آفت شته یکی از مهمترین و رایجترین آفات درختان گردو است که میتواند تأثیرات جدی بر رشد و تولید محصول این درختان بگذارد. شتهها با تغذیه از شیره گیاهی درخت، موجب کاهش توان درختان و در نهایت ضعف درخت و کاهش باردهی آن میشوند. در این مقاله به روشهای شناسایی، درمان و پیشگیری از شتهها در درختان گردو خواهیم پرداخت تا باغداران بتوانند از این آفات جلوگیری کرده و به سلامت درختان خود کمک کنند.
علائم و نشانههای آلودگی درخت گردو به آفت شته
درخت گردو یکی از درختان مهم اقتصادی و باغی در بسیاری از نقاط ایران است. با این حال، آفتهایی نظیر شته میتوانند تهدیدی جدی برای سلامت، رشد و باردهی این درختان به شمار آیند. شتهها حشرات کوچکی هستند که معمولاً در دستههای متراکم بر روی برگها، جوانهها و شاخههای نرم درختان مستقر میشوند و از شیره گیاهی تغذیه میکنند. این تغذیه موجب ضعیف شدن درخت، پیچ خوردن برگها، توقف رشد و کاهش محصول میشود.
در مورد درخت گردو، شتهها بهویژه در اوایل فصل رشد یعنی بهار و اوایل تابستان فعالیت بیشتری دارند. در این دوره، درخت در حال جوانهزنی و تولید برگهای جدید است، که شرایطی مناسب برای تغذیه شتهها فراهم میشود. همچنین، شتهها با ترشح مادهای چسبناک به نام عسلک موجب جذب قارچهایی مانند فوماژین (دوده سیاه) میشوند که سطح فتوسنتز درخت را کاهش داده و سلامت برگها را به خطر میاندازند.
به همین دلیل، شناسایی بهموقع آفت شته و اقدام برای کنترل آن نقش حیاتی در حفظ سلامت درختان گردو دارد.
یکی از چالشهای بزرگ در مدیریت باغ گردو، تشخیص زودهنگام آلودگی درخت به شته است. با مشاهده دقیق درخت و بررسی نشانههای اولیه میتوان از پیشروی آفت جلوگیری کرد.
نشانههای قابلتشخیص آلودگی شته شامل موارد زیر است:
- پیچ خوردگی و چروکیدگی برگها: هنگامی که شتهها از شیره سلولی برگها تغذیه میکنند، باعث تغییر ساختار فیزیکی برگ شده و آن را خمیده یا مچاله میکنند. این موضوع مانع فتوسنتز طبیعی برگها میشود.
- وجود لکههای زرد یا قهوهای بر روی برگها: تغذیه شته باعث نکروز (مرگ سلولی) در بافت برگ میشود و لکههایی به رنگ زرد یا قهوهای ایجاد میکند.
- وجود تودههای شته روی شاخهها و جوانهها: شتهها معمولاً به صورت گروهی فعالیت میکنند و میتوان آنها را با چشم غیرمسلح بر روی شاخههای نرم مشاهده کرد.
- ترشح ماده چسبناک (عسلک): این ماده قندی باعث جذب مورچهها و رشد قارچهای سطحی بر روی برگها میشود که رنگ برگ را به سیاهی متمایل میکند.
- کاهش رشد و باردهی درخت: در صورت تداوم آلودگی، درخت توان تغذیه را از دست میدهد و فرآیند تولید گل و میوه مختل میشود.
مشاهده هر یک از این علائم باید بهعنوان زنگ خطری برای اقدام سریع تلقی شود.

علائم و نشانههای آلودگی درخت گردو به آفت شته
راهکارهای شیمیایی و ارگانیک برای درمان شته در درختان گردو
پس از شناسایی آفت، مرحله بعدی، اقدام برای حذف و کنترل آن است. روشهای مختلفی برای مقابله با شته وجود دارد که شامل استفاده از سموم شیمیایی، ترکیبات ارگانیک، یا روشهای تلفیقی است.
- استفاده از سموم شیمیایی
استفاده از سمهای سیستمیک و تماسی میتواند بهسرعت جمعیت شتهها را کاهش دهد. سمومی مانند “دیمتوآت”، “پریمیکارب”، یا “ایمیداکلوپرید” از جمله ترکیبات رایج برای کنترل شتهها هستند. این سموم باید در زمانهای مشخص و با دز توصیهشده توسط کارشناسان کشاورزی مصرف شوند تا از بروز مقاومت در شتهها جلوگیری شود.
نکته مهم در استفاده از سموم شیمیایی، رعایت دوره کارنس (زمان بین سمپاشی تا برداشت محصول) و پیشگیری از آلودگی محیط زیست است. همچنین، نباید در زمان گردهافشانی و حضور زنبورها سمپاشی انجام شود.
- استفاده از ترکیبات ارگانیک و طبیعی
برای کشاورزانی که علاقهمند به تولید محصول سالم و ارگانیک هستند، استفاده از ترکیبات طبیعی گزینه مناسبی است. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محلول آب و صابون (صابون حشرهکش)
- روغنهای گیاهی مانند روغن چریش (Neem Oil)
- محلولهای گیاهی مانند عصاره سیر و فلفل
این ترکیبات با ایجاد اختلال در سیستم تنفس یا تولیدمثل شتهها باعث مرگ آنها میشوند. استفاده مکرر (هر ۷ تا ۱۰ روز) در دوره آلودگی برای اثربخشی بیشتر توصیه میشود.
- روشهای مکانیکی
در صورت مشاهده دستههای کوچک شته، میتوان با شستن برگها با آب یا چیدن برگهای آلوده بهصورت فیزیکی آفت را کنترل کرد.

راهکارهای شیمیایی و ارگانیک برای درمان شته در درختان گردو
روشهای پیشگیری از آلودگی درختان گردو به شته
پیشگیری، همیشه بهتر از درمان است. اگرچه کنترل شته پس از بروز آلودگی ممکن است، اما با رعایت برخی اصول مدیریتی میتوان احتمال بروز این آفت را به شدت کاهش داد.
اقدامات پیشگیرانه مؤثر عبارتند از:
- تقویت درخت با تغذیه مناسب: استفاده از کودهای دامی پوسیده، کودهای پتاسه و نیتروژنه در زمان مناسب باعث رشد سالم درخت شده و مقاومت آن را در برابر آفات افزایش میدهد.
- آبیاری منظم و اصولی: کمآبی یا آبیاری نامنظم میتواند درخت را ضعیف کرده و آن را مستعد حمله شتهها کند.
- هرس صحیح شاخهها: حذف شاخههای خشک، بیمار یا متراکم باعث بهبود جریان هوا و نور در تاج درخت شده و شرایط را برای فعالیت شتهها نامطلوب میکند.
- کنترل علفهای هرز و گیاهان میزبان: برخی گیاهان خودرو در اطراف درخت گردو ممکن است میزبان اولیه شتهها باشند. حذف این گیاهان خطر انتقال آفت به درخت گردو را کاهش میدهد.
- مراقبت در فصل بهار: چون شروع فعالیت شتهها اغلب در بهار است، بازرسی مداوم شاخهها و برگها در این زمان میتواند کمک زیادی به شناسایی اولیه کند.

روشهای پیشگیری از آلودگی درختان گردو به شته
استفاده از دشمنان طبیعی شتهها برای کنترل بیولوژیک
یکی از روشهای پایدار و دوستدار محیط زیست برای مقابله با شتهها، استفاده از دشمنان طبیعی آنهاست. در سیستمهای کشاورزی پیشرفته، کنترل بیولوژیک به عنوان بخش مهمی از مدیریت آفات شناخته میشود.
مهمترین دشمنان طبیعی شتهها عبارتند از:
- کفشدوزکها: از مؤثرترین شکارچیان طبیعی شته هستند. هم لاروها و هم حشرات بالغ از شته تغذیه میکنند.
- زنبورهای پارازیتوئید (Aphidius spp): این زنبورها تخم خود را در بدن شته میگذارند و لارو از درون بدن شته تغذیه کرده و در نهایت آن را میکشد.
- مگسهای سیرفید: لارو این مگسها نیز تغذیهکننده فعال شتهها هستند.
- پرندگان کوچک: برخی گونههای پرنده نیز با تغذیه از شتهها میتوانند در کنترل طبیعی این آفت نقش داشته باشند.
چگونه این دشمنان طبیعی را جذب یا حفظ کنیم؟
- از مصرف بیرویه سموم شیمیایی خودداری کنید.
- کاشت گیاهان گلدار در اطراف باغ برای جذب زنبورهای مفید و کفشدوزکها مفید است.
- فراهم کردن زیستگاههای پناهگاهی مانند علفزارهای طبیعی در حاشیه باغ میتواند به پایداری جمعیت شکارچیان کمک کند.

استفاده از دشمنان طبیعی شتهها برای کنترل بیولوژیک
جمعبندی و توصیههای پایانی
آفت شته یکی از تهدیدهای جدی برای درختان گردو است که میتواند عملکرد اقتصادی باغ را به شدت کاهش دهد. اما با شناخت علائم، استفاده از روشهای درمانی مناسب، اقدامات پیشگیرانه و بهرهگیری از کنترل بیولوژیک، میتوان این آفت را بهطور مؤثر مدیریت کرد.
اگر باغدار هستید، توصیه میشود در بهار و اوایل تابستان بازرسی مداوم برگها و شاخههای درخت را در برنامه کاری خود قرار دهید. انتخاب روشهای کمخطر و پایدار در مدیریت آفات نهتنها باعث حفظ سلامت درختان میشود، بلکه کیفیت محصول و رضایت مصرفکننده را نیز تضمین میکند.
ضمانت و گارانتی 2 ساله بیقید و شرط پالیز نهال همراه مشاوره رایگان از کاشت تا برداشت
نهالستان پالیز بزرگترین مرکز تولید نهال گردو به صورت تخصصی واقع در شمال غربی کشورمان است. این مرکز نهال گردو اصلاح شده با پایه پیوندی و بذری مناسب برای کاشت در کلیه شهرهای کشورمان را تولید میکند.
برای ارتباط با مشاوران ما از طریق راههای ارتباطی با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا استفاده از سموم شیمیایی برای کنترل شتهها ضرر دارد؟
استفاده از سموم شیمیایی به صورت کنترل شده و در زمان مناسب میتواند مؤثر باشد، اما باید توجه داشت که مصرف بیشازحد یا نادرست آنها میتواند به محیط زیست آسیب بزند. همچنین باید دوره کارنس سم را رعایت کرده تا از آلودگی محصول جلوگیری شود.
آیا میتوان از روشهای طبیعی برای مقابله با شتهها استفاده کرد؟
بله، استفاده از دشمنان طبیعی شتهها مانند کفشدوزکها، زنبورهای پارازیتوئید، و مگسهای سیرفید به کنترل شتهها کمک میکند. همچنین، استفاده از ترکیبات ارگانیک مانند روغن چریش، صابون حشرهکش و محلولهای گیاهی نیز گزینههای خوبی برای کنترل شتهها بهصورت طبیعی هستند.
آیا شتهها میتوانند به دیگر درختان باغ نیز منتقل شوند؟
بله، شتهها قادر به انتقال از درختی به درخت دیگر هستند. بنابراین، اگر یک درخت به این آفت آلوده شود، احتمال انتقال آن به سایر درختان باغ نیز وجود دارد. به همین دلیل بازرسی مرتب از درختان و کنترل بهموقع بسیار مهم است.
آیا شتهها باعث مرگ درخت گردو میشوند؟
درخت گردو ممکن است در اثر آلودگی شدید به شتهها ضعیف شود و رشد آن متوقف گردد، اما به خودی خود، شتهها معمولاً باعث مرگ درخت نمیشوند. با این حال، اگر آلودگی کنترل نشود، ممکن است درخت به بیماریهای دیگر نیز مبتلا شود که در نهایت ممکن است منجر به مرگ آن شود.
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.
مراحل فرم را طی نمایید. با زدن دکمه بعدی و قبلی به قسمت های بعد و قبل بروید.
کد نویسی این قسمت در حال تکمیل می باشد
چه کمکی از دست من برمیاد؟