درختان میوه با ریشه کم عمق یعنی درختانی که ریشه‌های آنها به عمق کمتری پا می‌دهند و بیشتر در لایه رویی خاک که برای رشد آنها در دسترس است قرار دارند؛ این نوع درختان میوه بیشتر در مناطقی با خاک‌های سبک و خاک بافت ضعیف پرورش داده می‌شوند؛ به دلیل سیستم ریشه‌ای کم عمق، درخت میوه با ریشه کم عمق اغلب نیاز به آبیاری منظم داشته و حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات شرایط آب و هوایی دارند.
برخی از نمونه‌های درخت میوه با ریشه کم عمق شامل درختان سیب، گلابی، زردآلو و شلیل است؛ همچنین درختچه به ژاپنی، درخت زینتی پالونیا، درخت گیلاس و سرو نیز ریشه کم عمق و رویی دارند که کمتر به عمق خاک نفوذ می‌کنند، درختان میوه با ریشه کم عمق عموماً در باغات خانگی و کشاورزی شهری یا روغن گاردن مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا سازگاری بیشتری با شرایط محیطی کم عمق دارند.
انواع درختان با ریشه کم عمق
یک کشاورز بهتر است به هنگام خرید نهال میوه و احداث باغ آن با توجه به هدف خود با انواع درختان با ریشه کم عمق آشنایی داشته باشد، معمولاً این درختان را در مناطق بادخیز کاشت نمی‌شود چون شدت تندبادها زیاد بوده و باعث ریشه‌کن شدن نهال میوه خواهد شد، انواع درختان با ریشه کم عمق عبارتند از:
- درختچه به ژاپنی ظاهر زیبایی داشته قابل کاشت در مناطق کم عمر است اگر شما می‌خواهید به عنوان یک درخت تزیینی آن را خریداری کنید گزینه مناسبی است، همین زمان از زیبایی و باردهی آن نهایت استفاده را ببرید.
- پالونیا: هدف اصلی از کاشت نهال پالونیا فروش چوب آن است این درخت علاوه بر زیبایی برای تولید چوب کاشته می‌شود، سالانه برگ‌های هرس شده آن نیز جهت تغذیه دام‌ها فروخته می‌شود.
- درختان گیلاس: ریشه‌های سطحی درختان گیلاس باعث شده تا بیشتر در معرض آفات و بیماری‌ها مخصوصاً کرم ریشه‌خوار قرار بگیرند، پس در خرید نهال گیلاس توجه کرده و نهال‌های اصلاح شده را خریداری کنید که سیستم دفاعی قوی‌تری دارند.
- نهال سیب: نهال سیب جزو درختانی است که ریشه آنها به صورت افشان و به صورت کم عمق رشد می‌کند، بنابراین برای احداث باغ سیب شما احتیاج ندارید که زهکشی خاک را بیشتر از عمق ۲ متر ادامه دهید چون ریشه‌های این درخت قادر به نفوذ در لایه‌های زیرین نیستند.
- نهال زردآلو و شلیل: از دیگر نهال‌هایی که ریشه کم عمر دارند باید به نهال زردآلو و نهال شلیل اشاره کنیم، همین امر باعث شده تا میزان نیاز آبی درختان شلیل و زردآلو افزایش پیدا کرده و کشاورز باید هفته یک بار آبیاری باغات شلیل و زردآلو را انجام دهد.
- درخت سرو: از دیگر درختان زینتی با ریشه کم عمق برای تولید چوب می‌توان به درخت سرو اشاره کرد.
البته کاشت نهال میوه و نهال غیر مسمر کم عمر با ریشه افشان و سطحی مزایای خاص خود را دارد، کاشت انواع درختان با ریشه کم عمق و سطحی دارای مزایایی است که عبارتند از:
- نهال‌هایی که ریشه‌های سطحی دارند، به راحتی قابل کاشتن هستند و بدون نیاز به زهکشی عمیق توسط کشاورزان کاشته می‌شوند.
- این نوع نهال معمولاً سریع‌تر رشد کرده و برای تولید و عرضه محصول نهایی سریع‌تر آماده می‌شوند.
- ریشه‌های سطحی حتی با آبیاری سطحی یا بارش باران قادر به تامین منابع آبی مورد نیاز گیاه هستند و در مقابل تغییرات دمایی نسبتاً بی‌تأثیر هستند.
- به خاطر اینکه ریشه‌های سطحی آسان‌تر دسترسی به مواد مغذی و آب را دارند، گیاهان دوره نقاهت کوتاه و سریع تری در صورت آلودگی به آفات و بیماری‌های گیاهی خواهند داشت.
- ریشه‌های سطحی، منابع آبی را از لایه‌های سطحی خاک به سمت خود جذب کرده، در نتیجه گیاهان با ریشه‌های سطحی می‌توانند در مناطق کم آب و خشک نیز تولید شود.
به همین دلایل، کاشت انواع درختان با ریشه کم عمق می‌تواند انتخابی مقرون به صرفه برای کشاورزان باشد، به شرطی که با شرایط نگهداری آن آشنایی کامل داشته باشند.
عمق ریشه درختان میوه
توصیه می‌شود قبل از خرید نهال میوه اطلاعات کافی در مورد خاک و اکوسیستم منطقه خود به دست بیاورید تا بتوانید نهال سازگار با آن منطقه را کاشت کنید، یکی از نکات مهم برای راه‌اندازی باغ تجاری میوه تعیین عمق ریشه درختان میوه و سازگاری آن با بافت خاک منطقه است، با اینکه کاشت سطحی مزایای خاص خود را دارد، ولی بهتر است با کمی از معایب این نوع درختان نیز آشنا شوید، معایب کاشت نهال میوه که ریشه‌های سطحی دارد شامل موارد زیر می‌شود:
- حساسیت به خشکی: ریشه‌های سطحی معمولاً کوتاه و صاف هستند و در نتیجه آب را به خوبی نگه نمی‌دارند، یعنی در صورت خشکی خاک، آب به سرعت از دسترس این ریشه‌ها خارج شده و در مواجهه با کمبود آب، نهال میوه کاهش رشد و حتی مرگ را تجربه کند، برای کاشت این نوع نهال‌ها مخصوصاً در مناطق گرمسیری با بارش سالیانه کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر، حتماً آبیاری اصولی و استاندارد را رعایت کنید که در ماه ۳ الی ۴ دفعه است.
- احتیاج به نگهداری و مراقبت دوره‌ای: به دلیل خطر آسیب دیدن ریشه‌های سطحی، لازم است خاک مناسبی برای کاشت نهال وجود داشته باشد و باید به طور دقیق به رطوبت و تغذیه نهال توجه شود؛ آبیاری و کوددهی مداوم و منظم نهال با ریشه‌های سطحی باعث افزایش هزینه‌های کاشت و مراقبت می‌شوند.
- حساسیت به عوامل بیماری‌زای خاک: ریشه‌های سطحی نهال‌های میوه به طور معمول نسبت به آلودگی خاک حساس هستند؛ از این رو این درختان را به عنوان درختان با ریشه تنبل می‌شناسند چون سریع‌تر از درختان دیگر دچار بیماری و آفت زدگی می‌شوند، کشاورزان برای حفظ درختان خود باید سمپاشی دوره‌ای و ضدعفونی خاک باغ خود را به طور منظم انجام دهند.
- حساسیت به تنش‌های زیستی: تنش‌های زیستی نظیر تغییرات دمایی ناگهانی، تغییرات شوری خاک و تغییرات pH، باعث کاهش سطح رشد و عملکرد درختان با ریشه سطحی خواهند شد.
- حساسیت به ضربه و له شدن خاک و تکان‌های شدید: در صورتی که ریشه‌های سطحی دچار ضربه یا له سدن خاک شوند، منجر به آسیب دیدن آنها و در نتیجه کاهش رشد و عملکرد میوه‌ها می‌گردد.
بنابراین قبل از خرید نهال با کارشناسان نهالستان در ارتباط باشید و اطلاعات علمی از عمق ریشه درختان میوه به دست بیاورید، ریشه‌های سطحی دارای معایبی هستند و نیاز به مراقبت و سازماندهی مناسب دارند تا به خوبی رشد کرده و عملکرد خوبی داشته باشد.
کود برای ریشه زایی درخت
ریشه زایی سریع و عمقی درختان با آنها کمک می‌کند تا طول عمر طولانی‌تری داشته و در برابر حوادث محیطی مقاومت بیشتری از خود نشان دهند، کشاورزان گاهی به صورت مصنوعی سعی می‌کنند تا میزان ریشه زایی درختان میوه را تا حد زیادی افزایش دهند، برای ریشه زایی درختان میوه، از کودهای طبیعی و شیمیایی و هورمون‌های مختلفی استفاده می‌شود؛ کود برای ریشه زایی درخت میوه عبارتند از:
✓کودهای ریشه زایی: این کودها شامل موادی مانند فسفر، پتاسیم و نیتروژن هستند که برای تغذیه و رشد ریشه‌ها اساسی هستند.
✓کودهای آلی: مواد آلی مانند کودهای کمپوست یا خاک برگ به عنوان کود برای ریشه زایی درخت استفاده می‌شود.
✓هورمون‌های رشد: مواد شیمیایی که به عنوان هورمون‌های رشد شناخته می‌شوند، برای ریشه زایی مفید هستند، نمونه‌هایی از این هورمون‌ها شامل اسید ایندول استیک (IAA) و هورمون‌های طبیعی گیاهی مانند اسید جیبرلین (GA) می‌باشند.
✓کودهای میکروبیال: میکروارگانیسم‌ها مانند قارچ و باکتری‌ها می‌توانند نقشی مهم در ریشه زایی داشته باشند، برخی از کودهای موجود در بازار شامل باکتری‌های ریزوبیوم برای ریشه زایی درختان موثر هستند.
در هرصورت، استفاده از هر نوع کود یا هورمون باید با توجه به نوع درخت میوه، نیازهای خاص آن، محیط رشد و شرایط آب و هوایی منطقه تعیین شود، توصیه می‌شود قبل از استفاده از هورمون یا کود خاصی، نظر کارشناسان نهالستان را جویا شوید.
قوی ترین ریشه درخت
قوی‌ترین ریشه درخت مربوط به درختان ۱۰۰ ساله از جمله درخت گردو، درخت انار، درخت زیتون، درخت انگور و دیگر درختان است، نفوذ عمقی ریشه درختان باعث قوی شدن ریشه آن خواهد شد، عوامل تاثیرگذار بر نفوذ عمقی ریشه درخت میوه عبارتند از:
- خصوصیات خاک مانند محتوای رطوبت و حاصلخیزی خاک تاثیر مهمی در نفوذ عمقی ریشه دارد؛ خاک‌های شنی و لومی معمولاً نفوذپذیری بیشتر دارند در عوض خاک‌های رسی با دانه‌بندی مرغوب‌تر می‌توانند برخی از ریشه‌ها را به سمت بالادستی هدایت کنند.
- در مناطقی که آب زیرزمینی در عمق کمتری قرار دارد، ریشه‌های درختان میوه بیشتر به عمق نفوذ می‌کنند تا به منابع آبی دسترسی داشته باشند.
- شرایط آب و هوایی مانند میزان بارش، دما، رطوبت نسبی و وزش باد نیز بر نفوذ عمقی ریشه‌ها تأثیر می‌گذارند، در مناطق خشک و با بارش کم، ریشه‌ها به عمق‌های بیشتری نفوذ می‌کنند تا به منابع آب زیرزمینی دسترسی داشته باشند.
- نژاد نهال، سیستم ریشه‌ها و رژیم رطوبتی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد؛ درختانی با سیستم ریشه‌های عمیق‌تر می‌توانند به عمق‌های بیشتری نفوذ کرده و از آب‌ها و مواد غذایی در عمق‌های بالای خاک بهره‌برداری کنند.
- عوامل بیولوژیک مانند حشرات ریشه‌خوار و بیماری‌ها می‌توانند توانایی نفوذ ریشه‌ها را کاهش داده و باعث آسیب رسیدن ریشه‌ها شوند.
رشد ریشه درختان در زمستان
طبق بررسی‌های انجام شده رشد ریشه درختان در زمستان قدرت و سرعت بیشتری انجام می‌شود، بنابراین آن توصیه می‌شود خرید نهال و کاشت آن را در نیمه نیمه دوم آذر ماه به پایان برسانید، چون کاشت نهال میوه در فصل زمستان به دلیل رشد ریشه زایی بهترین گزینه برای یک کشاورز است.
البته به این نکته هم توجه داشته باشید چون در فصل زمستان، درختان میوه در حالت استراحت قرار دارند و تمرکز بیشتری بر رشد ریشه درختان در زمستان دارند، این موضوع باعث می‌شود تا درختان در فصل بهار و تابستان بیشتر نیازمند آب و مواد غذایی باشند، با تامین نیازهای درختان در فصل بهار می‌توانید رشد سریع آنها را مشاهده کنید.
در فصل زمستان خاک تر و رطوبت بیشتری دارد که برای رشد ریشه‌ها بسیار مهم است؛ در فصل زمستان تعداد آفت و بیماری‌ها کاهش یافته و به نهال ها فرصت کافی برای رشد و توسعه میدهد و به درختان میوه کمک می‌کند تا در طول سال بهره وری و عملکرد بهتری داشته باشند؛ کاشت نهال میوه در فصل زمستان، رشد ریشه درختان در زمستان به خاطر مزایای زیر توصیه می‌شود:
- حداقل ریسک تبخیر و خشکی
زمان کاشت نهال میوه در زمستان به مراتب کمترین حجم تبخیر و خشکی را دارد، یعنی آب موجود در زمین برای رشد ریشه‌ها بهتر از هر زمان دیگری قابل استفاده است.
- رشد و توسعه ریشه ها
طی فصل زمستان، تمام انرژی درخت برای رشد ریشه ها و گسترش شبکه ریشه ها بکار می رود، این به نوبه خود باعث تقویت سیستم ریشه شده و به افزایش رشد پایداری و سلامت درخت می‌انجامد.
- استحکام ساختاری بیشتر
ریشه‌هایی که در زمستان کاشته می‌شوند، به علت رشد و توسعه بهتر، ساختار قوی تری دارند، این باعث می شود تا درخت در طول عمر خود برابر با عوامل مختلفی مانند باد و رطوبت‌های خاک، پایداری و مقاومت بیشتری داشته باشد.
- حداقل احتمال ابتلا به آفت و بیماری
بسیاری از حشرات آفت زا و بیماری‌های گیاهی در فصل گرما و بهار فعالیت بیشتری دارند؛ بنابراین، با کاشت نهال میوه در زمستان، احتمال ابتلا به آنها کاهش یافته و در نتیجه ریسک بروز بیماری و آفت درختان کاشته شده کاهش می یابد.
- قیمت پایین تر
قیمت نهال میوه و هزینه کاشت نهال میوه در فصل زمستان نسبت به فصل های دیگر معمولاً کمتر است، این به خاطر تقلیل در تقاضا و افزایش در عرضه نهال‌ها در این فصل است.
- اختصاص بهتر منابع
با کاشت نهال میوه در فصل زمستان، می‌توان بهترین منابع مورد نیاز را به ریشه‌ها ارائه داد و همچنین باعث اختصاص بهتر و بهره وری از آب و تغذیه در طول فصل رشد می شود.
- حفظ تنوع ژنتیکی
با کاشت نهال میوه در فصل زمستان، تنوع ژنتیکی در این میوه ها حفظ می شود، چرا که هر نهال دارای ژنتیک اختصاصی خود است و با کاشت در زمان های مختلف، می توان این تنوع ژنتیکی را حفظ کرد.
- افزایش فرصت‌های بازدهی
با کاشت نهال میوه در فصل زمستان، فرصت‌های بازدهی بیشتری ایجاد می‌شود، زیرا درختان کاشته شده در زمستان در مرحله نهایی بودن رشد خود هستند و با گذراندن فصل زمستان در واقع یک سال از عمر خود را به پایان می‌رساند که باعث زود بازده شدن نهال کاشته شده می‌شود.
کلام آخر
یک کشاورز و باغدار باید با درخت میوه با ریشه کم عمق و درختان با قدرت ریشه زایی قوی آشنایی کامل داشته باشند و همچنین نحوه مراقبت و نگهداری از آن را به طور کامل یاد بگیرند، برای این منظور توصیه می‌کنیم قبل از خرید نهال به سایت تخصصی پالیز نهال مراجعه کرده و با کارشناسان این سایت در تماس باشید تا اطلاعات کامل‌تری به شما ارائه دهند.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.
-
ارسال پیام در واتساپ
-
ارسال پیام در روبیکا
-
اینستاگرام
-
ارسال پیام در تلگرام
بسته شو