکهایی با بافتهای متفاوت کشت نمود اما بهترین و مناسبترین خاک برای کشت نهال عنبر سال خاکی با بافت لومی شنی است که عمق زیادی داشته باشد و نیز خاک باید مرطوب باشد از کشت نهال عنبر سائل در خاکهایی کم عمق و خشک خود داری کنید.همچنین باید بیان نمود که نهال عنبر سائل در خاکهای تقریبا اسیدی رشد بهتری نسبت به خاکهای قلیایی دارد و به زهکشی خاک نیز حساس است و در خاکهای با زهکش مناسب آن را کشت نمایید از این رو به نظر میرسد یکی از درختان مناسب برای کشت در حواشی رودخانه و مناطق ساحلی درخت عنبر سائل خواهد بود
- نور مناسب برای درخت عنبر سائل: نهال عنبر سائل جزو درختان سایه گریز و نور دوست است از این رو هنگام کشت این درختان به اهمیت مساله نور دقت نمایید و از کشت این درخت در محیطها و مناطق کم نور و سایه گیر خود داری کنید زیرا نهال عنبر سائل برای رشد بهینه و حداکثری به نور بسیار زیاد نیاز دارد
- دمای مناسب نهال عنبر سائل: درخت عنبر سائل از جمله درختانی است که به دما حساس است به این معنی که تاب تحمل دماهای بسیار زیاد و یا خیلی کم را ندارد از این رو نباید در مناطقی که دارای زمستانهای بسیار سخت و یا مناطقی که دارای تابستانهای بسیار گرم هستند کشت شود زیرا در این مناطق قدرت رشد آن کاهش خواهد یافت.
تکثیر نهال عنبر سائل
درخت عنبر سائل نیز مانند سایر درختان مثمر و غیر مثمر باید تکثیر شوند تا در اختیار باغداران قرار بگیرند و برای تکثیر این درختان نیز روشهای مختلفی وجود دارد که در این مقاله مهمترین و کارآمدترین روشهای تکثیر نهال و درخت عنبر سائل را شرح خواهیم داد
انواع روشهای مختلف تکثیر نهال عنبر سائل
- تکثیر با بذر
یکی از بهترین روشهای تکثیر نهال عنبر سائل تکثیر با بذر است که از جمله روشهای تکثیر جنسی درخت عنبر سائل به شمار میرود که برای تکثیر درخت عنبر سائل با بذر میتوان به شیوه زیر عمل نمود
- ابتدا بذر مناسب از درخت عنبر سائلی که سلامت و شاداب و تنومند است جمع آوری کنید
- سپس این بذرها را به مدت 24 ساعت و یا یک شبانه روز در داخل آب قرار دهید که خیس بخورند
- پس از گذشت 24 ساعت کامل زمان کشت آنها در داخل گلدان فرا رسیده است برای این منظور باید ابتدا گلدان مناسب با خاک مناسب آماده کنید
- بهتر است که بذرها را داخل گلدانهایی به اندازه 8 سانتی متر که با خاکی مانند کمپوستی که از قبل کاملا استریل شده است پر نمایید، تا خدود یک و نیم سانتی متر از گلدان خالی بماند
- پس از آمده شدن گلدانها بذرها را از آب خارج کنید و در روی روزنامه استریل و یا دستمال کاغذی استریل قرار دهید تا اندکی رطوبت آن گرفته شود و سپس بکارید
- پس از خشک نمودن بذرها و آماده شدن گلدانها هر بذر را در داخل یک گلدان قرار دهید و روی هر بذر را با لایه نازکی از شن به آرامی بپوشانید به اندازهای که تنها بذرها بیرون از خاک نباشند
- سپس با آب پاش به آرامی به گونهای که بذرها تکان نخورند و جا به جا نشوند سطح گلدانها مرطوب نمایید
- سپس روی گلدانها را پلاستیکی نایلون مانند و شفاف به منظور حفظ رطوبت گلدانها بپوشانید
- گلدانهای محتوی بذر را به مدت یک ماه در فضایی سرد مانند یک سرد خانه و یا یخچال به منظور شکسته شدن خواب جوانه بذر قرار دهید.
- در طی یک ماهی که گلدانها در داخل فضای سرد قرار دارند نباید سطح خاک آن خشک شود پس همیشه سطح آن را مرطوب نگه دارید
- پس از گذشت مدت زمان یک ماهه و شکسته شدن خواب جوانه بذر، گلدانها را به محیط بیرون از یخچال منتقل کنید
- مکانی که گلدانها را به آنجا منتقل میکنید باید دمای حدود 21 درجه سانتی گراد در طی روز داشته باشد، و دمای شبانه محیط مورد نظر کمتر از 21 درجه سانتیگراد باشد
- در مدتی که منتظر جوانه زدن بذرها هستید مانع از خشک شدن سطح کمپوست گلدان شوید
- بذرها پس از گذشت دو الی چهار هفته جوانه خواهند زد
- پس از گذشت چهار هفته و جوانه زدن بذرها باید آنها را به گلدانهای بزرگتر منتقل کنید، برای این منظور بهتر است که بذرهای جوانه زده را به گلدانهایی 20 سانتی متری که حاوی خاکی مرغوب و البته سالم است منتقل کنید
- در مدت زمانی که بذرهای جوانه زده رشد میکنند به نور غیر مستقیم در طی روز نیاز دارند
- در طی زمان رشد به ویژه در فصول گرم سال از آبیاری جوانههای در حال رشد غافل نشوید
- پس از آنکه جوانهها به اندازه کافی رشد نمودن زمان انتقال نهالها به زمین اصلی فرا رسیده است
- برای انتقال نهالها بهتر است در فصل پاییز اقدام کنید و پس از اولین بارندگی در فصل پاییز نهال را به زمین اصلی باغ انتقال دهید که دارای خاکی مناسب با زهکشی صحیح است.
- تکثیر درخت عنبر سائل با استفاده از قلمه
یکی دیگر از روشهایی که میتوان با استفاده از آن درخت عنبر سائل را تکثیر نمود قلمه زدن است که برای تکثیر این درخت از این روش میتوان به شرح زیر عمل نمود
- ابتدا باید درخت مادری را انتخاب نمایید که بهتر است درختی شاداب و سالم باشد چرا که در تکثیر به روش قلمه درخت حاصل کاملا شبیه گیاه والد خواهد شد
- سپس با استفاده یک ابزار مناسب و استریل شده مانند قیچی باغبانی از شاخههایی قطر مناسب دارند و به اندازه کافی دارای بافت خشبی هستند قلمهها را جدا نمایید
- باید قلمهها حداقل حاوی یک گره و دو برگ باشند
- سپس به منظور افزایش سرعت ریشه زایی قلمهها، انتهای قلمهها را در محلولهای ریشه زای مناسب فرو برید
- سپس قلمهها را در گلدانهایی که محتوی کمپوست و ماسه است بکارید
- روی گلدانها را با استفاده از یک نایلون شفاف بپوشانید تا از هدر رفت رطوبت جلوگیری کنید
- گلدانها را در محیط مناسبی از لحاظ نور و دما قرار دهید
- به طور منظم آنها را آبیاری کنید
- پس گذشت حدود یک الی دو سال نهالها رشد مناسب خواهند نمود و زمان انتقال نهالها به زمین اصلی فرا رسیده است و میتوانید آنها را منتقل کنید
کاشت نهال عنبر سائل
برای کاشت نهال عنبر سائل میتوان از انواع مختلفی نهال مانند نهال ریشه لخت، نهال گلدانی و نهال گونی و یا نایلون پیچ استفاده نمود که نهالستانهای بزرگ و معتبر فعال در سطح کشور انواع نهال عنبر سائل را به روشهای مختلف تولید و تکثیر میکنند و در اختیار خریداران و متقاضیان درختان زینتی قرار میدهند
- کاشت نهال ریشه لخت درخت عنبر سائل ( صمغ سرخ )
برای کشت نهالهای مختلف عنبر سائل از جمله نهال ریشه لخت باید ابتدا در مکانی مناسب گودالی با عمق و قطر مناسب حفر نمایید سپس کف این گودال حفر شده را با خاکی مناسب که بافتی نرم و بی کلوخ و سنگریزه دارد بپوشانید سپس نهال عنبر سائل را با رعایت تمام اصول حمل و نقل صحیح و بدون آسیب به ریشه در داخل گودال قرار دهید و اطراف آن را خاک مناسب بریزید و سپس آبیاری نمایید
- کاشت نهال گلدانی عنبر سائل (صمغ شیرین)
برای کاشت نهال گلدانی عنبر سائل مانند نهال ریشه لخت باید ابتدا چاله حفر کنید و با خاک مناسب مقداری کف گودال بریزید سپس گلدان نهال گلدانی عنبرسائل را به آرامی بدون آسیب به نهال بشکنید و بدون اینکه خاک اطراف ریشه را بتکانید نهال داخل گلدان با خاک اطراف آن داخل گودال حفر شده بگذارید و اطراف آن را با خاک مناسب پر کنید و سپس آبیاری نمایید
- کاشت نهال گونی پیچ عنبر سال
بعضی از نهالها به جای گلدان در داخل گونی و یا نایلون پیچیده شدهاند و برای کشت این نهالها میتوان بدون اینکه نایلون و یا گونی اطراف ریشه نهال را جدا کنید آن را بکارید و یا بدون آسیب وارد شدن به ریشه نایلون و یا گونی را از نهال جدا نمایید و سپس آن را بکارید.
آبیاری درخت عنبر سائل
درختان عنبر سائل یکی از درختان رطوبت دوست هستند به طوری که بهتر است این درختان در زمینهایی که دارای خاکهای مرطوب ساحلی و یا حاشیه رودخانهها بکاریم از این رو آبیاری این دختان از اهمیت ویژهای برخوردار است و بهتر است که درختان زیبای عنبر سائل را به ویژه در فصول گرم سال مانند تابستان با نظم خاصی آبیاری نمایید و از خشک شدن بستر این درختان خود داری کنید البته دقت نمایید که آبیاری افراطی و بی رویه این درختان موجب پوسیدگی ریشه درختان خواهد شد
کود دهی درختان عنبر سائل
میتوان گفت که درختان زینتی مختلف مانند عنبر سائل درختانی کم توقع و البته قوی هستند که قادر هستند از حداقل ترکیبات و عناصر موجود در خاک حداکثر استفاده را داشته باشند از این رو این درختان به کود دهی زیادی نیاز نخواهند داشت تنها کافی است هر ساله خاک باغ را با مقداری کود حیوانی کاملا پوسیده قوی کنید و هر چند سال یک بار به منظور تامین نیاز درخت به عناصر مختلف با کود دهای کامل عناصر مورد نیاز درخت عنبر سائل را در اختیارش قرار دهید.
هرس درخت عنبر سائل
به طور کلی درختان زینتی به هرس شدید احتیاج ندارند چرا که اغلب مواقع هدف از کشت درختان زینتی ایجاد سایه و ایجاد فضای سبز است پس درختان عنبر سائل نیز از این قاعده مستتثنا نبوده و به هرس شدیدی احتیاج نخواهند داشت اما جالب است بدانید که این درختان در برابر هرس شدید بسیار مقاوم هستند و باغداران میتوانند این درختان را با مقاصد گوناگون مانند به دست آوردن چوب و یا فرم دهی به شکل دلخواه سربرداری کنند و به شدت هرس نمایند
بیشتر بخوانید : خرید درخت پالونیا
بیماریهای رایج درخت عنبر سائل
از آنجا که درخت عنبر سائل جز درختان وارداتی به کشور است بیماریهای زیادی به این درخت آسیب نمیرساند و این درخت در برابر آفات و بیماریهای مختلف از خود مقاومت نسبی نشان میدهد اما میتوان دو بیماری زیر از عوامل ایجاد خسارت در این درختان زیبا به شمار میروند
- بیماری لکه برگی درخت عنبر سائل
لکه برگی یکی از بیماریهای قارچی درختان مختلف مانند درخت عنبر سائل به شمار میرود که قارچ عامل بیماری باعث ایحاد لکههایی به ابعاد، رنگها و شکلهای مختلف در سطح رویی برگها میشود که غالبا لکهها زرد رنگ و گرد هستند که این لکه موجب زرد شدن و ریزش برگها و کاهش سطح فتوسنتز درخت میشود در نتیجه این اوامر موجب تضعیف درخت شده و راه نفوذ سایر عوامل بیماری و آفات به درخت را باز میکند
کنترل لکه برگی درختان عنبر سائل
برای کنترل این بیماری در درختان عنبر سائل باید چندین اقدام را انجام دهید تا بیماری در باغ ایجاد نگردد و در صورت بروز کنترل شود و گسترش نیابد
- یکی از عوامل ایجاد کننده و نیز تشدید کننده بیماریهای قارچی رطوبت است بنابراین هنگام آبیاری این درختان این موضوع را مد نظر قرار دهید و از آبیاری درختان در هنگام عصر خود داری کنید زیرا آبیاری این درختان در عصر و در عدم حضور نور آفتاب باعث میشود که درخت تمام طول شب مرطوب بماند و این امر شرایط را برای فعالیت قارچ عامل بیماری فراهم میآورد
- از سیستم آبیاری بارانی برای آبیاری درختان بیمار و درختانی احتمال ابتلا به بیماری را دارند خود داری کنید زیرا این امر موجب خیس و مرطوب شدن شاخ برگ درختان شده و موجب ایجاد شرایط مناسب برای گسترش بیماری را فراهم میکند
- بهداشت زراعی باغ یکی از مهمترین روشهای کنترل بیماری لکه برگی درخت عنبر سائل به شمار میرود، از این رو برای این امر باید برگهایی که به پای درختان میریزند را جمع آوری کنید و از باغ خارج کنید و نیز درختان را با فاصله مناسب بکارید تا هوا به درستی در بین درختان جریان یابد و قارچ عامل بیماری فرصت فعالیت نداشته باشد، همچنین بهتر است درختانی که به شدت آلوده شده با روشی مناسب و با رعایت اصول بهداشتی حذف و معدوم نمایید.
- بیماری کلروز درخت عنبر سائل
یکی از بیماریهای فیزیولوژیک درختان عنبر سائل یا همان درخت صمغ سرخ بیماری کلروز است که به دلیل کمبود عناصر مختلف در خاک ایجاد میشود که موجب زرد و رنگ پریدگی برگها و یا زرد شدن رگبرگها میشود که در صورت شدت ممکن است که درخت دچار برگ ریزی نیز شود و این امر موجب تضعیف درخت میگردد
کنترل کلروز
برای کنترل این بیماری فیزیولوژی باید با انجام آزمایش خاک و آزمایش برگ از کمبودهای درخت و خاک آگاه شوید و با تغذیه مناسب در جهت رفع کلروز برآیید.
کاربرد و موارد مختلف استفاده از درخت عنبر سائل
درخت عنبر سائل یکی از درختان بسیار مفید است که دارای کاربردهای متعددی است که برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر است
- درخت عنبر سائل در درجه اول یکی از درختان زینتی به شمار میرود از این رو یکی از مهمترین موارد استفاده و کاربرد این درخت ایجاد فضای سبز و زیبا سازی فضاهای شهری به شمار میرود میتوان برای ایجاد سایه در باغهای مختلف نیز از آن استفاده نمود
- میتوان این درخت را به عنوان حصار در محیطهایی که نیاز به جدا سازی دارند و یا به عنوان باد شکن کشت نمود
- با توجه به اینکه درخت عنبر سئل دارای چوب مستحکم و مرغوبی است میتوان از چوب آن در مصارف مختلف نجاری مانند تهیه انواع الوار، کاغذ سازی، لوازم چوبی مورد استفاده در منزل، ساختمان سازی، جعبه و کارتن سازی، کشتی سازی و غیره استفاده نمود که این امر تاثیر بسیار زیادی در کاهش واردات چوب و خروج ارز از کشور دارد
- درخت عنبر سائل به دلیل تولید صمغ از شیارهای روی پوست آن به این نام خواند شده است و از این رو یکی از موارد استفاده از درخت عنبر سائل استفاده از صمغ تولیدی این درخت است که دارای کاربردهای مختلفی مانند تهیه انواع صابون، تهیه انواع مختلف عطر و ادکلن است و حتی گاهی به عنوان شیرین کننده ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد
نتیجه گیری
امروزه ایجاد فضای سبز از اهمیت زیادی برخوردار است و تاثیرات مثبت بی نظیری بر زندگی افراد به ویژه در محیطهای شهری خواهد داشت و موجب تصفیه هوا، تولید اکسیژن، طراوت بخشی به فضاهای شهری و بهبود روحیه افراد میشود از این رو نباید از تولید و کشت نهالهای درختان زینتی مانند عنبر سائل غافل شوید زیرا درختان زینتی مانند عنبر سائل علاوه بر ایجاد فضای سبز موجب بهبود اقتصاد کشور خواهند شد چرا که کشور را از واردات انواع چوب و مشتقات چوب مانند کاغذ و غیره بی نیاز خواهد ساخت و مانع از خروج ارز از کشور خواهد شد
بنابراین برای خرید نهالهای عنبر سائل با بهترین کیفیت میتوانید به نهالستان های معتبری مانند برتر نهال مراجعه نمایید همچنین برای اطلاع از انواع مختلف نهال و استعلام از قیمت نهال میتوانید با کارشناسان پالیز نهال تماس بگیرید.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.
-
ارسال پیام در واتساپ
-
ارسال پیام در روبیکا
-
اینستاگرام
-
ارسال پیام در تلگرام
بسته شو