درخت گردو 20 ساله، هر آنچه که باید بدانید!

درخت گردو یکی از اقتصادی‌ترین درختان میوه است و از میان انواع مختلف درختان میوه طول عمر بیشتری دارد به طوری که قادر است بیش از 100 سال عمر کند اما نکته قابل توجه، در مورد میزان باردهی، میزان رشد و نحوه‌ی نگهداری آن در سنین مختلف است زیرا در هر سنی نیازهای رشدی متفاوت دارد و لازم است با توجه به سن حیات آن به نیازهای رشدی آن پرداخت در این مقاله قصد داریم به بررسی نیازهای رشدی درخت گردو 20 ساله بپردازیم.

مشخصات درخت گردو

درخت گردو یکی از درختان مثمر و گرانبها است که میوه آن به دلیل داشتن مزه‌ایی عالی با ارزش غذایی بسیار بالا به عنوان خشکبار مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیاهشناسان این درخت را در جنس Juglans و در تیره Juglandaceae قرار داده‌اند. قامت درختان بالغ (اگر شرایط بهینه برای رشد آن‌ها فراهم باشد) به 40 متر می‌رسد. این درخت در اکثر نقاط جهان به خصوص در نیم کره شمالی مانند شرق اروپا، دامنه‌های هیمالیا و بخش‌هایی از آمریکا رشد می‌کند.

این درخت جز پهن برگان و برگ‌های آن به شکل پنجه‌ای و متشکل از 7 تا 9 برگچه به همراه دمبرگی بلند است یک پایه و تک جنسی است یعنی گل‌های ماده به شکل قائم و گل‌های نر به شکل آویخته یا شاتون جدا از یکدیگر ولی بر روی یک درخت تشکیل می‌شوند که این گل‌ها در ارقام مختلف به شکل زود گل ودیرگل در ابتدای بهار جلوه می‌کنند که توسط باد و حشرات تلقیح می‌شوند.

میوه‌های آن از سن 4 تا 6 سالگی بر روی شاخسار آن تشکیل می‌شود که قسمت بیرونی آن بافت گوشتی و سبز رنگی دارد و هسته‌ی آن چوبی، قهوه‌ای رنگ و سخت است که مغز دانه آن که قسمت خوراکی آن محسوب می‌شود سفید تا قهوه‌ای رنگ، طعمی چرب و دلنشین دارد که بسته به اقلیم منطقه و نژاد آن در اواخر شهریور تا اوایل مهر قابل برداشت است.

یک درخت گردو 20 ساله به چه میزان باردهی دارد

معمولا میزان باردهی درخت گردو بستگی به نوع رقم، نحوه‌ی نگهداری، بافت خاک، شرایط اقلیمی و میزان خسارت آفات یا بیماری‌های مختلف دارد که بیشترین میزان باردهی آن مربوط به سن 10 تا 20 سالگی است که بعد از آن به تدریج از میزان باردهی آن کاسته می‌شود و معمولا یک درخت 20 ساله گردو بین 40 تا 80 کیلوگرم باردهی دارد.

بیشتر بخوانید : نهال گردو

میزان آبیاری درخت گردو 20 ساله به چه صورت است؟

یکی از عوامل موثر در میزان آبیاری درخت گردو میزان سن آن است زیرا هر چقدر که سن درخت گردو بیشتر شود سیستم ریشه‌ای قوی‌تری خواهد داشت که این ریشه‌ها می‌توانند آب را از اعماق زمین جذب کنند از همین رو تعداد و فواصل آبیاری آن‌ها کاهش پیدا می‌کند اما این بدین معنی نیست که می‌توان از آبیاری این درخت غفلت کرد زیرا برای رسیدن به حداکثر باردهی نباید تحت تنش کم آبی قرار بگیرد.

از دیگر عوامل موثر در آبیاری درختان گردو 20 ساله می‌توان به شرایط اقلیمی، بافت خاک و روش آبیاری اشاره کرد که این عوامل می‌توانند بر میزان و تعداد دفعات آبیاری درخت گردو تاثیر بگذارند.

کوددهی چه تاثیری بر عملکرد درخت گردو 20 ساله دارد؟

همان طور که در بالا اشاره شد با افزایش سن درخت میزان باردهی آن به تدریج کاهش پیدا می‌کند به خصوص از سن 20 سالگی به بعد که رفته رفته از میزان محصول آن کاسته می‌شود و از مهمترین راه کارهای حل این معضل، تقویت یا کوددهی صحیح و اصولی آن است که برای این منظور پیشنهاد می‌شود خاک پای درخت گردو را مورد آزمایش قرار داد تا درصد عناصر غذایی آن مشخص شود.

• نحوه‌ی کوددهی

پس از بررسی نتایج آزمون خاک و تاثیر هر کدام از عناصر غذایی بر روی رشد و باردهی این درخت بایستی یک برنامه کوددهی منظم تدوین کرد و بهتر است کوددهی به صورت چالکود و در عمق 20 سانتی متری خاک و در سایه انداز درخت انجام گیرد و از ریختن کود در زیر تنه آن حذر کرد زیرا ریشه‌های درخت گردو در شعاع 7 متری تنه درخت و تا عمق 5 متری درون خاک گسترش پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید : کوددهی درخت گردو

• زمان کوددهی

نکته مهم دیگر، تعیین بهترین زمان کوددهی برای درخت گردو است که بیشترین تاثیر را بر روی رشد و باردهی آن داشته باشد طبق نظر کارشناسان کشاورزی کوددهی از اول بهار ( قبل از باز شدن شکوفه‌ها) تا اواسط پاییز ( بعد از برداشت محصول) باید صورت گیرد و نباید یک جا کود به درخت داده شود بلکه باید در چندین مرحله به ترتیب زیر انجام گیرد.

مرحله‌ی جوانه زنی، قبل از گلدهی، بعد از گلدهی (ریزش گل)، فندقی شدن میوه، نرم بودن پوست میوه، پر شدن مغز میوه و 3 هفته قبل از برداشت.

هرس درخت گردو 20 ساله به چه صورت است؟

درخت گردو جز درختان بلند قامت است و شاخ برگ زیادی تولید می‌کند و هر چقدر که سن آن بیشتر شود بلندتر و پر شاخ و برگ‌تر می‌شود از همین رو نیاز دارد به صورت اصولی هرس شود تا از تراکم شاخ و برگ‌های آن کاسته شود تا نور و هوا به خوبی در شاخسار آن گردش پیدا کند به همین منظور بهتر است یک پنجم از تاج آن حذف شود و هر گونه شاخه مرده، مزاحم یا بیماری قطع شوند. ( بیشتر بخوانید : هرس درخت گردو )

• بهترین زمان هرس درخت گردو

بسته به شرایط اقلیمی منطقه درخت گردو را باید در فصل پاییز تا اواخر زمستان یعنی در زمان رکود یا خواب هرس کرد و باید از هرس آن در سرمای شدید زمستان خودداری کرد زیرا سبب یخ زدگی شیره نباتی آن می‌شود که این امر موجب آسیب جدی به درخت می‌شود.

از طرفی زمانی باید هرس انجام شود که درخت هنوز خواب است زیرا اگر درخت گردو خواب نباشد و بر روی آن عملیات هرس انجام گیرد شیره نباتی آن شروع به ترشح به خارج از تنه درخت می‌کند در این صورت برخی از حشرات و آفات جذب شیره‌ی نباتی می‌شوند که در این حالت می‌توانند خسارت زیادی به درخت وارد کنند.

• هرس باردهی درخت گردو

یکی از اهداف هرس درخت گردو، افزایش میزان باردهی آن است که در این صورت باید شاخه‌های نرک، شاخه‌های چنگالی و شاخه‌های فرعی که انرژی درخت را می‌گیرند را هرس کرد تا انرژی درخت صرف تولید جوانه‌های زایشی شود این هرس معمولا در تابستان ( از اوایل تیر تا اواخر شهریور ماه ) انجام می‌گیرد.

• نحوه‌ی هرس شاخه‌های تنومند

معمولا درختان 20 ساله گردو دارای شاخه‌هایی قوی و تنومندی هستند که برای هرس این شاخه‌ها لازم است به نکته مهمی دقت کرد این که این نوع شاخه‌ها دارای وزن بالایی هستند و چنانچه ناگهانی هرس شوند ممکن است پوست درخت از محل هرس کنده شود که این امر سبب ضعف و خشکیدگی درخت می‌شود بنابراین باید طی چند مرحله هرس صورت گیرد و با هرس شاخه‌های فرعی آن از میزان وزن آن کاسته سپس به طور کامل هرس شوند.

• هرس جوانساز درختان گردو

با افزایش سن درخت گردو میزان محصول آن افت می‌کند که معمولا بین سن 20 تا 40 سالگی علائم پیری بروز پیدا می‌کند این علائم به صورت زردی برگ‌ها، کوچک شدن برگ‌ها، کاهش تراکم قسمت مرکزی تاج درخت و کاهش محصول است که در این صورت نیاز است شاخه‌ها مسن هرس شوند برای منظور بهتر است یکی از شاخه‌های اصلی درخت هر 3 سال یک بار قطع شود.

سمپاشی درخت گردو 20 ساله به چه صورت انجام می‌شود؟

درخت گردو در طی حیات خود ممکن است درگیر آفات ( کرم گردو، مگس پوست خوار، شپشک‌ها، کرم میوه و غیره) و بیماری‌های ( آنتراکنوز گردو، بلایت گردو، شانکر گردو، پوسیدگی زغالی گردو و غیره) مهمی شود از همین رو لازم است برای جلوگیری از آسیب این عوامل اقدام به سمپاشی درخت گردو کرد به خصوص درختانی که بالغ گردو که قامتی بلند و تاج متراکمی دارند سمپاشی این درختان باید با دقت زیادی انجام گیرد.

• بهترین زمان سمپاشی درخت گردو

طبق نظر کارشناسان درخت گردو باید در انتهای فصل زمستان یعنی در حدود اواسط بهمن ماه تا اواخر اسفند ماه سمپاشی انجام شود یعنی زمانی که سرمای‌های شدید و یخبندان‌ زمستان تمام شده باشد اما هنوز درخت جوانه‌ زنی نکرده باشد یا گل‌های آن شکفته نشده‌اند و چنانچه تاخیر در زمان سمپاشی صورت گیرد و سمپاشی مقارن با جوانه زنی و گلدهی درخت باشد لطمه جدی به درخت وارد می‌شود.

سمپاشی نباید در روزهای بارانی و طوفانی حتی چند روز از قبل از روزهای بارانی انجام شود زیرا سبب شستن و باد بردگی سم می‌شود به همین منظور برای جلوگیری از هدر رفت سم باید اخبار هواشناسی را دنبال کرد و در یک در روز صاف و ابری اقدام به سمپاشی کرد.

• نحوه‌ سمپاشی درختان گردو

درختان گردو که 20 سال از عمرشان گذشته است قاعدتا دارای تاج متراکم و قامت بلندی هستند که در این صورت سمپاشی این گونه درختان ممکن است قدری سخت و مشکل باشد که در این صورت لازم است قبل از سمپاشی اقدام به هرس شاخ و برگ‌های اضافی کرد و قدری از تراکم شاخه‌ها کاست همچنین می‌توان از سمپاش‌هایی استفاده کرد که قدرت پاشش سم بالایی دارند تا سم به طور یکنواخت در تمام تاج درخت پخش گردد.

برداشت گردو 20 ساله به چه صورت انجام می‌شود؟

می‌توان گفت مرحله برداشت گردو جذاب‌ترین مرحله است زیرا نتیجه یک سال زحمت و مراقبت را بدست خواهید آورد، این مرحله همانند دیگر مراحل (کاشت و داشت) از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا برای داشتن یک محصول با کیفیت باید بدانیم چه زمانی گردو را برداشت کنیم و یا از کجا بفهمیم که گردو کاملا رسیده است.

• بهترین زمان برداشت

باید زمانی گردوها را برداشت کرد که تقریبا 80 تا 85 درصد از پوست سبز آن‌ها شکاف برداشته باشد و یا شروع به ریزش از درخت کرده باشند و معمولا با توجه به شرایطی اقلیمی منطقه این زمان مقارن با ابتدای شهریور تا ابتدای مهر ماه است.

• مشخصات گردو رسیده

یک گردو رسیده در مرحله اول پوست سبز از آن به راحتی جدا می‌شود در صورتی که پوسته آن به سختی جدا شود نشان از عدم رسیدگی کامل گردو است همچنین مغز آن نیز باید کاملا تشکیل شده باشد و به رنگ سفید یا زرد کاملا روشن دیده شود و غشای بین دو مغز نیز کاملا تشکیل و به رنگ قهوه‌ای مبدل شده باشد.

• عوامل موثر در برداشت گردو

چندین عامل در زمان برداشت گردو موثر هستند که مهمترین آن‌ها شرایط اقلیمی و نحوه‌ی آبیاری است. شرایط اقلیمی منطقه در زمان برداشت گردو موثر است زیرا هر نژاد گردو نیاز سرمایی متفاوتی دارد و تا این نیاز تامین نشود گردو قادر به رشد کافی، تولید میوه مرغوب و رسیده نخواهد بود. آبیاری از دیگر عوامل موثر در برداشت است زیرا اگر درخت گردو در طی فصل رشد دچار تنش آبی شود برداشت آن با تاخیر مواجه خواهد شد.

• تاخیر در زمان برداشت

همان طور که در بالا اشاره شد با مشاهده 80 تا 85 درصد از ترک پوست میوه باید برداشت آغاز شود و چنانچه برداشت با تاخیر زیادی انجام گیرد ممکن است میوه گردو مورد هجوم پرندگان و حشرات مختلف قرار گیرد و یا پوسته سبز آن شروع به سیاه شدن و نرم شدن کند که در این صورت مزه‌ی میوه گردو تلخ و پوست آن تغییر رنگ می‌دهد در نتیجه کیفیت گردو به شدت افت پیدا می‌کند.

جمع بندی

یک درخت گردو در تمام سنین رشدی خود نیازهای متفاوتی دارد و با افزایش سن درخت باید میزان آبیاری، کوددهی، نحوه‌ی هرس و سمپاشی آن تغییر کند و همه این کارهای انجام شده باید در راستای افزایش باردهی محصول باشد به خصوص برای درختان گردو بالغی که سن آن‌ها از 20 سالگی عبور کرده است زیرا بعد از این سن باردهی درخت کاهش پیدا می‌کند که با در نظر گرفتن این موضوع باید برنامه غذایی منظمی برای آن‌ها تدوین کرد و یا شروع به هرس جوانه سازی درخت کرد.

به باغداران گردو که باغاتی با سن 20 سال به بالا دارند پیشنهاد می‌شود برای افزایش باردهی درختان بالغ خود با یک کارشناس کشاورزی که در در زمینه نگهداری و رشد گردو تجربه کافی دارد مشورت کنند تا از افت کمی و کیفی محصول خود جلوگیری کنند و لازم به ذکر است این کارشناسان باید زیر نظر سازمان جهاد کشاورزی و یا یک نهالستان معتبر فعالیت کنند و از سوی این مراکز تائید شده باشند.