مقایسه کاشت نهال گردو و بادام در مناطق مختلف

درختان گردو و بادام جز دانه های روغنی خوشمزه با ارزش غذایی و اقتصادی بالا هستند که در اکثر نقاط کشورمان قابلیت کاشت و پرورش دارند از همین رو این دو درخت سطح وسیعی از باغات کشور را به خود اختصاص داده اند بنابراین لازم است باغداران سرتاسر کشور نیازهای رشدی این دو را به درستی شناسایی کنند و از ارقام مطابق با منطقه خود برای کاشت استفاده کنند تا بتوانند به محصولاتی با بالاترین سطح از نظر کمی و کیفی دست یابند.

چناچه باغداران در هر نقطه ایی از کشور بخواهند هر دو درخت را همزمان در باغ خود بکارند می بایست برای دستیابی به بهترین بازدهی از آن ها قادر به برآورده کردن نیازهای رشدی این دو به طور هم زمان باشند، بر همین اساس باید از همان ابتدای کار ارقام مناسب و سازگار با اقلیم منطقه خود را شناسایی کنند سپس اقدام به کاشت نمایند. در این مقاله قصد داریم به مقایسه کاشت نهال گردو و بادام در شرایط آب و هوایی مختلف بپردازیم.

مقایسه کاشت نهال گردو و بادام در مناطق سردسیری

در مناطق سردسیری شاهد زمستان های سرد، همراه با یخبندان و ممتد هستیم که نیاز است درختان کاشته شده در این مناطق از مقاومت بالایی در برابر سرما برخوردار باشند چنانچه قصد دارید درخت گردو و بادام را در مناطق سردسیری کاشت کنید نیاز است برخی نکات و موارد مهم را رعایت کنید ازجمله:

1.انتخاب رقم

مهمترین مرحله کاشت، انتخاب رقم مناسب است که بتواند خود را با شرایط اقلیمی سازگار کند و مقاومت لازم در برابر شرایط نامساعد محیطی مانند شوری خاک، آفات و بیماری ها و غیره را داشته باشد که برای انتخاب ارقام سردسیری لازم است چند نکته را به دقت بررسی کرد که شامل:

2.مقاومت به سرما

اولین و مهمترین نکته ای که برای کاشت در مناطق سردسیری می بایست رعایت کرد انتخاب رقم سازگار و متناسب با این اقلیم است که از مقاومت بالایی در برابر سرما برخوردار باشد و بتواند سرما و بوران های شدید و طولانی مدت را تحمل کند در عین حال بازدهی بالایی داشته باشد.

از طرفی برای اینکه شکوفه ها این ارقام در معرض سرمای دیررس بهاره قرار نگیرند باید در این مناطق از ارقام دیر گل استفاده کرد.

3.نیاز سرمایی

این نیاز در تمام درختان معتدل، نیمه سردسیری و سردسیری دیده می شود و این درختان با آغاز سرما جریان شیره ی نباتی در آن ها به آهستگی انجام می شود و هرمون آبسیزیک اسید بر جبرلین غلبه کرده و شروع به خزان می کنند سپس وارد مرحله ی خواب می شوند.

پیش از شروع فصل بهار درختان برای فائق شدن بر هرمون آبسیزیک اسید و عبور از مرحله ی خواب می بایست به مدت زمان مشخص در دمای 7- یا 5- درجه سانتی گراد قرار بگیرند تا برای شکوفایی جوانه های خود در بهار مهیا شوند.

• ارقام سردسیری گردو نیاز سرمایی متفاوتی دارند ولی معمولا این نیاز از حداقل 600 و حداکثر 1500 ساعت در دمای کمتر از 7 درجه سانتی گراد است.
• نیاز سرمایی ارقام سردسیری بادام بین 100 تا 700 ساعت در دمای منفی 7 درجه سانتی گراد تخمین زده شده است.

4.ارتفاع از سطح دریا

این فاکتور بر روی درجه حرارت و فشار هوای محیط تاثیر بسزایی دارد و معمولا مناطقی که در ارتفاع یا فاصله ی بیشتری از سطح دریا قرار گرفته اند دمای سردتری دارند که معمولا مناطق سردسیری وکوهستانی مرتفع تر از دیگر نقاط هستند از طرفی احتمال وقوع سرمای بهاره در این مناطق بیشتر است بنابراین می بایست از ارقام دیرگل برای کاشت استفاده کرد.

• معمولا ارقام سردسیری گردو را درمناطقی با ارتفاع بیش از 1400 متر تا 3000 متر از سطح دریا کاشت می کنند.
• ارقام سردسیری بادام را تا ارتفاع 2500 متری از سطح دریا می توان پرورش داد.

5.معرفی رقم

بر اساس نکات عنوان شده در بالا ارقام سازگار با مناطق سردسیری برای گردو و بادام به ترتیب زیر است:

• از ارقام گردو سردسیری می توان به رقم گردوی فرنور، چندلر، دماوند، توسیرکان، فرانکت، کانادایی و …اشاره کرد.
• از ارقام بادام سردسیری می توان رقم بادام فرانیس، سوپرنوا، شاهرودی 21، مامایی، آذر خوشه ای، شاهرودی و شمشیری بیان کرد.

6.زمان کاشت

به این علت که نهال های جوان به سرما و یخبندان حساس هستند بنابراین انتخاب زمان مناسب برای کاشت نکته ای بسیار مهم و ضروری است زیرا خاک نباید حالت یخ زدگی داشته باشد.

• با توجه به شرایط اقلیمی منطقه از اوایل فصل پاییز تا اواسط بهار برای کاشت گردو می توان اقدام کرد اما ایده آل ترین زمان برای کاشت گردو در اقلیم سردسیر انتهای فصل زمستان است.
• زمان کاشت بادام بستگی به شرایط اقلیمی منطقه دارد برای این که نهال های بادام در خواب زمستانه باشند و کمتر در برابر سرما دچار آسیب شوند بهتر است آن ها را در فصل پاییز کاشت کرد و بهترین زمان آذرماه است، با کشت پاییزه، رشد و شکوفایی نهال بادام یک سال به جلو می افتد اما در مناطقی که با یخبندان و بوران شدید همراه است در ابتدای بهار می بایست این کار انجام شود.

7.فاصله کاشت

یکی از مواردی که در زمان کاشت باید به آن دقت کرد فواصل کاشت است با رعایت این فاصله درختان میوه فضای کافی برای رشد ریشه و شاخ و برگ خود را خواهند داشت در نتیجه باردهی آن ها افزایش، میزان بروز آفات و بیماری های آن ها کاهش و برداشت آن ها آسان تر خواهد بود.

معمولا مناطق سردسیری، دارای اراضی مرتفع و شیب دار هستند بنابراین فاصله کاشت در آن ها با اراضی مسطح متفاوت است و حتی میزان برودت هوا در قسمت های پست تر بیشتر از قسمت های مرتفع تر است.

• فاصله های 6 در 6 متر یا 6 در 7 متر در زمین های مسطح برای کاشت ارقام سردسیری گردو مناسب است و در زمین های شیب دار این فاصله کمتر خواهد بود.
• نهال بادام در مناطق سردسیری و در زمین های شیب دار در فاصله 7 در 7 متر و در زمین های مسطح به فواصل 5 در 5 متر یا 6 در 6 متر کاشت می شود.

8.آبیاری درختان گردو بادام در مناطق سردسیری

آبیاری یکی از مهمترین ارکان کاشت و پرورش درختان است و میزان و دفعات آبیاری بسته به نوع بافت خاک، شرایط آب و هوایی، روش آبیاری و نوع درخت متفاوت است. معمولا مناطق سردسیری به این علت که از نعمت ریزش نزولات جوی بیش از سایر نقاط برخوردارند بنابراین آبیاری به میزان و دفعات کمتری صورت می گیرد.

• درختان گردو در مناطق سردسیری دیرتر از خواب بیدار می شوند و در دوران رکود نیازی به آبیاری مستقیم ندارند و با توجه به بهره مندی از نزولات جوی حداکثر به 6000 متر مکعب در هکتار به آبیاری نیاز دارند.
• بادام به سرما و خشکی مقاوم است و در مناطقی که میزان بارندگی در حدود 500-300 میلی لیتر در سال است معمولا به صورت دیم کاشته می شود.

بیشتر بخوانید: چه میزان تفاوت در سودآوری درخت گردو و بادام وجود دارد؟

مقایسه کاشت نهال گردو و بادام در مناطق معتدل

مناطق معتدل دارای آب و هوای مطبوع و دل انگیز هستند و در زمستان از سرمای سخت و طاقت فرسا و در تابستان از گرمای سوزناک خبری نیست ولی دارای زمستانی سرد و ملایم با تابستانی نسبتا خنک هستند و به اصطلاح آب و هوای مدیترانه ایی دارند بنابراین قابلیت کاشت انواع درختان میوه دارند اما می بایست قبل از کاشت در این اقلیم به چند مورد دقت کرد که شامل:

1.انتخاب رقم

شرایط اقلیمی تاثیر مستقیمی بر روی انتخاب رقم محصول دارد و بر همین اصل می بایست برای کاشت از ارقام سازگار و متناسب با اقلیم منطقه یا ناحیه جغرافیایی انتخاب کرد تا بتواند بازدهی بالا یا قابل قبولی داشته باشد که نحوه ی انتخاب رقم در مناطق معتدل بر اساس موارد زیر است:

2.سرمای دیررس بهاره

از مهمترین چالش ها و موارد مهم کاشت درختان میوه در مناطق معتدل احتمال وقوع سرمای دیررس بهاره است زیرا در این مناطق ممکن است از اواخر زمستان هوا رو به گرم شدن برود و شکوفه ها شروع به باز شدن کنند اما ناگهان در ابتدای فروردین ماه هوا سرد شود و این امر موجب آسیب به شکوفه ها می شود که در اثر این سرما قبل از تشکیل میوه ریزش پیدا می کنند.

بنابراین چالش مشترک باغداران گردو و بادام در مناطق معتدل، سرمای دیررس بهاره است که برای حل این موضوع می توانند با روغن پاشی موجب دیر باز شدن شکوفه ها شوند، با نصب بخاری به مقابله با سرما بپردازند، می تواند با کاشت درخت در کنار دیوار آن را از سرمای بهاره مصون کنند و یا از همان ابتدا از ارقام دیرگل برای کاشت استفاده کنند.

3.نیاز سرمایی

همان طور که گفته شده درختان مناطق معتدل مانند مناطق سردسیری برای ایجاد مقاومت در برابر سرما در فصل زمستان وارد مرحله رکود یا خواب می شوند که برای شکستن این مرحله و رشد در بهار می بایست تعداد ساعاتی مشخص در دمای کمتر از 5 یا 7 درجه سانتی گراد قرار بگیرند.

• نیاز سرمایی نژادهای معتدل گردو بین 600 الی 1500 ساعت در دمای کمتر از 7 درجه سانتی گراد است.
• نیاز سرمایی نژادهای معتدل بادام از 50 تا 600 ساعت در دمای 7- درجه سانتی گراد است.

4.ارتفاع از سطح دریا

یکی از چالش های کاشت در مناطق معتدل، مسئله ی ارتفاع این مناطق از سطح دریا است زیرا گاهی از مناطق معتدل ارتفاع چندانی نسبت به سطح دریا ندارند و در مناطق کم ارتفاع یا پست واقع شده اند بنابراین باغداران مناطق معتدل می بایست از ارقامی استفاده کنند که بیشترین تناسب را با ارتفاع آن منطقه با سطح دریا داشته باشد.

• ارقام معتدل گردو از ارتفاع 0 (رقم پدرو) تا ارتفاع 2800 متر (رقم تیپ 4 پالیز) از سطح دریا می توان کاشت.
• ارقام معتدل بادام از ارتفاع 0 (رقم تونو) تا ارتفاع 1400 متر (رقم اسکندر) از سطح دریا می توان کاشت.

5.معرفی ارقام بادام و گردو در مناطق معتدل

• طبق بررسی های انجام شده ارقام گردوی خوشه ای، اسرائیلی، فرنت، پدرو، چندلر و تیپ 4 پالیز برای کاشت در مناطق معتدل مناسب هستند و رشد و باردهی و قابل قبولی دارند.
• کارشناسان کشاورزی ارقام بادام تونو، شاهرودی 7، منقا، حریر، سهند، ربیع و اسکندر را برای کاشت در مناطق معتدل مناسب می دانند.

6.زمان کاشت

شرایط آب و هوایی و میزان مقاومت نهال به شرایط آب و هوایی مختلف در زمان کاشت موثر است و در مناطق معتدل احتمال بروز سرمای دیررس بهاره و یا طولانی شدن سرمای زمستان وجود دارد بنابراین می بایست نهال را در زمانی کاشت که از سرما هوای و یخ زدگی خاک مصون باشد.

• در مناطق معتدل گردو را از ابتدای بهمن تا انتهای اسفند کاشت می کنند.
• در مناطق معتدل بادام را از ابتدای آبان تا انتهای دی ماه کاشت می کنند.

7.آبیاری درختان گردو و بادام در مناطق معتدل

آبیاری همان طور که در بالا اشاره شد به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی وابسته است و از آن جایی که در مناطق معتدل میزان ریزش نزولات جوی در زمستان متوسط اما قابل قبول و سطح تبخیر در تابستان نسبتا زیاد است بنابراین آبیاری درختان می بایست به طور منظم و به روش اصولی و نوین انجام شود.

• درخت گردو در مناطق معتدل می بایست به طور مرتب هر هفته آبیاری شود.
• درخت بادام نیز در مناطقی که میزان بارش نزولات جوی کمتر از 250 میلی لیتر است باید به طور منظم و به فواصل مشخص آبیاری شوند.

بیشتر بخوانید: سه دلیلی که باعث زودبازدهی درخت گردو می‌شود

مقایسه کاشت نهال گردو و بادام در مناطق گرمسیری

کاشت درختان میوه در مناطق گرمسیری با چالش های و موانعی متفاوت از مناطق معتدل و سردسیری روبرو است که برای دست یابی به بالاترین باردهی می بایست با رویکردی متفاوت و آگاهانه به رفع این موانع پرداخت.

1.انتخاب رقم

انتخاب ارقام گرمسیری می بایست براساس چند مورد زیر صورت گیرد که شامل:

2.مقاومت به گرما

که یکی از چالش های کاشت در مناطق گرمسیری بحث گرما است و ارقام مناطق گرمسیری می بایست بتوانند گرمای بالای 35 درجه را در تابستان تحمل کنند و گرمای شدید موجب گیاه سوزی و ریزش میوه های آن ها نشود.

در مناطق گرمسیری با توجه به داشتن گرمای شدید در تابستان می بایست ارقامی از گردو و بادام را انتخاب کرد که بتوانند به گرما مقاوم و قادر ادامه به فعالیت حیاتی خود باشند.

3.کم آبی و خشکی

یکی دیگر از چالش های پیش رو موضوع خشکی و کم آبی است زیرا در مناطق گرمسیری میزان بارش سالانه کم است و منابع آبی در این مناطق با محدودیت روبرو است از طرفی به دلیل افزایش دما، سطح تبخیر نیز افزایش می یابد.

بنابراین برای حل معضل تشنگی و کم آبی در این مناطق می توان چند راه کار اتخاذ کرد از جمله: کاشت ارقام مقاوم به کم آبی، استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای، افزودن مالچ به خاک در جهت کاهش سطح تبخیر و افزودن کود دامی پوسیده به خاک به منظور تغییر بافت خاک و حفظ رطوبت خاک

در نتیجه ارقام گرمسیری گردو و بادام باید قادر به تحمل کم آبی و خشکی در مناطق گرمسیری باشند در غیر این صورت از بین خواهند رفت.

4.آفتاب سوختگی

در مناطق گرمسیری گرما، کم آبی و میزان تابش نور خورشید می توانند موجب آفتاب سوختگی برگ، تنه حتی میوه ی درختان شوند و اگر پوست تنه در اثر تابش نورخورشید دچار خشکی و در نهایت ترک شود موجب شده که شیره گیاهی از راه این ترک ها به بیرون سرایت کند که این امر سبب ضعف درخت می شود همچنین محلی برای نفوذ شانکر باکتریایی است.

که برای حل این معضل می بایست از ارقام مقاوم به گرما، قرار دادن پوشش یا لایه ای سفید رنگ بر روی تنه و استفاده از سیستم های نوین آبیاری مثل قطره ای بهره برد.

در نتیجه برای مصون ماندن بادام و به خصوص گردو از آفتاب سوختگی می توان از راه کار های عنوان شده استفاده کرد.

5.میزان شوری و وجود آهک در خاک

معمولا در مناطق گرمسیری به دلیل وجود املاح زیاد در خاک و کاهش میزان بارندگی درصد شوری و آهکی بودن خاک بالا است از همین رو این نوع خاک ها از اسیدیته ی بالایی (قلیایی) نیز برخوردار هستند که در خاک های قلیایی عناصر غذایی به شکل غیر قابل جذب تبدیل می شوند و گیاه قادر به جذب این عناصر از خاک نیست.

در این نوع خاک ها افزودن کود به خاک و به آب آبیاری نه تنها کمکی به رفع کمبود عناصر غذایی در گیاه نمی کند بلکه سبب شوری بیشتر خاک نیز خواهد شد برای حل این مشکل می توان ترکیباتی همچون اسیدسولفوریک و اسید هیومیک را به خاک افزود و می بایست از ارقامی استفاده کرد که در برابر شوری و آهکی بودن خاک مقاوم باشند.

پس قبل از کاشت گردو و بادام در چنین خاک هایی می بایست خاک را آزمایش کرد و اقدامات لازم را برای رفع شوری خاک انجام داد سپس اقدام به کاشت کرد.

6.بافت خاک

مناطق گرمسیری معمولا دارای خاک نامرغوب با بافتی سنگین و رسی هستند و از زهکش خوبی برخوردار نیستند که بعد از هر دور آبیای سبب تجمع آب در پای درخت می شود که می توان با افزودن کود دامی پوسیده، ماسه و خاک سبک تا حدی بافت و ساختار خاک را تغییر داد و میزان تخلخل و ظرفیت نگهداری آب را در آن افزایش داد.

• درخت گردو در خاک های لومی یا نیمه سنگین و متخلخل به خوبی رشد می کند.
• درخت بادام نیز درخاک های لومی، غنی با تهویه مناسب را برای رشد می پسندد.

7.نیاز سرمایی

همان طور که در مطالب فوق عنوان شد این نیاز برای مقاومت به سرما و افزایش عملکرد درخت ضروری است و معمولا ارقام گرمسیری نیاز سرمایی کمتری نسبت به ارقام سردسیری و معتدل دارند.

• این نیاز برای ارقام مختلف درخت گردو از خیلی کم ( رقم پکان) تا 1500 ساعت ( رقم کاما) در دمای 2 تا 7- درجه سانتی گراد است.
• ارقام گرمسیری بادام با قرار گرفتن در دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد به مدت حداقل 100 و حداکثر 600 ساعت می توانند این نیاز را مرتفع کنند.

8.ارتفاع از سطح دریا

غالبا مناطق گرمسیری هم سطح دریا و یا در ارتفاع کمی بالاتر از سطح دریا قرار گرفته اند از همین رو دمای این مناطق بالاتر تر و میزان تابش خورشید شدیدتر است که در این حالت می توانند سبب سوختگی تنه، برگ و میوه شود پس بایستی از ارقامی استفاده کرد که به این فاکتور حساسیتی ندارند و یا قادر به کاشت در مناطق کم ارتفاع و پست باشند.

• ارقام گرمسیری گردو در مناطقی با ارتفاع 800-0 متر قابلیت کاشت دارند.
• ارقام گرمسیری بادام در مناطقی با ارتفاع 600-100 متر قابلیت کاشت دارند.

9.معرفی ارقام گردو و بادام در مناطق گرمسیری

بنابراین بر اساس موارد گفته شده در بالا می بایست رقم سازگار در مناطق گرمسیری را انتخاب کرد.

• ارقام گردوی پکان، وینا، گردو گرمسیری، کاما مناسب برای مناطق گرمسیری هستند.
• ارقام بادام کاغذی، شکوفه، یلدا و …می توان در مناطق گرمسیری کاشت کرد.

10.زمان کاشت

برای این که درختی قوی داشته باشید می بایست نهال را در زمان مناسب و به طور صحیح بکارید که این زمان برای:

• کاشت ارقام گرمسیری گردو از ابتدای پاییز تا ابتدای بهار امکان پذیر است اما ماه های بهمن و اسفند بهترین زمان کاشت هستند.
• کاشت ارقام گرمسیری بادام از ابتدای آبان تا بهمن میسر است.

11.آبیاری درختان گردو بادام در مناطق گرمسیری

مناطق گرمسیری و خشک دارای زمستان های ملایم با میزان بارندگی کم تا متوسط و تابستان های گرم و سوزان با سطح تبخیر بسیار بالاهستند بنابراین نحوه ی آبیاری در این مناطق بسیار حائز اهمیت است و استفاده از روش های نوین آبیاری مانند قطره ای و تراوایی نسبت به سایر مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

• آبیاری گردو در مناطق گرمسیری می بایست به طور منظم باشد زیرا نیاز آبی این درخت بالا است و باید از روش های نوین آبیاری مانند قطره ای یا تراوایی استفاده کرد.
• درخت بادام به گرما و خشکی مقاوم است اما برای دست یابی به بهترین باردهی می بایست به طور منظم آبیاری شود در غیر این صورت آبیاری نکردن بهتر از فقط یک بار آبیاری کردن است زیرا درختانی که آبیاری نمی شوند میزان مقاومت آن ها در برابر تنش خشکی بالاتر است.

درختان بادام در این مناطق بهتر است تا سن 5 سالگی هر 12-6 روز یک بار آبیاری شوند سپس این میزان به هر 9 تا 18 روز یک بار کاهش یابد.

نتیجه گیری

باغداران برای اینکه بتوانند بهترین و مرغوب ترین محصول را برداشت کنند باید در زمان کاشت و داشت آن نکات لازم را به صورت صحیح و اصولی رعایت کنند به خصوص در زمان انتخاب رقم که می بایست کاملا سازگار با شرایط اقلیمی منطقه باشد و باید به نکات عنوان شده در بالا کاملا دقت کنند و یا می توانند برای خرید نهال به نهالستان های معتبر و رسمی بروند تا کارشناسان فروش نهال با بررسی این نکات رقم مناسب را برای خرید به آن ها معرفی کند.

این نهالستان ها نه تنها دارای یک تیم مجرب و متخصص که آشنایی کامل با ارقام مختلف محصولات و نیازهای رشدی آن ها هستند بلکه به طور مستقیم در حال تولید و عرضه محصولات مختلف و ارقام متنوع آن ها به ویژه درختان گردو و بادام هستند در نتیجه باغداران می توانند با استعلام قیمت نهال های تولید شده توسط آن ها و مقایسه آن با دیگر نهالستان ها از خرید خود کاملا مطمئن و خوشنود باشند.