درخت بادام سه ساله، از کاشت تا آبیاری

بادام یکی از دانه­های خوراکی بسیار خوشمزه است که در گروه خشکبار قرار دارد و بسیار پر طرفدار است به دلیل خواص بی نظیری که دارد تاثیر بسیار زیادی بر سلامتی افراد مختلف خواهد داشت، عده­ای معتقد هستند که خاستگاه درخت بادام ایران است و این میوه خوشمزه و خوش طعم بومی کشور ایران است اما به طور کلی می­توان گفت که خاستگاه درخت بادام کشورهای آسیای غربی و یا آسیای میانه است و ایران یکی از مهم­ترین تولید کنندگان بادام در سراسر جهان به شمار می­رود به طوری که پنجمین کشور بزرگ تولید کننده بادام در سراسر جهان است

این درخت در شرایط مختلف آب و هوایی رشد و پرورش می­یابد و در زمره­ی درختان مقاوم قرار دارد در نقاط مختلف کشور باغ­های گسترده­ای از بادام وجود دارد که سود اقتصادی بی نظیری را برای باغداران به ارمغان خواهد آورد از این رو تولید و عرضه نهال بادام از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که در این مقاله به بررسی نهال بادام سه ساله خواهیم پرداخت بنابراین برای آگاهی از شرایط کشت و نگه داری درخت بادام تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

معرفی درخت بادام

درخت بادام یکی از درختان مثمر بسیار مفید است که در خانواده گل سرخیان Rosaceae قرار دارد و با نام علمی Prunus dulcis شناخته می­شود و جز درختان برگ ریز و خزان پذیر است، ارتفاع درخت بادام ممکن تا ده متر هم برسد برسد اما به طور متوسط ارتفاع این درختان بین 4 تا 10 متر در نوسان است و معمولا تا شش متر ارتفاع دارد و با توجه به مهیا بودن شرایط مناسب و نوع رقم ممکن است به حداکثر ارتفاع خود برسد

میوه درخت بادام دارای دو پوسته است که پوسته بیرونی آن نرم و علفی است که پس از رسیدن کامل از آن جدا می­شود اما پوسته داخلی سخت و خشبی مانند است که وظیفه محافظت از دانه را بر عهده دارد که بایستی گفت که میوه درخت بادام از نوع شفت است.که حدودا به اندازه 3.5 تا 6 سانتی متر است، که این میوه­ها از اواسط تابستان تا اوایل پاییز بسته به رقم و منطقه، بالغ می­شوند و آماده برداشت می­شوند.

برگ­های درخت بادام بلند و کشیده با حاشیه نا صاف و دندانه مانند و به اندازه 7.5 تا 12.5 سانتی متر است که در فصل بهار در روی درخت ظاهر می­شود و گل­های زیبای این درخت مانند سایر افراد خانواده رزاسه پنج گلبرگی و به رنگ سفید مایل به صورتی است که در فصل بهار و تقریبا پیش از برگ­ها در روی درخت ظاهر می­شود و جلوه با شکوهی به باغ می­دهد و گرده افشانی این گل­های زیبا توسط حشرات گرده افشانی مانند زنبور عسل و باد انجام می­شود.

کاشت نهال بادام سه ساله

برای کاشت هر درختی از جمله نهال بادام باید ابتدا مقدمات این کار فراهم شود و سپس به کشت درخت بپردازید برای این منظور ابتدا باید از شرایط لازم برای کشت درخت بادام آگاه باشید سپس اقدام به کشت و احداث باغ بادام نمایید که می­توان نیازهای اولیه و شرایط لازم برای کشت درخت بادام را به شرح زیر دسته بندی نمود

• شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت نهال سه ساله بادام

گرچه درخت بادام جزو درختانی که در شرایط و اقلیم­های مختلف قابلیت کشت و بهره برداری دارد اما به طور کلی هر درختی برای رشد ایده آل به شرایطی خاص نیاز خواهد داشت که بادام نیز از این قاعده مستثنا نیست از این رو یکی از مهم­ترین عواملی که در کشت درخت بادام موثر و تعیین کننده است شرایط آب و هوایی منطقه احداث باغ است که خود این فاکتور از چندین مولفه تشکیل شده است

• دما: بادام درختی است که اقلیم­های معتدل و گرم را بیشتر از سایرین می­پسندد، اما این بدان معنی نیست که در سایر مناطق کشور بادام باردهی نخواهد داشت، بلکه درخت بادام قادر است در تابستان دمای تا حداکثر 45 درجه سانتی گراد بالای صفر و در زمستان تا 22 درجه سانتی گراد زیر صفر را نیز تحمل کند، تنها کافی است از کشت این درختان در مناطقی که بسیار سرد و یخبندان هستند و یا مناطقی که به شدت گرم هستند خود داری کنید چرا که درختان بادام جزو درختانی هستند که به سرمای دیر رس بهاره بسیار حساس هستند چون در ابتدای فصل رشد یعنی بهار بسیار سریع­تر از سایر درختان به گل می­روند پس در مناطقی که احتمال وجود سرمای دیر رس بهاره وجود دارد بهتر است از کشت بادام خود داری کنید و اگر قصد کشت بادام در این مناطق را دارید از ارقام دیر گل استفاده نمایید
• نور : درخت بادام یکی از درختان بسیار نور دوست است به طوری که در طول روز به میزان 6 تا 8 ساعت نور کامل احتیاج دارد، پس باید پیش از احداث باغ این امر را در نظر داشته باشید و آگاه باشید که درختان بادام سایه گریز هستند به گونه­ای که کشت این درخت در مکانی که نور کافی وجود ندارد و یا کاشت آن در مکانی سایه دار موجب گل ریزی، کاهش باردهی، عدم رشد و تشکیل میوه و یا میوه ریزی در این درخت خواهد شد
• بارندگی: یکی دیگر از فاکتورهایی که هنگام کشت درخت بادام باید به آن توجه کنید میزان بارندگی در اقلیم مورد نظر است زیرا درخت بادام به رطوبت هوا حساس است از این رو بهتر است درخت بادام در مناطقی که میزان رطوبت نسبی هوا خیلی زیاد است و یا هوا خیلی خشک است کشت نشود چرا که بارندگی و رطوبت در زمان گرده افشانی این درخت موجب کاهش چشم گیر میزان باروری و در نهایت میزان باردهی درخت خواهد شد
• باد: یکی دیگر از مولفه­هایی که هنگام کشت درخت بادام باید مورد توجه واقع شود وزش باد در منطقه احداث باغ است گرچه وزش باد ملایم در افزایش میزان گرده افشانی درخت بسیار موثر است اما باید از کشت درخت بادام در مناطقی که متوسط سرعت وزش باد در آن منطقه بیش از 15 متر بر ثانیه است خود داری کنید چرا که موجب اختلال در عمل گرده افشانی و نیز آسیب به تنه و شاخ و برگ درخت بادام خواهد شد.

خاک مناسب برای کشت نهال بادام سه ساله

یکی از فاکتورهای موثر که باید هنگام کشت نهال بادام سه ساله به آن توجه کنید خاک مناسب است، در واقع خاک بستری است برای رشد و پرورش درختان مختلف مانند بادام که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که علاوه بر عناصر موجود در آن بافت و ساختمان خاک نیز مهم و تاثیر گذار است چرا که علاوه بر تامین مواد غذایی مورد نیاز درخت، باید اکسیژن مورد نیاز ریشه درخت را نیز تامین کند از این رو خاک در رشد یک درخت بسیار موثر است

درختان بادام قادرند در خاک­های مختلف رشد و پرورش یابند اما فراموش نکنید برای رشد بهینه درختان بادام باید شرایط بهینه نیز فراهم باشد از این رو باید گفت درختان بادام در خاک­های با بافت سبک تا نیمه سنگین مانند خاک لومی بهترین رشد را خواهند داشت از این رو بهتر است خاکی که برای کشت درختان بادام انتخاب می­کنید مقداری رس به همراه سنگریزه داشته باشد تا علاوه بر تامین اکسیژن مورد نیاز ریشه، برای رشد درخت نیز مساعد باشد

همچنین دقت کنید گرچه درختان بادام دارای مقاومت نسبی در برابر شرایط نا مساعد محیطی هستند و می­توانند در خاک­های شور نیز رشد کنند اما بهتر است این درختان درخاک­های شور کشت نگردند و اگر ناچار به کشت این درختان در خاک­های شور هستید با روش­های مختلفی که توسط کارشناسان ارائه می­شود شوری خاک را بر طرف نمایید، همچنین خاک مناسب درختان بادام بایستی دارای زهکشی مناسبی نیز باشد

مناسب­ترین زمان برای خرید نهال بادام و کاشت آن

اگر می­خواهید یک باغ بادام احداث نمایید باید فاکتورها و مولفه­های زیادی در نظر بگیرید که یکی از آنها زمان خرید نهال و کشت آن در زمین است که با توجه به حساسیت درخت بادام در گیرایی باید زمانی را برای کشت نهال­های درخت بادام انتخاب کنید که نهال در خواب و رکود به سر می­برد پس با توجه به این امر به نظر می­رسد اواخر پاییز و آذر ماه بهترین زمان برای کشت نهال بادام خواهد بود تا ریشه­ها بتوانند به راحتی در زمان خواب درخت با محیط جدید وفق پیدا کنند

نگه داری و داشت درخت بادام سه ساله

پس از کاشت درختان بادام مختلف مانند درختان بادام بایستی نیازهای این درخت به درستی و به موقع بر طرف شود تا درخت بادام بتواند به خوبی رشد نماید و باردهی قابل قبولی ارائه کند برای این منظور اطلاع از نیازهای اساسی و اولیه درخت بادام مانند آبیاری، تغذیه و هرس از واجبات نگه داری از این درختان پر ارزش است که هر یک به طور جداگانه بررسی خواهیم نمود

آبیاری درختان بادام سه ساله

یکی از اصلی ترین اصول نگه داری و داشت یک درخت مانند درخت بادام آبیاری و تامین آب مورد نیاز آنها است که از نیازهای اساسی و مهم درختان مختلف مانند بادام است گرچه درختان بادام قادرند تا حدودی تنش خشکی را تحمل کنند اما این هرگز به آن معنی نیست که می­توان این درختان پر ارزش را آبیاری ننمود بلکه کم آبی و خشکی خاک خسارت کمتری به درختان بادام نسبت به سایر درختان وارد می­کند البته دقت کنید که در برخی شرایط می­توان درختان بادام را به صورت دیم نیز کشت نمود

اما به طور کلی برای آبیاری درختان بادام سه ساله باید به موارد زیر دقت نمایید

• فصل انجام آبیاری

یکی از مهم­ترین عواملی که بر میزان آبیاری درختان بادام تاثیر می­گذارد فصل آبیاری است بدین منظور که نیاز آبی درختان بادام در فصول مختلف سال متفاوت است به طوری که این درختان در فصل­های گرم به میزان آب بیشتر و در فصول سرد مانند زمستان که بارش­های جوی نیز وجود خواهد داشت به آب کمتری احتیاج خواهند داشت، از این رو بایستی با توجه به زمان آبیاری حجم و دور آبیاری درختان بادام تعیین شود

• رقم بادام

یکی از عوامل تاثیر گذار بر میزان و زمان آبیاری درختان بادام رقم نهالی است که کشت نموده­اید به طوری که حتی برخی از ارقام بادام به صورت دیم کشت می­شوند از این رو به آب کمتری احتیاج خواهند داشت و ممکن است تنها با بارش­های جوی نیاز آبی آنها تامین شود

• شرایط آب و هوایی

درختان بادام در اقلیم­های مختلف کشت می­شوند از این رو هنگام آبیاری آنها باید شرایط آب و هوایی منطقه را نیز مد نظر داشته باشید به عنوان مثال درختانی که در مناطق ساحلی با بارش­های مناسب کشت می­شوند به آبیاری کمتری نیاز دارند نسبت به درختانی که در مناطق خشک کشت می­گردند

• دور آبیاری

یکی از نکات مهمی که هنگام آبیاری درختان مختلف باید به آن دقت کنید دور و نظم آبیاری است چرا که آبیاری درختان بادام مانند سایر درختان باید اصولی و حساب شده انجام شود تا راندمان آب مصرفی افزایش یابد و برای این امر با توجه به شرایط محیطی، بافت خاک، زمان آبیاری و کیفیت آب آبیاری دور آبیاری درختان بادام تعیین می­شود از این رو توصیه می­شود که درختان بادام به ویژه در فصل تابستان هفته­ای یک بار آبیاری نمایید تا محصولی بیشتر و با کیفیت­تر تولید کنند

نکات تکمیلی آبیاری درختان بادام سه ساله

• درختان بادام را می­توان در صورت نیاز به صورت دیم نیز کاشت
• در مناطقی که تابستان­های ملایمی دارند و دمای هوا خیلی زیاد نیست می­توان هر سه هفته یک بار درختان بادام را آبیاری نمود
• با کوتاه­تر کردن فواصل آبیاری می­توان میزان باردهی و کیفیت محصول درختان بادام را تا 3 الی 4 برابر افزایش داد
• درختان بادام به رطوبت خاک بسیار حساس هستند از این رو از آبیاری بیش از حد درختان بادام خود داری کنید زیرا رطوبت بیش از حد موجود در خاک موجب زرد برگی، ریزش برگ­ها و در نهایت ضعف و زوال کامل درخت خواهد شد

هرس درختان بادام سه ساله

یکی دیگر از اصول نگه داری درختان بادام هرس این درختان است که به اهداف مختلف مانند هرس باردهی، هرس فرم دهی، حذف شاخه­های شکسته و آسیب دیده، حذف شاخه­های آلوده و بیمار و غیره انجام می­شود، لازم به ذکر است میوه­های درختان بادام مانند بعضی از افراد خانواده گلسرخیان مانند درخت هلو در روی شاخه­های یک ساله تشکیل می­شود از این رو هرس سبک این درختان موجب افزایش تشکیل شاخه­های یک ساله و در نتیجه افزایش باردهی در این درختان خواهد شد.

پس بهتر است هرس درختان بادام از همان سال اول رشد انجام شود تا درخت بادام با ساختار مناسب رشد نماید برای هرس درختان بادام از ابتدا بایستی به نکات زیر توجه نمایید

• هنگام کشت نهال بادام اگر دارای شاخه­های فرعی است بهتر است این شاخه­های فرعی حذف شوند و تنها تنه اصلی باقی بماند، همچنین بهتر است که از تنه اصلی حدود 90 الی 100 سانتی متر باقی بگذارید و مابقی را حذف و به اصطلاح سر برداری کنید
• تنها شاخه­های قسمت انتهایی تنه اصلی را باقی بگذارید و مابقی را حذف نمایید به طوری که تنها هر شاخه حدود 3 الی 5 جوانه داشته باشد
• در سال دوم پس از کشت تنها سه الی چهار شاخه را که رشد بهتر و مناسب­تری نسبت به سایر شاخه­ها دارند و در روی درخت موقعیت مناسبی دارند باقی بگذارید و مابقی را حذف کنید، تا تاج درخت خلوت و مساعد بار بیاید
• این شاخه­هایی که باقی گذاشته­اید نیز نیاز است که کوتاه کنید برای این امر یک سوم از هر شاخه را هرس نمایید و تنها دو سوم از طول شاخه را باقی بگذارید، این عمل موجب تحریک درخت به تولید شاخه­های جوان و بهتر خواهد شد که موجب افزایش میزان باردهی درخت بادام در آینده خواهد شد
• در سال سوم هرس درختان بادام سبک تر از قبل انجام می­شود و بهتر است تنها شاخه­های فرعی که روی شاخه­های اصلی رشد نموده­اند کوتاه و سر برداری کنید برای این امر توصیه می­شود حدود دو سوم الی یک سوم اندازه شاخه­های فرعی هرس شود
• پس از فرم گیری درخت در سال سوم، در سال­های آتی هرس درخت سبک­تر و متفاوت تر از سال­های اولیه انجام می­شود و بیشتر به منظور باردهی انجام می­شود

زمان باردهی درختان بادام

آغاز زمان باردهی درختان بادام به عوامل مختلفی مانند نوع رقم کشت شده، روش تولید نهال( پیوندی یا بذری )، شرایط محیطی و غیره بستگی دارد، به عنوان مثال ارقام پیوندی درختان بادام از همان سال اول شروع به باردهی خواهند نمود اما درختان غیر پیوندی ممکن است از سال سوم شروع به باردهی کنند به طور کلی درختان بادام از سال سوم شروع به باردهی می­نمایند و این باردهی از سال ششم اقتصادی خواهد بود

زمان برداشت میوه بادام

برای برداشت میوه درختان مختلف مانند بادام یکی از عواملی که باید به آن دقت شود زمان صحیح برداشت میوه است که این امر در خصوص درختان بادام نیز بسیار مهم است بایستی گفت برداشت میوه از درختان بادام در دو برهه زمانی انجام می­شود یکی در فصل بهار و زمانی که میوه­ها نارس و سبز هستند و به صورت نوبرانه و به عنوان چاقاله برداشت و به بازار عرضه می­شوند و یکی زمانی که میوه به طور کامل رسیده و بالغ شده است و پوسته سبز آن جدا شده است که این زمان با توجه به نوع رقم و نیز اقلیم منطقه از تیر ماه تا اوایل پاییز و مهر ماه متفاوت خواهد بود

زمان مناسب انتقال نهال بادام به زمین اصلی

اگر قصد احداث باغ بادام دارید یکی از مهم­ترین فاکتورهایی که باید به آن توجه کنید خرید نهال با سن مناسب است، باید دقت کنید اکثر متخصصین و کارشناسان حوزه باغداری و تولید نهال عنوان می­کنند بهترین زمان برای انتقال نهال بادام به زمین اصلی نهال بادام دو ساله است زیرا نهال بادام دوساله به اندازه کافی رشد نموده و قدرت رشد در محیط جدید را دارد و از سوی دیگر با توجه به مساله گیرایی ریشه­ های نهال بادام دو ساله هنوز به محیط نهالستان به طور کامل وابسته نشده و به خاک نچسبیده است و برای انتقال به زمین اصلی دچار آسیب جدی نخواهد پس توصیه می­شود از خرید نهال مسن­تر و یا جوان­تر از دو سال خودداری نمایید

زیرا نهال­های جوان­تر ممکن است به دلیل ضعف و عدم رشد کافی هنوز قدرت رشد در محیط اصلی باغ را نداشته باشند و ریشه نهال­های مسن­تر از دو سال نیز به دلیل مساله گیرایی ریشه، پس از جدا نمودن آنها از نهالستان و انتقال به زمین اصلی باغ دچار آسیب شود و قادر نباشد در محیط جدید به خوبی استقرار یابد و خشک شود

نتیجه گیری

باغ بادام یکی از باغ­های سود ده در میان سایر باغ­های مختلف است از این رو برای دست یابی به یک باغ وسیع با باردهی قابل قبول و چشم گیر اهمیت کیفیت نهال را نادیده نگیرید و برای این امر حتما نهال بادام مورد نیاز خود را از نهالستان­های معتبر و با سابقه تهیه نمایید که بهترین و با کیفیت­ترین نهال­های بادام را به شما ارائه خواهند نمود و تحت نظارت سازمان جهاد کشاورزی فعالیت می­کنند.