نحوه تولید نهال پایه رویشی و نکاتی که باید بدانید!

نحوه تولید نهال پایه رویشی به صورت غیر جنسی و بدون استفاده از بذر هست؛ تکثیر غیر جنسی نهال بر پایه رویشی در درختان و نهال‌ها به معنای تولید یک نسل جدید بدون ترکیب دو سلول جنسی است؛ در این روش، از قسمت‌هایی از نهال مانند برگ‌، شاخه‌، تنه یا قسمت‌هایی از ریشه استفاده می‌شود تا نسل جدیدی از گیاه تشکیل شود؛ مراحل تکثیر غیرجنسی و بر پایه رویشی می‌تواند به صورت زیر باشد:

1. انتخاب مناسب یک بخش از نهال: برای تکثیر بر پایه رویشی باید قسمت‌های از درخت که استفاده می‌شود، سالم و بدون عفونت باشند؛ کارشناس به هنگام برداشت بافت و نمونه از درخت مادر باید مطمئن باشد این قسمت از درخت قابل تکثیر هست یا نه؟
2. محیط نگهداری مناسب: برای تکثیر نهال بر پایه رویشی احتیاج به محیط مناسب و کاملا مجهز دارید تا  شرایط برای رشد و تغذیه نهال رویشی کشت بافت مناسب باشد؛ این شرایط شامل درجه حرارت، رطوبت، نور و اندازه ظروف نگهداری می‌شود.
3. استفاده از روش‌های مناسب: برای تکثیر پایه رویشی از روش‌های مختلفی مانند هورمون‌های رشد یا ایجاد شرایط استرس به نهال استفاده کرد که تاثیر بسزایی بر ارتقا سیستم دفاعی درختان دارد.

امروزه آمار فروش نهال بر پایه رویشی افزایش یافته است، البته ما در ادامه مزایای این نهال را به شما توضیح داده و همچنین به بررسی تفاوت نهال رویشی با پیوندی خواهیم پرداخت.

نهال پایه رویشی چیست

همانطور که اشاره کردیم برای تکثیر نهال پایه رویشی از روش غیرجنسی استفاده می‌شود در واقع در پاسخ به سوال «نهال پایه رویشی چیست» باید گفت، تولید درختان بر پایه رویشی به معنای تکثیر درختان بدون استفاده از جنسیت و بذر هست.

نحوه تولید نهال پایه رویشی یعنی بخشی از درخت مادر، مانند شاخه یا برگ، جدا شده و در شرایط خاصی که موجب تشکیل ریشه و رشد آن می‌شود، به عنوان قلمه یا کشت بافت استفاده می‌شود؛ این روش شامل تکثیر از روش‌هایی زیر هست:

• قلمه‌گیری
• تقسیم بندی
• استفاده از روش‌های کشت بافت و یا کشت آمروز

اما در تولید درختان بر پایه بذری از بذرها برای پرورش درختان استفاده شده و بذرها در شرایط مناسبی که شامل خاک، رطوبت، دما و نور مناسب باشد، کاشته می‌شوند؛ هر دو روش تولید درختان بر پایه رویشی  و بذری مزایا و معایب خود را دارند؛ بنابراین کشاورزان به هنگام خرید نهال میوه توجه ویژه به این موضوع داشته و در صورت خرید نهال پایه رویشی حتماً از کارشناسان راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.

انواع پایه رویشی

نحوه تولید نهال پایه رویشی به چندین روش انجام می‌شود، برای درک بهتر موضوع قبل از خرید نهال میوه با انواع پایه رویشی آشنا شوید:

1. پایه رویشی میروبالان
2. پایه رویشی جی‌اف
3. پایه رویشی جی‌ان
4. پایه رویشی ماکسیما
5. پایه رویشی گزیلا

1.پایه رویشی جی اف

پایه رویشی جی اف یا پایه رویشی gf برای درختان بادام شلیل و هلو کاربرد دارد؛ نحوه تولید نهال پایه رویشی بر پایه جی اف اولین بار در کشور فرانسه راه‌اندازی شد و بعدها کشورهای دیگر از جمله نهالستان‌های معتبر کشور ایران از این فرمول تبعیت کردند.

از دلایل محبوبیت پایه رویشی جی اف باید به سیستم ریشه‌ای قوی آن اشاره کرد چون در خاک‌هایی با کمبود آهن نیز درخت به راحتی می‌تواند رشد کرده و دچار اختلال نشود؛ یکی از چالش‌های مهم کشاورزان مخصوصاً برای باغات هلو و شلیل ریشه‌های حساس این درختان در برابر غرقابی و خاک خیس هست.

ولی ریشه نهال پایه رویشی جی اف در برابر ماندآبی سیستم دفاعی قوی دارد؛ از دیگر مزایای این روش باید به تولید حداکثری میوه همچنین سازگاری آن با مناطق گرمسیری و سردسیری اشاره کرد در واقع هیچ محدودیت اقلیمی برای کاشت ندارد.

 2.پایه رویشی جی ان

از دیگر پایه‌های رویشی که برای تکثیر هلو، شلیل و بادام استفاده می‌کنند پایه رویشی جی ان هست؛ اولین بار در کشور ایتالیا طراحی شده و به خاطر ویژگی‌های منحصر به فرد آن در دیگر کشورها مخصوصاً نهالستان‌های کشور ایران برای تکثیر نهال‌های رویشی هلو شلیل و بادام از آن استفاده می‌کنند.

• از نظر کارشناسان فروش نهال میوه، نهال‌های جی ان مقاومت بیشتری نسبت به نهال‌های جی اف دارند.
• این درختان بیشتر گرمسیری بوده و نیاز سرمایی کمتری دارند.
• خاک نامرغوب باعث بیماری نماتد ریشه‌ها می‌شود، ریشه درختان جی ان نسبت به نماتد خاک مقاوم‌تر هستند.
• از دیگر مشکلات باغداران به هنگام احداث باغ میوه دوره سال‌آوری یا تناوب میوه‌ها هست در تکثیر درختان پایه رویشی به روش جی ان سال‌آوری درختان ایجاد نمی‌شود.
• اگر مرغوب بودن میوه‌های نهال پایه رویشی را بررسی کنیم، تمامی میوه‌ها یک شکل یک اندازه و یک رنگ هستند؛ همین امر باعث افزایش صادرات محصولات تولیدی شده هست.

3.پایه رویشی گزیلا

پایه رویشی گزیلا برای تکثیر نهال گیلاس و آلبالو توسط نهالستان‌های معتبر در آزمایشگاه‌های مجهز استفاده می‌شود؛ از دلایل خرید نهال گیلاس بر پایه رویشی گزیلا باید به ارتفاع کوچک درختان اشاره کرد، چون عملیات برداشت میوه و هرس را بسیار راحت کرده هست؛ حداکثر ارتفاع نهال گیلاس بر پایه رویشی گزیلا ۵ متر هست.

درختان گیلاس و آلبالو گزیلا سرما دویت بوده و در برابر یخبندان هوا از خود مقاومت نشان می‌دهند، دوره باردهی آنها سریعتر آغاز می‌شود و تناژ باردهی آنها یک الی دو تن بیشتر از نهال‌های پیوندی یا بذری هست؛ این درختان به صورت خوشه‌ای میوه گیلاس و آلبالو را تولید می‌کنند و کیفیت بالایی هم دارند.

4.پایه رویشی میروبالان

پایه رویشی میروبالان یک پایه آمریکایی بوده و برای تکثیر نهال هسته داران از جمله آلو و زردآلو از آن استفاده می‌شود؛ نهال رویشی پایه میروبالان C29 جزو نهال‌های نیمه پاکوتاه قرار گرفته است؛ آمار فروش نهال پایه رویشی میروبالان بالا هست.

چون ریشه این درختان در خاک‌های سنگین که زهکشی ضعیفی دارند نیز رشد مناسب و عملکرد اقتصادی دارد؛ طبق تحقیقات انجام شده طوقه این درختان نسبت به بیماری گال طوقه مقاوم بوده و در برابر مسمومیت‌های عناصر میکرو و ماکرو از جمله بور و آهک مقاوم‌تر هست؛ از دیگر بیماری‌هایی که نهال رویشی میره و باران نسبت به آنها مقاوم هست باید به نماتد، پوسیدگی ریشه، گره ریشه و سفیدک ریشه اشاره کنیم.

5.پایه رویشی ماکسما 60

پایه رویشی ماکسما 60 برای تکثیر نهال گیلاس استفاده شده و اولین بار در آمریکا پایه گذاری شده است از ویژگی‌های بارز این پایه رویشی باید به موارد زیر اشاره کرد:

• قدرت رشد قوی و پرسرعتی دارند بلافاصله باردهی اقتصادی را آغاز می‌کنند.
• این روش برای تکثیر نهال گیلاس و آلبالو مناسب هست.
• نحوه تولید نهال پایه رویشی به گونه‌ای هست که این درختان سازگاری بالایی با انواع خاک‌ها نشان می‌دهند.
• محدودیت ارتفاعی ندارند.

6.مزایای نهال پایه رویشی

بهتر از قبل از احداث باغ میوه بر پایه رویشی با مزایای نهال پایه رویشی نیز آشنایی کافی داشته باشیم این مزایا عبارتند از:

1. سرعت رشد و میوه‌دهی بسیار بالایی دارند؛ سرعت این درختان و اندازه بالا است که از سال سوم کاشت شروع به باردهی می‌کنند.
2. باغدارانی که مزارع آنها در مناطق صعب‌الکاشت قرار گرفته و بافت خاک برای کاشت نهال میوه اصلاً مناسب نیست می‌توانند خرید نهال پایه رویشی اولویت خود قرار دهند،  چون نحوه تولید نهال پایه رویشی به گونه‌ای هست که ریشه درختان سطحی ولی پر حجم و متراکم بوده در نتیجه به راحتی می‌توانند از خاک‌های شور اسیدیته بالا و سنگلاخی مواد مغذی را جذب کنند.
3. چون اکثر نهال‌های پایه رویشی پاکوتاه یا نیم پا کوتاه است بنابراین فاصله کاشت آنها کاملاً نزدیک و هم بوده و برای احداث باغ متراکم گزینه مناسبی هست.
4. درختان پایه رویشی نسبت به کم آبی مقاوم بوده و باغداران به هنگام آبیاری باغات نهای رویشی احتیاج به آبیاری عمیق ندارند بلکه آب با آبیاری سطحی می‌توانند نیاز آبی این درختان را برطرف سازند.
5. اکثر نهال‌هایی که بر پایه رویشی تکثیر می‌شوند نهال‌های دیرگل و مقاوم به سرما هست.
6. نهال پایه این درختان ارتفاع کوچکی داشته، بنابراین برداشت محصول سمپاشی و محمود کاشی کار بسیار راحتی است علاوه بر آن می‌توان بر روی این پایه‌ها پیوند نیز انجام داد.

7.تفاوت نهال پیوندی و رویشی

بهترین نهال برای باغات مدرن و حرفه‌ای نهال‌های پیوندی هستند؛ نهال‌های پیوندی بر پایه بذری استوار بوده یا پایه رویشی دارند؛ به طور عمومی کارشناسان نهالستان فروش نهال پیوندی بر پایه بذری مخصوصاً بذری تلخ را توصیه می‌کنند؛ با اینکه شرایط مراقبت و نگهداری از نهال‌های رویشی آسان‌تر و کم هزینه‌تر هست؛ ولی از معایب پایه رویشی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• ریشه زایی درختان رویشی بسیار قوی است، ولی به خاطر شاخ و برگ نداشتن این درختان، خطر آفتاب سوختگی زمستانه و آفتاب سوختگی تابستان در این نهال‌ها زیاد هست.
• عمر این درختان حداکثر ۳۰ تا ۳۵ سال است، در حالی که نهال‌های پیوندی بر پایه بذری گاهاً تا ۱۰۰ سال نیز عمر دارند.
• همانطور که می‌دانید در پایه رویشی میزان باردهی شاخه‌ها به صورت خوشه‌ای بوده و بسیار سنگین وزن هستند، بنابراین احتمال شکستگی شاخه‌ها و تنه درخت زیاد هست؛ بنابراین کشاورز باید از میله‌های آهنی و سیم برای فیکس کردن تنه درختان استفاده کند، این درختان در برابر تندبادها ضعیف هستند.

8.نهالستان پایه رویشی

با توجه به موارد فوق و آشنایی با نحوه تولید نهال پایه رویشی، اگر مشتاق آشنایی با انواع نهال پایه رویشی هستید و می‌خواهید نهالستان پایه رویشی را بشناسید، بهتر است به سایت paliznahal.ir مراجع کرده و با کارشناسان در ارتباط باشید؛ کارشناسان این مرکز اطلاعات کافی در مورد خرید اینترنتی نهال های پایه رویشی و قیمت نهال پایه رویشی  در اختیار شما قرار خواهند داد.

خرید اینترنتی نهال های پایه رویشی

چون تعداد معدودی از نهالستان‌های کشور موفق به تولید نهال‌های پایه رویشی شدند، برای خرید اینترنتی نهال های پایه رویشی باید مراکز معتبر و مجوزداری را انتخاب کنید،  مطمئن باشید این مراکز نهال‌ها را به صورت گارانتی دار و با تضمین کیفیت به شما ارائه می‌دهند همچنین قبل از خرید نهال مشاوره لازم را از کارشناسان دریافت کنید.

کلام آخر

ما در این مقاله اطلاعات کاملی در مورد نحوه تولید نهال پایه رویشی را به شما ارائه داده و انواع آن را معرفی کردیم، ولی از لحاظ اقتصادی بهتر است نهال‌های پیوندی را اولویت خود قرار دهید، چون عمر طولانی داشته و دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوند، از این رو قبل از احداث باغ میوه حتماً از افراد مجرب و متخصص در مورد خرید نهال پایه رویشی اطلاعات کافی را کسب کنید.