تکثیر درخت پالونیا، 4 روش با بررسی معایب و مزایا

امروزه با توجه به گسترش جوامع و افزایش زندگی شهر نشینی و کاهش فضای سبز و زندگی ماشینی نیاز به ایجاد فضای سبز و کشت درختان زینتی مناسب و با دوام بیش از گذشته احساس می­شود و درختان زیادی به عنوان گیاهان زینتی برای کشت در فضاهای شهری وجود دارند که در میان آنها می­توان به درخت زیبای پالونیا اشاره کرد که یکی از درختان زیبای خانواده نعناسانان است و دارای ظاهری زیبا و بلند قامت و برگ­هایی پهن است که یکی از گزینه­ های مناسب برای سایه دهی و زیبا سازی فضاهای شهری است.

پالونیا از درختان غیر بومی و وارداتی است که نخستین بار در کشور چین مشاهده شده است و پس از آن به دلیل ویژگی­های منحصر به فردی مانند رشد سریع، سازگاری بالا با شرایط مختلف، مقاوم بودن در برابر شرایط نامساعد محیطی، چوب سبک و پر کیفیت به سایر نقاط دنیا برده شده است و ایران نیز یکی از وارد کنندگان این درختان زیبا بوده است که در سال­های اخیر کشت آن در ایران رونق زیادی گرفته است، از این رو باید این درختان زیبا را با روش­های موثر و کارا تکثیر نمود که در این مقاله انواع روش­های موثر تکثیر این درختان را بررسی خواهیم نمود

تکثیر درختان

درختان مختلف مانند سایر موجودات برای بقای خویش تلاش می­کنند از این رو نیاز به تولید مثل و ازدیاد نسل دارند و برای این امر از روش­های مختلفی برای ازدیاد و تکثیر استفاده می­کنند که به طور کلی گیاهان به دو روش جنسی و غیر جنسی تکثیر می­شوند که هریک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و امروزه کارشناسان حوزه کشاورزی برای ازدیاد گیاهان با توجه به نوع درخت و نیز هدف از تکثیر بهترین روش ممکن را برای تکثیر آن درخت بر می­گزینند.

همچنین میتوانید برای تکثیر درخت گردو کلیک کنید.

تکثیر جنسی

تکثیر جنسی به این صورت است که مادگی گل­های ماده توسط دانه گرده پرچم گل­های نر بارور می­شوند که این پدیده توسط گرده افشانی انجام می­شود و در نهایت دانه تولید می­شود که پس از کشت این دانه­ها و یا بذرها گیاهی جدید به وجود می­آید که با والدین خود از نظر صفات مختلف متفاوت است، بسیاری از درختان و گیاهان قادرند از طریق تکثیر جنسی بذر تولید کنند و تنها تعداد اندکی از گیاهان بذر تولید نمی­کنند.

تکثیر غیر جنسی

این روش از ازدیاد گیاهان بیشتر توسط انسان انجام می­شود بدین صورت که بخشی از گیاه قادر است به یک گیاه کامل تبدیل شود که گیاهان حاصل بسیار شبیه والدین هستند که برای تکثیر درختان میوه بیشتر از روش­های غیر جنسی استفاده می­کنند و روش تکثیر غیر جنسی خود شامل چندین روش متفاوت است

تکثیر درخت پالونیا

پالونیا یکی از درختان بسیار مفیدی است که به دلیل ویژگی­های خاصی مانند رشد شریع، تولید حجم زیادی اکسیژن و جذب مقدار زیادی دی اکسید کربن و نیز تولید چوب با کیفیت جایگاه ویژه‌ای در میان درختان زینتی دارد از این رو تکثیر این درختان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است و نهالستان­های معتبری با روش­های مختلفی این درختان پر ارزش را تکثیر می­کنند و در اختیار خریداران قرار می­دهند که برخی از مهم­ترین روش­های تکثیر و ازدیاد درخت پالونیا به شرح زیر است

انواع روش­های مختلف تکثیر درخت پالونیا

درخت پالونیا نیز مانند سایر درختان قادر است به دو طریق جنسی و غیر جنسی تکثیر شود که هریک را به اختصار شرح خواهیم داد

• تکثیر پالونیا با روش جنسی ( تولید بذر )

یکی از مرسوم­ترین و معمول­ترین روش­ها برای ازدیاد درختان پالونیا تکثیر آنها با استفاده از بذر است، درخت پالونیا نیز مانند سایر درختان قادر است با تولید بذر و به روش جنسی تکثیر شود که مراحل انجام این روش به شرح زیر است

• مهم­ترین و ابتدایی­ترین مرحله در تکثیر درختان پالونیا به روش جنسی و با استفاده از بذر انتخاب بذر است، که برای انجام این امر توصیه می­شود از بذور آماده استفاده کنید و در غیر صورت باید درختان پالونیایی که نسبت به سایر درختان قوی­تر و سالم­تر به نظر می­رسد برای تهیه بذر در نظر بگیرید و از آن درخت بذر مود نیاز خود را جمع آوری کنید.
• پس از انتخاب و تهیه بذر باید برای کشت آن در زمانی مناسب اقدام به کشت بذور نمایید که برای این منظور توصیه می­شود که از اواخر زمستان تا اواسط تابستان این امر انجام شود زیرا شرایط مطلوب برای جوانه زنی بذرها و رشد گیاهچه­ها وجود دارد، البته توجه نمایید در زمستان نیز می­توانید برای تکثیر پالونیا با بذر اقدام کنید تنها کافی است که در گلخانه و در شرایط مساعد این کار را انجام دهید
• بذرهای پالونیا برای جوانه زنی احتیاج به شکستن خواب دارند به این منظور که باید نیاز سرمایی آنها تامین شده باشد تا بتواند جوانه بزند برای این منظور باید از استراتیفیکاسیون یا همان سرما دهی بذر استفاده شود و بذرها به مدت دو الی سه هفته در دمای بین صفر تا منفی پنج درجه سانتی گراد قرار بگیرند تا خواب آنها شکسته شود
• دقت کنید که بذرهایی که به صورت آماده تهیه می­کنید خواب آنها توسط تولید کنندگان شکسته شده است اما برای اطمینان بازهم نیاز سرمایی آنها رفع کنید
• برخی معتقدند که برای شکست خواب بذرهای درخت پالونیا مدت زمان بیشتری احتیاج است و برای حصول اطمینان ازاین امر بذر را به مدت پنج ماه سرمادهی می­کنند
• پس از شکست خواب بذر و عمل سرما دهی اکنون باید بذرها به مدت حداقل 24 ساعت در آب ملایم بخوابانید تا بذرها به میزان کافی آب جذب نموده و قادر باشند جوانه بزنند برای این منظور اطمینان حاصل کنید که آب و رطوبت به زیر پوسته و یا جلد بذر نفوذ کرده باشد.
• پس از خیسانیدن بذرها اکنون نوبت کشت این بذور است که برای این منظور باید از خاک مناسب استفاده کنید
• خاکی که برای کشت بذور استفاده می­کنید باید ترکیبی از پرلیت و کوکوپیت هریک به اندازه اندازه مساوی و حدود 20 درصد از ترکیب، کمپوست و ماسه استریل به همراه پیت ماس هر یک 30 درصد از ترکیب باشد مواد فوق را با درصدهای گفته شده با یکدیگر به خوبی ترکیب کنید به طوری که تمام ترکیب یکنواخت باشد
• مرحله بعدی آماده سازی ظرف­های مخصوص کشت بذور هستند که می­توان از سینی نشا استفاده نمود و یا حتی می­توان از لیوان­های یک بار مصرف استریل برای این امر استفاده نمود و باید تا حدود سه چهارم از حجم ظرف را با مخلوط خاکی که از قبل طبق ترکیب بالا آماده کرده­اید پر نمایید و با دست کمی سطح خاک را فشرده کنید و سپس به میزان لازم آبیاری نمایید
• سپس بذرهایی که به مدت 24 ساعت خیسانده­اید روی این خاک بپاشید.
• پس از قرار دادن بذرها روی خاک بایستی با مقداری خاک مناسب مانند پیست ماس سطح بذرها را بپوشانید تا کمی مخفی شوند
• دقت کنید که بذرهای درخت پالونیا بسیار نور دوست هستند بدین معنی که برای جوانه زنی به نور احتیاج دارند پس عمق پیت ماسی که روی آنها می­ریزید باید بسیار نازک باشد تا نور به بذرها برسد و بتوانند جوانه بزنند
• در مرحله بعدی برای تامین و حفظ رطوبت بستر کاشت بذور بهتر است سطح آن را با عایقی مانند نایلون شفاف بپوشانید.به نحوی که مستقیم به خاک نچسبد بلکه اندکی از سطح محیط کشت شما فاصله­ای به اندازه حداقل 5 سانتی متر داشته باشد
• دمای محیطی که ظرف­های محتوی بذر و خاک قرار می­گیرند باید بین 21 تا 29 درجه سانتی گراد باشد
• این بذرها پس از گذشت سه الی چهار هفته جوانه خواهند زد و هر یک به گیاهچه­ای سالم تبدیل خواهند شد که در نهایت به یک نهال پالونیا بدل می­شود

رعایت نکات زیر هنگام کشت بذور پالونیا ضروری است

• حتما کف ظروفی که بذر را در آن کشت می­کنید سوراخ نمایید به منظور جلوگیری از ماندابی و ایجاد زه کشی مناسب جهت جلوگیری از ایجاد پوسیدگی
• باید حتما روزانه گلدان­ها را هوا دهی کنید به این معنی که مدتی نایلون سرپوش را کنار بزنید تا هوای آزاد به بذور برسد
• بستر بذرها نباید خشک شود و برای تامین رطوبت بستر بذرها بهتر است از اسپری آب به جای آبیاری استفاده نمایید

چه زمانی باید سر پوش خزانه بذر را حذف نمایید

پس از جوانه زنی بذور و هنگامی که گیاهچه­ها اندکی رشد کردند بهتر است که سرپوش به صورت نیمه روی بستر کشت و گیاهچه­ها قرار بگیرد تا به مرور به دما و هوای بیرون عادت کنند و هنگامی که ارتفاع نشاها به حدود بیش 10 سانتی متر رسید می­توان سر پوش را به طور کامل حذف نمود

در این زمان لازم است که گلدان­ها و یا ظرف نشاها نیز تعویض گردد و نشاها و یا گیاهچه­های پالونیا را به گلدان­های بزرگتر منتقل کنید و هنگام انتقال نهال­ها به زمین اصلی لازم است که مدتی پیش از آنکه نهال به زمین اصلی منتقل شود آنها را به محیط جدید انتقال دهید تا به شرایط جدید عادت کنند سپس آنها را در زمین اصلی کشت نمایید.

همچنین برای مطالعه تکثیر درخت بادام کلیک کنید.

مزایای تکثیر درختان پالونیا با استفاده از بذر

• تکثیر پالونیا با بذر بسیار ارزان­تر از سایر روش­های تکثیر این درخت است
• تکثیر پالونیا با بذر موجب افزایش تنوع ژنتیکی در این درختان می­شود همچنین موجب ایجاد ویژگی­های جدید در این درختان می­گردد
• تکثیر درختان پالونیا با بذر این امکان را فراهم می­کند که تعداد زیادی نهال در مدت زمانی معین تولید شود.

معایب تکثیر پالونیا با بذر

• جوانه دار کردن این بذور به دلایلی مانند نداشتن اندوخته کافی و وجود آندوسپرم نا متعارف در در بذور پالونیا بسیار مشکل است
• احتیاج به تیمارهای غیر معمول و نامتعارف مانند برخی تیمارهای هورمونی برای جوانه زنی این بذور
• احتمال انتقال آلودگی از بذور بیمار به بذور سالم
• رشد نا همسان نهال و در نهایت درختان پالونیا با ازدیاد به وسیله بذر

• تکثیر پالونیا با روش غیر جنسی

درختان پالونیا را می­توان علاوه بر روش جنسی با روش غیر جنسی نیز تکثیر نمود و برای ازدیاد پالونیا به روش غیر جنسی روش­های متعددی وجود دارد که مهم­ترین روش­های ازدیاد غیر جنسی درختان پالونیا به شرح زیر است

• تکثیر درخت پالونیا با استفاده از کشت بافت

برای تکثیر درختان مختلف به روش کشت بافت و یا همان ریز ازدیادی تنها بخش بسیار کوچکی از گیاه و حتی یک سلول از گیاه قادر است گیاهی جدید را تولید کند که از این روش برای تکثیر درختان پالونیا نیز استفاده می­شود که برای این منظور به صورت زیر عمل می­شود

• ابتدا درختی سالم و عاری از هر گونه عامل بیماری و آفت با ظاهری مناسب انتخاب می کنند
• قسمتی از گیاه که توان تولید یک گیاه جدید دارد را انتخاب می­کنند که بهترین انتخاب قسمتی از سر شاخه­ها و یا جوانه گل یا همان شکوفه­هاست
• سپس این قسمت انتخاب شده را با استفاده از روش­های مناسبی که به آنها آسیب نرسد استریل می­کنند
• سپس این قسمت-های استریل شده از گیاه مادری را دریک محیط کاملا استریل داخل محیط کشت­های ویژه­ای که قالبا محیط کشت آگار است قرار می­دهند
• سپس سرپوش مناسب روی این محیط کشت استریل به همراه گیاه قرار می­دهند به آن زمان می­دهند تا رشد کند
• زمانی که گیاهچه­های حاصل از این قسمت­های کشت شده گیاه به رشد مناسب رسیدند که اندازه هر گیاهچه به طور تقریبی به حدود ده سانتی متر برسد زمان انتقال آنها به گلخانه است
• که توجه کنید مدت زمان لازم برای رشد گیاهچه در محیط استریل بیش از سه هفته ممکن است طول بکشد پس در این زمان صبوری کنید
• دقت کنید مرحله انتقال گیاهچه از محیط استریل به محیط گلخانه بسیار حساس است و لازم است که گیاهچه­ها با محیط گلخانه عادت کنند و به اصطلاح آداپته شوند چرا که گیاهچه­ها از یک محیط کاملا استریل قرار است به محیط گلخانه با دما، نور، رطوبت و خاک جدید منتقل شوند پس این مرحله با رعایت تمام اصول و دقت انجام شود تا به گیاهچه­ها آسیبی وارد نگردد
• در نهایت هر یک از این گیاهچه­ ها در محیط گلخانه به نهالی جدید تبدیل می­شوند که می­توانند درختی تنومند را ایجاد کنند.

مزایای تکثیر درختان پالونیا با استفاده از کشت بافت

تکثیر درختان پالونیا با روش کشت بافت دارای مزایا و فواید مختلفی است که برخی از آنها بر خواهیم شمرد

• نهال پالونیای تولید شده به روش کشت بافت دارای شناسنامه ژنتیکی است
• نهال­های پالونیای تولید شده به روش کشت بافت کاملا شبیه گیاه مادر هستند و تنوع بین گونه­ای در آنها دیده نمی­شود و جالب است بدانید که همگی یکنواخت هستند
• از آنجا که برای کشت بافت قطعات گیاهی جدا شده از گیاه مادری کاملا استریل می­شوند و در شرایط استریل پرورش می­یابند پس نهال­های پالونیای حاصل از روش ازدیاد کشت بافت عاری از هر گونه بیماری و آلودگی هستند
• می­توان از روش کشت بافت برای تکثیر درختان پالونیا در هر زمان از سال اقدام کنید و به عبارتی این روش محدودیت زمانی ندارد
• تعداد نهال­های تولید شده به روش کشت بافت بسیار بیشتر از سایر روش­ها و مدت زمان تولید آن نیز کوتاه­تر است
• در تکثیر درختان پالونیا می­توان یک گیاه مادری خاص را به تعداد بیشماری نهال پالونیا تبدیل نمود که این امکان در تکثیر پالونیا با سایر روش­های غیر جنسی فراهم نیست
• در محیط استریل تولید نهال به روش کشت بافت امکان ایجاد بیماری­های مختلف گیاهچه وجود ندارد
• در محیط استریل تکثیر نهال به روش کشت بافت معضل علف هرز وجود ندارد
• سرعت رشد گیاهچه­های حاصل از روش کشت بافت بسیار بیشتر از روش جنسی و تکثیر با بذر است

معایب تکثیر پالونیا با روش کشت بافت

تکثیر و ازدیاد درختان مختلف مانند پالونیا با استفاده از روش کشت بافت ممکن است دارای معایبی باشد که برخی از آنها عبارتند از

• ازدیاد گیاهان به روش کشت بافت مستلزم وجود آزمایشگاه استریل و تجهیزات مختلف و فضایی بسیار مناسب است که این امر موجب افزایش هزینه­های اولیه تکثیر به روش کشت بافت می­گردد که هر تولید کننده­ی نهالی قادر به پرداخت آن نیست
• برای تکثیر هر گونه­ی خاصی از درخت پالونیا دستورالعمل خاصی نیاز است که تولید کننده یا باید آن را خریداری کند که مستلزم صرف هزینه­ای گزاف است یا با تحقیق و بررسی به آن دستورالعمل دست یابد که نیازمند صرف زمانی طولانی است
• با توجه به هزینه­های بسیار زیادی که برای تکثیر به روش کشت بافت لازم است این روش برای تولید کنندگان تنها زمانی سود ده خواهد بود که حجم تولید بسیار زیاد باشد و تولید باید به صورت میلیونی انجام شود تا مقرون به صرفه باشد.

بیشتر بخوانید : آموزش تخصصی احداث باغ پالونیا، سرمایه گذاری جهانی

• تکثیر پالونیا با استفاده از قلمه

یکی دیگر از روش­های غیر جنسی تکثیر پالونیا استفاده از روش قلمه زدن است برای این منظور قلمه را از قسمتی از گیاه مادری مانند برگ، ریشه و یا ساقه که توان ریشه دار شدن و رشد را داشته باشند انتخاب می­کنند و قلمه پس از ریشه دار شدن و رشد قادر است به گیاهی واحد شبیه والد خود تبدیل شود برای تکثیر پالونیا به استفاده از روش قلمه  ریشه از به روش زیر عمل کنید.

• ابتدا ریشه­ هایی که قصد دارید از آنها قلمه تهیه کنید انتخاب نمایید
• سپس از ریشه منتخب قلمه­های مورد نظر را جدا کنید
• بهتر است قطر و ضخامت قلمه­ها یک الی چهار سانتی متر و طول قلمه­ها حدود 10 سانتی متر باشد
• سپس قلمه­ها را بر اساس ضخامت دسته بندی کنید
• در محلی مناسب و در خاکی مناسب و در فضایی استریل شیارهایی باریک ایجاد کنید
• سپس قلمه­هایی که از ریشه جدا کرده­اید به صورت عمودی و بر اساس دسته بندی در داخل شیار قرار دهید
• سعی کنید فاصله قلمه­ها با یکدیگر حدود چهل سانتی متر باشد
• سپس روی قلمه­ها با خاک به نحوی بپوشانید که سر قلمه بیرون نباشد
• سپس قلمه­ها آبیاری نمایید
• پس از گذشت مدت زمانی معین قلمه ها جوانه زده و گیاهی جدید تولید می­شود

مزایای تکثیر درختان پالونیا با استفاده از روش قلمه زنی

• تکثیر پالونیا با روش قلمه بسیار ساده و آسان و کم هزینه است
• حفظ ویژگی­های گیاه مادر در نتاج چون تنوع ژنتیکی در این روش تکثیر رخ نمی­دهد
• عدم اختلاط گونه­ها با یکدیگر
• تولید نهال­های با ویژگی­های رشدی تقریبا یکنواخت

معایب تکثیر درختان پالونیا با قلمه ریشه

• وجود محدودیت از لحاظ تعداد، زیرا تعداد نهال­های که می­توان با استفاده از قلمه ریشه تولید کرد بسیار محدود است
• احتمال انتقال بیماری از گیاه مادر به نتاج به ویژه بیماری­های ویروسی
• ممکن است قلمه­ها پیش از آنکه بتوانند جوانه بزنند و ساقه تولید کنند به دلایل مختلف پوسیده شوند و از بین بروند
• کاهش تنوع ژنتیکی در بین نتاج حاصله

بیشتر بخوانید : 0 تا 100 آبیاری نهال پالونیا

نتیجه گیری

پالونیا یکی از درختان بسیار اقتصادی است که کشت آن در سال­های اخیر در نقاط مختلف کشور بسیار گسترش یافته است و یکی از مهم­ترین دلایلی که موجب ارزشمند شدن این درختان شده است این است این درختان قادرند چوبی با کیفیت در مدتی کوتاه تولید کنند و کشت گسترده این درختان به صورت تجاری کشور را از واردات چوب و نیز خروج ارز از کشور بی نیاز می­کند همچنین کشت گسترده این درختان مانع از تخریب جنگل­ها به منظور تامین چوب مورد نیاز صنایع چوب می­شود.

زیرا امروزه با افزایش جمعیت و نیاز به چوب برای تولید منسوجات چوبی نیز افزایش یافته است و یکی از راه­های تامین چوب مورد نیاز صنایع مختلف کشور کشت گسترده درختان مفیدی مانند پالونیا است که علاوه بر تولید سریع چوب با کیفیت می­توانند موجب زیبا سازی فضاهای شهری و تولید حجم عظیمی از اکسیژن شوند

از این برای کشت گسترده این درختان با ارزش نیاز به تولید انبوه و تکثیر این درختان ارزشمند با استفاده از روش های مختلف ازدیاد پالونیا است که نهالستان­های معتبر با تکیه بر تجربه خویش و دانش به روز تولید نهال می­کوشند که بهترین نهال­های پالونیا را تولید و به خریداران عرضه کنند بنابراین برای خرید نهال پالونیا کافی است یک نهالستان خوش سابقه و معتبر را انتخاب کنید ضمن مشورت با کارشناسان فروش نهال بهترین نهال پالونیا را خریداری کنید و مطمئن باشید که قیمت نهال پالونیا در این نهالستان­ها با توجه به کیفیت نهال­های آنها بسیار اقتصادی خواهد بود.