سن نهال یکی از موضوعات مهم در زمان انتخاب و کاشت آن به شمار می‌آید و در نهالستان‌های معتبر انواع نهال‌ها در سنین مختلف عرضه می‌شوند که هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند اما به طور معمول نهال‌های دو و سه ساله در این نهالستان‌ها عرضه می‌شود که برخی از باغداران تمایل به خرید نهال‌های سه ساله دارند در این مقاله قصد داریم دلیل اهمیت نهال‌های سه ساله و شرایط لازم برای رشد و تکثیر آن‌ها بپردازیم و در مورد انواع نهال میوه سه ساله نیز کمی بحث کنیم.
دلیل اهمیت نهال سه ساله در چیست
طبق نظر متخصصان و کارشناسان کشاورزی بهتر است نهال در سن 2 سالگی به زمین اصلی منتقل شود زیرا ریشه‌های آن به طور کامل تشکیل نشده است و در لایه‌های سطحی خاک گسترش پیدا کرده است از همین رو در زمان انتقال به زمین اصلی (باغ) کمترین آسیب به آن وارد می‌شود.
اما برخی از باغداران به جای نهال‌های دو ساله تمایل به کاشت نهال‌های سه ساله دارند زیرا معتقدند نهال سه ساله جثه‌ی بزرگ‌تری نسبت به نهال دو ساله دارد، بهتر می‌تواند خود را با محیط سازگار کند و طی زمان کوتاه‌تری وارد مرحله زایشی می‌شود و میوه تولید می‌کند پس سریع‌تر به سوددهی خواهد رسید.
اما این باغداران باید این موضوع را مد نظر قرار دهند که نهال سه ساله ریشه بزرگ‌تری نیز دارد پس ممکن است در زمان انتقال این ریشه‌ها زخمی شوند پس به این باغداران توصیه می‌شود چنانچه قصد کاشت نهال سه ساله دارند مطابق نظر کارشناسان نهال برای کاشت اقدام کنند.
تاثیر شرایط آب و هوایی بر نهال سه ساله
با توجه به این که این نهال به مدت سه سال در نهالستان یا بستر موقت خود به سر برده است و کاملا با شرایط آب و هوایی آن منطقه سازگار شده است از همین رو ممکن است در زمان انتقال به زمین اصلی (باغ) با تنش دمایی مواجه شود و از آن جایی که معمولا نهال در فصول سرد سال به زمین اصلی منتقل می‌شود از همین رو بیشتر در معرض تنش سرمایی قرار می‌گیرد بنابراین باید به موارد زیر دقت کرد.
- نهال باید با شرایط اقلیمی منطقه جدید خود کاملا سازگار باشد و یا به عبارتی دیگر در مناطق سردسیری از ارقام مقاوم به سرما و در مناطق گرمسیری از ارقام مقاوم به گرما استفاده کرد.
- یکی از عوامل تاثیر گذار بر روی شرایط آب و هوایی ارتفاع از سطح دریا است و مناطقی که ارتفاع بیشتری از سطح دریا دارند یا مرتفع‌تر هستند معمولا مناطق سردتر و پربارش‌تری هستند پس با توجه به این موضوع باید از نهال‌های سازگار به رطوبت و مقاوم به سرما استفاده کرد.
- برای این که نهال بعد از کاشت، تحت تنش سرمایی قرار نگیرد باید در روزهای یخبندان و برفی تمهیداتی از قبیل نصب بخاری در باغ، پوشاندن تنه و غیره اتخاذ کرد.
- یکی از نیازهای مهم بر تمامی درختان میوه، نیاز سرمایی است از همین رو نهال سه ساله باید در مناطقی کاشته شوند که به طور کامل نیاز سرمایی آن برطرف شود در غیر این صورت نهال نمی‌تواند خواب خود را در زمستان به طور کامل تکمیل کند بنابراین در بهار رشد آن با اختلال مواجه می‌شود.
- میزان بارندگی و رطوبت منطقه در انتخاب محل مناسب برای کاشت نهال سه ساله تاثیر دارند به عنوان مثال مناطق مرطوب برای رشد و میوه دهی نهال فندق و مناطق گرم و خشک برای رشد و میوه دهی نهال بادام بهتر هستند.
نکات مهم در مورد کشت نهال سه ساله
همان طور که در بالا اشاره شد نهال سه ساله نسبت به نهال دو ساله رشد بیشتری کرده است و اندام هوایی آن به خوبی گسترش پیدا کرده است و ریشه‌های آن در لایه‌های عمقی‌تر خاک نفوذ پیدا کرده است بنابراین ممکن است ریشه‌ها در هنگام خارج کردن از خاک نهالستان یا بستر موقت دچار ضربه و آسیب شوند که این آسیب می‌تواند در انتقال شیره‌ی نباتی اختلال ایجاد کند و موجب ضعف و خشکیدگی نهال گردد.
از اقداماتی که در هنگام خارج کردن نهال سه ساله باید انجام داد این است که ابتدا مقداری زمین را آبیاری کرد و زمانی که خاک حالت گاورو پیدا کرد با احتیاط خاک اطراف ریشه را کنار زد و به همراه بخش زیادی از خاک اطراف ریشه، نهال را از خاک خارج کرد تا ریشه آسیب نبیند.
همچنین باید قبل از کاشت ریشه را با محلول پرالیناژ ضدعفونی کرد و در گودالی با عمق و عرضی متناسب با ریشه غرس کرد همچنین می‌بایست فواصل کاشت را بسته به نوع رقم، شیب زمین، اندازه‌ی قامت آن‌ها و غیره مشخص کرد.
1.آبیاری نهال سه ساله
آبیاری مهمترین عامل حیات نهال سه ساله به حساب می‌آید زیرا ممکن است ریشه‌های موئی آن در حین انتقال به زمین اصلی آسیب دیده باشند از همین رو نتوانند به اندازه‌ی کافی آب را جذب کند و نهال علائمی مانند خشکی و پژمردگی را از خود نشان دهد پس لازم در زمان کاشت نهال آن را با یک آبیاری سنگین کاملا سیراب کرد سپس بسته به بافت خاک، شرایط آب و هوایی و شیوه‌‌ی آبیاری تعداد و حجم آبیاری را مشخص کرد.
2.کوددهی نهال سه ساله
پیش از هر گونه کوددهی به نهال بهتر است خاک محل کاشت نهال مورد آزمایش قرار گیرد تا با توجه به کمبودهای عناصر موجو در خاک و نیازهای رشدی و غذایی نهال سه ساله کود مناسب برای تقویت آن انتخاب شود.
بهتر است در زمان کاشت نهال در کف گودال محل کاشت مقداری کود حیوانی پوسیده شده ریخت و از آن جایی که در سن سه سالگی، رشد رویشی نهال اهمیت دارد پس باید از کودهای حاوی ازت بالا برای تقویت آن استفاده کرد البته از کودهای دیگر مانند کودهای حاوی آهن، پتاسیم، منیزیم و غیره نیز نباید غافل شد البته تمامی این کودها نباید یک جا در دسترس نهال قرار گیرند بلکه در چندین مرحله به صورت چالکود یا با آب آبیاری به نهال داده شوند.
3.هرس نهال سه ساله
یکی از اقدامات اساسی بعد از کاشت، هرس نهال است که هرس باید با توجه به نوع درخت میوه (درختان دانه دار، درختان هسته دار یا درختان زینتی) و فرم هرس ایده آل آن (شلجمی، جامی، پاچراغی، بادبزنی و غیره) صورت گیرد بنابراین معمولا بعد از کاشت نهال سه ساله اقدام به سرزنی آن می‌کنند که در سال نخست بعد از کاشت هرس با هدف فرم دهی انجام می‌گیرد تا نهال علاوه بر داشتن ساختاری مناسب بتواند در سال‌های آتی باردهی خوبی نیز داشته باشد.
4.سمپاشی نهال سه ساله
همان طور که در بالا اشاره شد شاید در زمان انتقال نهال سه ساله به زمین ریشه‌های اصلی و فرعی آن دچار آسیب شوند بنابراین احتمال سرایت بیماری‌های خاکزی به آن زیاد است از طرفی شاید منطقه‌ی محل کاشت نهال دارای انواع مختلف آفات و امراض باشد که نهال میزبان اصلی آن‌ها به شمار آید پس لازم است نهال را با سموم مناسب و در زمان مشخص سمپاشی کرد.
معرفی انواع نهال میوه سه ساله
نهال سه ساله گوجه سبز
گوجه بی شک یکی از محبوبترین و اقتصادی‌ترین نهال‌های میوه است از همین رو در زمان خرید نهال گوجه سبز سه ساله باید تمام نیازهای رشدی آن را از فروشنده نهال جویا شد تا با برآورده ساختن این نیازها بتوان به باردهی قابل قبولی از آن دست یافت.
نهال سه ساله ازگیل
نهال ازگیل یکی از درختان پرسود و سازگار با شرایط اقلیمی کشورمان است از همین رو مهندسان کشاورزی نهالستان‌های معتبر انواع ارقام آن را به صورت اصلاح شده و پیوندی تولید و عرضه می‌کنند که به خریدداران نهال ازگیل سه ساله پیشنهاد می‌شود کاشت این ارقام را نیز امتحان کنند.
نهال سه ساله سیب
سیب بیش از 20 نوع رقم متفاوت دارد که هر کدام از آن‌ها دارای خصوصیات متفاوتی هستند بنابراین محصول آن‌ها در بازار به قیمت‌های مختلفی به فروش می‌رسد که باید در هنگام انتخاب نهال سه ساله نهال سیب این موضوع را مد نظر قرار داد.
نهال سه ساله هلو
از میان ارقام مختلف هلو برخی از آن‌ها دارای قامتی کوتاه (پا کوتاه) و برخی دارای قامتی بلند هستند و قطعا ارقامی که قامت کوتاهی دارند عملیات داشت و برداشت بر روی آن به سهولت انجام می‌شود و خریدداران نهال هلو سه ساله لازم است به این نکته توجه کنند.
نهال سه ساله گلابی
نهال گلابی یکی از لوکس‌ترین میوه‌های تابستانی است و علاوه بر بازار داخلی در بازارهای خارجی نیز به قیمت خوبی به فروش می‌رسد و دارای بیش از 20 رقم مختلف است بنابراین از میان ارقام مختلف آن باید بهترین و مرغوب‌ترین رقم آن را تهیه کرد که ارزش صادراتی بالایی داشته باشد.
نهال سه ساله گیلاس
درخت گیلاس درختی بسیار حساس نسبت به شرایط نامساعد محیطی است و نیاز به نگهداری (داشت) اصولی دارد اما در عین حال محصول بسیار پرفروشی را تولید می‌کند بنابراین مهندسان کشاورزی برای حل این معضل اقدام به تولید نهال گیلاس کرده‌اند و به باغدارانی که قصد احداث باغ گیلاس دارند پیشنهاد می‌شود از نهال‌های سه ساله مقاوم گیلاس برای کاشت در باغات خود استفاده نمایند.
نهال سه ساله زردآلو
یکی دیگر میوه‌های تابستانی پرطرفدار میوه زردآلو است درخت زردآلو در طی حیات خود درگیر آفات و امراض مختلفی می‌شود که سطح کمی و کیفی محصول آن را کاهش می‌دهد از همین رو انتخاب و خرید نهال زردآلو تا حد زیادی در کنترل افات و امراض آن موثر است.
نهال سه ساله انگور
محققان گیاهشناسی تا به حال 600 رقم مختلف از انگور در دنیا شناسایی کرده‌اند اما نزدیک به50 رقم آن همانند رقم انگور یاقوتی، رقم انگور سردشت، رقم انگور ریش بابا و غیره در کشور وجود دارد که خریدداران نهال انگور با توجه به شرایط اقلیمی منطقه خود و میزان بازار پسندی محصول می‌بایست بهترین رقم را برای کاشت انتخاب کنند.
نهال سه ساله انجیر
درخت انجیر در بیشتر نواحی کشور به صورت خودرو رشد می‌کنند بنابراین درختی سازگاری با اقلیم اکثر نواحی کشور است و از میان ارقام مختلف آن رقم انجیر استهبان دارای ارزش صادراتی بسیار بالایی است که به خریددارن نهال انجیر پیشنهاد می‌شود از کاشت این رقم غافل نشوند.
نهال سه ساله پسته
پسته یکی از گران قیمت‌ترین خشکبارها به شمار می‌آید و خوشبختانه این درخت بومی کشورمان است و در خاک‌های شور و خشک مقاوم است و یک گزینه عالی برای کاشت در اغلب مناطق کشور است که به دلیل ارزش اقتصادی بالای آن توصیه می‌شود قبل از خرید نهال پسته با مهندسان و کارشناسان مجرب کشاورزی مشورت کرد تا بهترین نهال آن را تهیه کرد.
نهال سه ساله آلبالو
کارشناسان و مهندسان کشاورزی معمولا احداث باغ آلبالو را به باغداران پیشنهاد می‌کنند زیرا:
- در اکثر مناطق معتدل و نیمه سردسیری و سردسیری انواع مختلف آلبالو قابلیت رشد دارد.
- درخت آلبالو ابعاد کوچکی دارد بنابراین مراقبت از آن آسان‌تر و کم هزینه‌تر از دیگر درختان است.
- از درخت آلبالو نیز به عنوان رقم گرده افشان در باغات گیلاس قابل استفاده است.
- محصول آلبالو معمولا در بازار کم اما قیمت آن در بازار بالا است.
نهال سه ساله شلیل
میوه شلیل به دلیل داشتن بافت نرم و آبدار بسیار آسیب پذیر است از همین رو بخشی از محصول آن بلافاصله بعد از برداشت در انبار و سردخانه نگهداری می‌شود پس لازم است در هنگام خرید نهال شلیل به این موضوع توجه شود و نهال‌هایی را خریدداری کرد که خاصیت انبارداری طولانی مدت دارند.
نهال سه ساله آلو
درخت آلو ارقام بسیار زیادی دارد که برخی از آن‌ها برای تازه خوری، تهیه خشکبار، تهیه غذا، رب و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند بنابراین به خریدداران نهال آلو توصیه می‌شود چه هدفی از کاشت نهال آلو دارند یعنی قصد تولید آلو خورشتی یا آلو تازه خوری دارند که با توجه به هدف‌شان نوع نهال آلو را انتخاب کنند.
نهال سه ساله فندق
احداث باغ فندق سرمایه گذاری معقولی به شمار می‌آید زیرا:
- قیمت میوه آن در بازار داخل و بیرون کشور بالا است.
- فندق به صورت درختچه‌ای رشد می‌کند پس نگهداری از آن آسان است.
- درختچه فندق به طور ذاتی محصول زیادی تولید می‌کند.
- انواع مختلف نهال‌های پیوندی آن با عملکرد بالا در نهالستان‌های معتبر به فروش می‌رسد.
نهال سه ساله انار
انار جز 10 میوه لوکس و برتر دنیا به شمار می‌آید و دارای ارزش صادراتی بسیار بالایی است و کشورمان بزرگترین تولید کننده انار دنیا است پس به باغدارانی که قصد احداث باغ انار دارند توصیه می‌شود با دید کاملا تجاری و صادراتی به آن نگاه کنند و بهترین نهال انار را از بهترین نهالستان کشور تهیه کنند.
نتیجه گیری
مهمترین رکن در احداث باغات میوه انتخاب صحیح نهال است و در هنگام انتخاب نهال باید خیلی از عوامل از جمله سن نهال را مورد ارزیابی قرار داد زیرا برخی از نهال‌های در سن دو سالگی و برخی دیگر در سن سه سالگی برای کاشت مناسب هستند که لازم است قبل از خرید نهال اطلاعات لازم را در مورد نحوه‌ی انتخاب صحیح نهال از طریق سایت نهالستان‌های معتبر و یا مشورت با یک کارشناس کشاورزی بدست آورد سپس برای تهیه و خریدداری نهال سه ساله اقدام کرد.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.
-
ارسال پیام در واتساپ
-
ارسال پیام در روبیکا
-
اینستاگرام
-
ارسال پیام در تلگرام
بسته شو