اصول ناگقته درباره هرس درخت پالونیا

هر سال با شروع فصل بهار درختان شروع به فعالیت و رشد می‌کنند و تا پایان فصل رشد به تعداد شاخ و برگ خود اضافه می‌کنند که بعد از چند سال تراکم شاخ و برگ‌ها درخت در حدی زیاد می‌شود که ممکن است برای درخت پیامدهایی مانند شکستگی در اثر سنگینی بار، عدم عبور نور و هوا بهینه، گسترش آفات و بیماری‌ها و غیره را در پی داشته باشد بنابراین لازم است این شاخه‌های حذف شوند یا به اصطلاح هرس شوند.

هرس علاوه بر درختان مثمر برای درختان غیر مثمر نیز ضروری است زیرا به شکل دهی و عملکرد بهتر آن‌ها کمک می‌کند. یکی از درختان غیر بومی و غیر مثمر پالونیا است که به منظور افزایش بهروری آن لازم است هرس شود اما هرس آن دارای اصول و نکات خاصی است که باغداران قبل از هرس آن لازم است با این اصول آشنا شوند بنابراین پیشنهاد می‌شود برای آشنایی با این اصول این مقاله را از دست ندهند.

درباره درخت پالونیا

درخت پالونیا در زادگاه خود یعنی کشور‌های چین، ژاپن، ویتنام، کره و لائوس در سطح وسیعی کشت می‌شود به طوری که 2.5 هکتار از اراضی چین به این درخت اختصاص داده شده است. این درخت جز گیاهان گلدار با رشد بسیار سریع است که 17-6 نژاد مختلف ( بسته به نوع رده بندی) دارد که برخی از نژادهای آن دمای 27- درجه سانتی گراد را می‌توانند تحمل کنند اما برخی دیگر در دمای 0 درجه سانتی گراد از بین می روند.

قامت این درخت به 15-12 متر می‌رسد و دارای برگ‌های پهن، قلبی شکل و بزرگ به اندازه 10 الی 40 سانت است که به شکل جفت اما در جهت متضاد هم بر روی شاخه قرار گرفته‌اند و در ابتدای بهار گل‌های آن به شکل گل آذین خوشه‌ایی مرکب و به رنگ‌های بنفش، ارغوانی و سفید به اندازه‌ی 10 الی 30 سانت نمایان می‌شوند و میوه‌ی آن کپسول مانند و حاوی بذرهای ریز و بالدار است که به وسیله‌ی باد گسترش پیدا می‌کنند.

این درخت برای رشد به نور کامل خورشید نیاز دارد و به آبیاری زیاد حساس است و برای آن که به تنش‌های دمایی مقاوم‌تر باشد و چوب بهتری تولید کند در باغات تجاری اقدام به عقیم سازی بذر آن می‌کنند.

ضرورت هرس پالونیا

درخت پالونیا در سال اول شروع به تولید برگ‌های پهن و بزرگ می‌کند تا بتواند بیشترین انرژی خورشید را به خود جذب کند در سال دوم با رشد و توسعه ساقه، افزایش تعداد برگ‌ها ( اندازه‌ی برگ‌ها نسبت به سال اول کوچک‌تر) و تولید شاخه‌های فرعی یا جانبی انرژی خورشید را به خود جذب می‌کنند.

به تدریج بعد از سال دوم بر میزان شاخه‌های جانبی اضافه می‌شود از همین رو لازم است که هرس برای درخت پالونیا انجام شود اما باید به این مورد دقت کرد که در حدود یک سوم قامت درخت پوشیده از شاخ و برگ باشد و اگر بیش از حد توان آن هرس انجام شود تاج درخت دیگر شکل طبیعی و ایده‌آلی پیدا نخواهد کرد و تنه و شاخه‌های آن آفتاب سوخته می‌شوند همچنین رشد قطری آن کاهش پیدا می‌کند.

هدف هرس پالونیا

درخت پالونیا درختی سریع الرشد با چوبی مرغوب است که از چوب آن در صنایع مختلف از جمله تهیه زغال، خمیر کاغذ، صنایع نظامی، تزینات ساختمانی، ساخت آلات موسیقی و غیره استفاده می‌شود و در واقع هدف از کاشت آن تهیه و تولید الوار است بنابراین هرس آن در جهت تولید الوار مرغوب کاملا ضروری و واجب است.

بیشتر بخوانید: نهال پالونیا در چه آب و هوایی رشد می‌کند؟

هرس پالونیا در سال اول

در سال اول به هیچ عنوان نباید درخت پالونیا هرس شود و هیچ گونه شاخه فرعی یا برگی نباید قطع شود و اگر در همان سال اول به خوبی آبیاری وتقویت گردد شروع به تولید برگ‌های بزرگ و پهن می‌کند که در این حالت سطح فتوسنتز افزایش پیدا می کند، ریشه‌ها به خوبی در خاک توسعه پیدا می‌کنند در نتیجه درخت ظرف مدت کوتاهی به خوبی رشد و قطر آن افزایش پیدا می‌کند که در این حالت می‌تواند هر هفته 40 سانتی متر رشد کند.

به طور کلی می‌توان گفت در اولین سال رشد درخت پالونیا، افزایش ارتفاع هدف نیست بلکه هدف افزایش قطر یقه و فعال شدن ریشه‌ها در خاک است تا بتوان در سال‌های بعد بهترین نتیجه را از کف بری آن بدست آورد.

کف بری پالونیا

بعد از گذشت یک سال در انتهای زمستان یعنی در حدود اواخر اسفند ماه یا ابتدای فروردین ماه سال بعد باید نهال پالونیا کف بر شود به این معنی که نهال باید از قسمت یقه یعنی کمی بالاتر از طوقه کاملا قطع شود بعد از کف بر شدن بایستی آن را به خوبی تقویت کرد تا نهال بتواند سریع رشد کند همچنین بایستی به صورت هفتگی هرس کرد که در این صورت قبل از پاییز سال دوم ارتفاع نهال به 6 متر می‌رسد.

اهداف کف بر کردن درخت پالونیا

• با این که درخت پالونیا ذاتا دارای رشد سریعی است اما به کمک هرس صحیح رشد آن سریع‌تر خواهد شد.
• برای تهیه الوار و داشتن تنه‌ای صاف با طول زیاد و قطر مناسب کف بری ضروری است.
• برای تهیه علوفه، شاخ و برگ آن را می‌توان چند بار هرس کرد.
• در صورت وجود قوس در تنه اصلی شاخه باید درخت کف بر شود.

نکات لازم جهت کف بری درخت پالونیا

• بهترین زمان جهت کف بر کردن پالونیا صبح زود در یک روز آفتابی است.
• بلافاصله بعد از کف بری محل برش را بایستی با چسب پیوند پوشاند تا به سرعت ترمیم شود و از نفوذ عوامل بیماری زا به درخت جلوگیری شود.
• از آن جایی که حلزون‌ها و راب‌ها از برگ‌های پالونیا تغذیه می‌کنند بنابراین در صورت مشاهده‌ی آن‌ها در زمین بایستی اطراف درخت را با پودر صابون ضدعفونی کرد و یا از طعمه حلزون استفاده کرد.

هرس پالونیا در سال دوم

بعد از کف بر شدن پالونیا در ابتدای فروردین در عرض 70 تا 80 روز می‌تواند تا 2 متر رشد کند که لازم است از خرداد یا تیر ماه اقدام به هرس آن کرد برای این منظور بایستی جوانه‌هایی که در بین محل اتصال ساقه اصلی و دمبرگ هستند به طور کامل حذف شوند و نباید اجازه داد این جوانه‌ها رشد زیادی داشته باشند زیرا در سال‌های بعد رد گره بر روی چوب به جا خواهند ماند.

کارشناسان تاکید زیادی بر انجام هرس هفتگی می‌کنند بنابراین هر هفته باید به بازدید از باغات پالونیا پرداخت و جوانه‌های فرعی آن را حذف کرد که علاوه بر داشتن چوبی بدون گره تنه آن نیز کاملا سیلندری و مستقیم رشد کند و در حین هرس باید مراقب دو نکته بود که شامل:

• نباید در حین هرس برگ‌ها اصلی هرس شوند زیرا سطح فتوسنتز درخت کاهش پیدا می‌کند.
• به هیچ وجه نباید جوانه انتهایی حذف شود زیرا دارای مریستم انتهایی است که با حذف آن رشد طولی درخت متوقف خواهد شد.

هرس پالونیا در سال‌های بعد

با افزایش سن درخت هدف اصلی از هرس آن افزایش رشد تنه‌ی اصلی است تا چوبی با کیفیت و با قطر مناسب تولید کند از همین رو باید شاخ و برگ‌های اضافی را قطع کرد تا سرعت رشد درخت کاهش پیدا نکند اما در قسمت انتهایی تاج درخت باید شاخ و برگ‌ها را به اندازه یک سوم ارتفاع آن حفظ کرد تا در عملیات فتوسنتز و تولید انرژی جهت رشد طولی و قطری درخت اختلالی صورت نگیرد.

هرس پالونیا با هدف حذف شاخه‌های شکسته

در زمانی که شاخه یا ساقه اصلی دچار آسیب و یا شکستگی می‌شود بهتر است آن را از سطح زمین قطع یا کف بر کرد تا شروع به تولید شاخه جدید کند به شرطی که ساقه اصلی آسیب جدی ندیده باشد و یا زمان برش (ابتدای بهار) نزدیک باشد چنانچه شاخه در زمستان بشکند و یا تنه شکاف بردارد باید کل تاج از بالای نزدیک‌ترین میان گره قطع کرد.

در صورتی که قسمت بالای تاج شکسته ‌شود باید آن را برداشت برای این منظور بایستی از زیر محل شکستگی و از 1 سانت بالای جوانه‌ی خفته باید برش انجام شود.و زاویه برش باید به صورت شیب دار و در خلاف جهت رشد ساقه باشد.

هرس تاج پالونیا

بعد از آن که درخت به ارتفاع مورد نظر رسید هرس تاج آن ضرورتی ندارد و برای بهره وری و عملکرد آن مناسب نیست و اگر هرس تاج صورت گیرد به دلایلی همچون کم کردن شاخه‌های فرعی غیرضروری، نفوذ بهتر نور به درون شاخه‌ها، تامین علوفه دام و کاهش رقابت در تولید ساقه خواهد بود. با هرس تاج و بعد از این که ساقه مجددا رشد کرد تاج جدیدی بالاتر از تاج قبلی تشکیل می‌شود.

نتیجه گیری

در سال‌های اخیر کاشت این درخت غیر بومی در باغات کشور رواج زیادی داشته است که با هدف تولید چوب در سطح وسیع کشت می‌شود که برای برداشت مرغوب‌ترین چوب از آن باید به دو نکته مهم توجه کرد اول این که باید به شکل صحیح آن را هرس کرد تا چوبی بدون گره و قطور تولید کند و دوما باید از بهترین ارقام آن جهت کاشت استفاده کرد که برای تهیه بهترین ارقام و خرید نهال پالونیا می‌توان به سراغ بزرگترین و معتبرترین نهالستان‌ها رفت.

زیرا این نهالستان‌ها وارد کنندگان و توزیع کنندگان اصلی این نهال در کشور هستند و در زمینه‌ فروش نهال پالونیا در کشور پیشرو هستند و به همین دلیل قیمت نهال پالونیا در این نهالستان‌ها نسبت سایر نهالستان‌ها ارزان‌تر و مناسب‌تر است و همچنین مهندسان و کارشناسان آن‌ها از تمامی مراحل کاشت و داشت به ویژه هرس آن اطلاعات کافی دارند و باغداران هر گونه اطلاعاتی که در ارتباط با رشد و عملکرد درخت پالونیا بخواهند به طور رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند.