باغداری شغلی پر از زیبایی و توام با سختی است که عدهی زیادی راغب به فعالیت در این حوزه هستند برخی به عنوان یک شغل و برای دست یابی به سود یک باغ احداث میکنند عدهای تنها بر اساس میل و رغبت قلبی و تنها جهت بهره مندی از زیباییهای آن تصمیم به احداث یک باغ میگیرند و در این صورت باید بدانید احداث یک باغ با کشت درخت پایان نمییابد بلکه کشت یک درخت آغاز قصهای بلند و شنیدنی است که در این راه طولانی بایستی همواره از درختان خود مانند کودکی نوپا مراقبت کنید تا به ثمر برسند و شما بتوانید از نتیجه زحمات خود بهره مند شوید و در این امر تفاوتی میان یک درخت تنها و یا باغی بزرگ تجاری وجود ندارد چرا که در هر صورت درخت نیاز به مراقبت دارد
بنابراین باید بدانید که درختان مختلف اعم از مثمر و غیر مثمر در طول حیات خویش نیازهای اساسی دارند که بایستی مورد توجه قرار بگیرند که میتوان به فاکتورهایی مانند نور کافی، خاک مناسب، شرایط اقلیمی مناسب، تغذیه صحیح و اصولی، هرس به موقع و علمی، و آب اشاره نمود، بنابراین بایستی بدانید آب یکی از مهمترین فاکتورها برای احداث یک باغ و حفظ حیات یک درخت به شمار میرود که بدون وجود آب احداث باغ غیر ممکن خواهد بود
بنابراین توصیه میشود برای آگاهی از اصول اولیه آبیاری درختان مختلف تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
آبیاری درختان مختلف
آب یکی از اساسیترین نیازهای هر درختی اعم از مثمر و غیر مثمر است و هرگز نباید بدون دسترسی به منابع آبی کافی اقدام به احداث باغ نمایید چرا که در صورت عدم دسترسی به آب کافی برای تامین نیاز آبی درختان احداث باغ با شکست مواجه خواهد شد و در واقع باغدار سرمایهی خود را از بین برده است چرا که آب فاکتوری بسیار موثر در رشد و پرورش یک گیاه است که هرگز نمیتوان آن را نادیده گرفت، این امر حتی در مورد درختانی که به صورت دیم کشت میشوند نیز صادق است و هرگز نباید چنین تصور کنید که درختان دیم و یا درختان که به کم آبی مقاوم هستند را میتوانید بدون دسترسی به منابع آبی کافی کشت کنید
بیشتر بخوانید: کاشت نهال در مناطق کم آب
فاکتورهای تعیین کننده در آبیاری درختان مختلف
برای آبیاری درختان مختلف مانند درختان میوه و سایر درختان مختلف بایستی به عوامل و فاکتورهای متعددی دقت کنید تا بتوانید نیاز آبی یک درخت را به درستی و البته به موقع بر طرف نمایید و درخت بتواند نهایت بهره را از آبی که در اختیارش قرار گرفته برداشت کند و در طول حیات خود دچار تنشهای مختلف آبی نگردد تا سلامت و رشد آن دچار خلل نگردد، از این رو عوامل و فاکتورهای موثر بر آبیاری درختان مختلف را میتوان به شرح زیر دسته بندی نمود
1.نوع و رقم درخت
اولین فاکتوری که برای آبیاری درختان مختلف باید به آن توجه کنید نوع درخت است چرا که درختان مختلف از لحاظ نیاز آبی متفاوت هستند بدین معنی که برخی درختان به آب بیشتر و برخی به آب کمتری احتیاج دارند و در برابر کم آبی مقاوم هستند از این رو پیش از تنظیم برنامه آبیاری باغ و یا درختان خود ابتدا به نوع درختی که کشت نمودهاید دقت نمایید، همچنین ارقام مختلف یک نوع درخت نیز ممکن است نیاز آبی متفاوتی داشته باشند و برخی ارقام نیاز آبی بیشتر و برخی ارقام نیاز آبی کمتری خواهند داشت پس توجه به رقم درخت نیز برای آبیاری درختان مختلف حائز اهمیت است.
2.بافت خاک
از عوامل و فاکتورهای بسیار تاثیر گذار بر آبیاری درختان مختلف میتوان به بافت خاک به عنوان یکی از مهمترین فاکتورها نام برد چرا که خاکی که ظرفیت نگه داری آب بیشتری دارد قادر است مدت زمان بیشتری آب را در خود نگه داشته و در اختیار درختان قرار دهد پس درختانی که در چنین خاکهای کشت شدهاند به آب کمتری و با فواصل طولانیتری احتیاج خواهند داشت، در مقابل خاکی که توانایی نگه داری آب کمتری دارد با سرعت بیشتری خشک شده و درختانی که در چنین خاکهایی کشت شوند به آب بیشتر و فواصل آبیاری کوتاهتری احتیاج دارند بنابراین باید هنگام آبیاری درختان خود بافت خاک باغ خود را مد نظر قرار دهید سپس به تنظیم برنامه آبیاری برای باغ خود بپردازید
3.سن درخت
بی شک سن درختان در میزان نیاز آنها به آب تاثیر گذار است و این امر بر کسی پوشیده نیست از این رو هنگام آبیاری درختان خود و یا باغ خود نبایستی تمامی درختان را به یک اندازه و در یک زمان آبیاری نمایید چرا درختان جوانتر به حجم آب کمتر و در فواصل کوتاهتری نیاز دارد و درختان مسن به دلیل تنومند شدن، بزرگ شدن ریشه و افزایش حجم اندامهای هوایی آن به حجم آب بیشتری در هر بار آبیاری نیاز خواهند داشت که این حجم آب باید را با فواصل طولانیتری در اختیار درختان قرار دهید
4.شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه
برای آبیاری درختان مختلف باید عوامل متعددی را در نظر داشته باشید سپس برای انجام آبیاری این درختان اقدام کنید و یکی از عواملی که بر آبیاری درختان مختلف موثر است شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقهای است که باغ در آن محیط قرار دارد به عنوان مثال درختان در مناطق گرم و خشک ممکن است به آبیاری بیشتری احتیاج داشته باشند نسبت به درختانی که در یک منطقه معتدل کشت شدهاند چرا که در این مناطق بارشهای جوی مناسب ممکن است نیاز آبی درختان را تامین کند و نیاز به آبیاری در این مناطق کمتر احساس شود.
5.زمان و فصل آبیاری
بدون شک نیاز آبی درختان در فصول مختلف یکسان نخواهد بود بلکه درختان مختلف مانند درختان میوهی مختلف در فصول مختلف به حجم معینی آب و فواصل متفاوت نیاز خواهند داشت و بسیار واضح است که درختان میوه مختلف در فصول گرم سال مانند تابستان به آب بیشتری نسبت به فصول سرد سال مانند زمستان نیاز خواهند داشت زیرا در فصول گرم علاوه بر اینکه میزان تبخیر و تعرق از سطح گیاه و خاک بیشتر است درخت به دلیل باردهی به آب و مواد غذایی بیشتری نیاز خواهد داشت، بنابراین درختان در فصول گرم به حجم بیشتری آب و با فواصل کوتاهتری نیاز خواهند داشت در مقابل این مقدار در فصول سرد سال کاهش خواهد یافت و نیز فواصل آبیاری نیز بیشتر خواهد شد، حتی در بعضی مناطق به دلیل وجود باشهای جوی ممکن است درختان در فصول سرد مانند زمستان، به آبیاری احتیاج نداشته باشند
6.روش آبیاری درختان
از جمله عوامل تاثیر گذار بر آبیاری درختان میوه مختلف میتوان به روشی که با آن درختان و باغ را آبیاری میکنیم اشاره نمود، این امر بر کسی پوشیده نیست که روشهای مختلف آبیاری حجم متفاوتی از آب مصرف میکند برخی از روشهای آبیاری به حجم بیشتری آب نیاز خواهند داشت در مقابل برخی دیگر موجب صرفه جویی در حجم آب خواهند شد و راندمان آب آبیاری را افزایش خواهند داد، بنابراین برای آنکه یک برنامه آبیاری اصولی داشته باشید باید روش آبیاری درختان را نیز در نظر بگیرید.
انواع روشهای آبیاری درختان میوه
برای آبیاری درختان میوه روشهای متنوعی وجود دارد که باغداران در مناطق مختلف برای آبیاری باغهای خود با توجه به شرایط و امکانات خود روشی ویژهی خویش را برمیگزینند که روشهای مختلف آبیاری درختان میوه به طور کلی به دو گروه سنتی و مدرن تقسیم میشود که میتوان مهمترین روشهای آبیاری درختان میوه به شرح زیر خلاصه نمود
- روشهای سنتی آبیاری درختان
- روش غرقابی
یکی از روشهای بسیار قدیمی و سنتی آبیاری درختان میوه آبیاری به روش غرقابی است در این روش تمام سطح باغ با حجم زیادی از آب پوشیده میشود و ممکن است درختان تا قسمت طوقه در داخل آب قرار بگیرند و حجم زیادی آب مصرف میشود
روش نواری
در این روش از آبیاری در دو سمت درختان نوارهایی حفر میشوند و آب در داخل این شیارها و یا نوارها جاری میشود تعداد این نوارها و یا شیارها، عمق آنها و فاصله آنها از درختان و نیز از یکدیگر با توجه به سن درخت، نوع آن و عوامل متعدد دیگر مشخص میشود
روش جوی و پشته
در این روش درختان را در روی پشتههایی میکارند و آب در داخل جویهایی که در کنار این پشتهها قرار دارد جریان مییابد و به ریشه درختان میرسد.
مزایا آبیاری درختان به روش سنتی
قطعا هر روش آبیاری که برای درختان خود انتخاب میکنید دارای مزایایی خواهد بود که روشهای سنتی نیز دارای مزایای زیر هستند.
- این روشها به راحتی قابل اجرا هستند و نیاز به تجهیزات خاصی ندارند
- این روشها ارزان و کم هزینه هستند چرا که نیاز به تاسیسات خاصی ندارند
- روشهای سنتی مانع از تشدید شوری خاک میشوند
معایب آبیاری درختان به روش سنتی
قطعا در کنار مزایا، روشهای سنتی معایبی نیز خواهند داشت که مهمترین معایب روشهای سنتی آبیاری درختان میوه به شرح زیر خلاصه میشود
- هدر رفت آب در این روشها بسیار زیاد است
- حجم آب مصرفی در روشها بسیار زیاد است
- راندمان آب مصرفی در روشهای بسیار پایین است
- به دلیل پوشیده شدن تمام سطح باغ از آب علفهای هرز زیادی در باغ میرویند که علاوه بر آنکه در جذب آب و مواد غذایی با درختان رقابت میکنند موجب افزایش هزینههای باغداری میشوند
- موجب آب شویی و فرسایش خاک میشوند
- بخش اعظمی از مواد غذایی را از دسترس درخت خارج میکنند
- به دلیل تماس مستقیم ریشه و طوقه درختان با آب موجب ایجاد بیماریهای پوسیدگی طوقه و ریشه میشوند
- در زمینهای شیبدار قابل اجرا نیستند
- نیاز به نیروی کار زیادی دارد برای انجام عمل آبیاری
- موجب پخش عامل بیماری در باغ میشوند چون آب از پای درختان بیمار به درختان سالم جاری میشود
روشهای مدرن آبیاری درختان میوه
یکی از بهترین روشهای آبیاری درختان میوه آبیاری قطرهای است، در این روش آب در داخل لوله‌هایی از جنس پلاستیک جریان مییابد که به وسیلهی نازلهای مخصوصی آب را به پای درخت به صورت قطره چکانی میچکاند که تعداد نازلها در پای هر درخت و اندازه و سرعت پاشش قطره به سن درخت و عوامل متعدد دیگری بستگی دارد.
مزایای استفاده از روشهای آبیاری مدرن
- افزایش راندمان آب تا بیش از نود درصد به طوری که راندمان آب در روش آبیاری قطرهای حدود 95 درصد است
- کاهش حجم آب مصرفی و صرفه جویی در میزان آب
- کاهش رشد علفهای هرز
- کنترل بیماریهای ریشه و طوقه
- قابل اجرا در زمینهای شیب دار
- کاهش هزینههای باغداری برای نیروی کار
- امکان استفاده از کود با استفاده از سیستم آبیاری
- امکان استفاده از سم با سیستم آبیاری
- کاهش آب شویی و فرسایش خاک
- جلوگیری از ضعیف شدن و خارج ننمودن کود و مواد غذایی از دسترس گیاه
معایب استفاده از روش آبیاری تحت فشار
هر روش آبیاری در کنار مزایایی که دارد ممکن معایبی نیز داشته باشد که بایستی با مقایسه معایب و مزایای یک روش و برتری نسبی آن روش را برگزید معایب روش آبیاری تحت فشار به شرح زیر است
- گران بودن هزینههای اولیه اجرای سیستمهای تحت فشار
- گران بودن تجهیزات سیستمهای آبیاری تحت فشار
- احتمال افزایش میزان شوری خاک
- هزینه نگه داری این تجهیزات ممکن است برای باغدار زیاد باشد
اما لازم است دقت کنید که با توجه وضعیت کم آبی حاکم بر جو کشور و افزایش راندمان آب در آبیاری قطرهای تا حدود 95 درصد میتوان از معدود معایب آن چشم پوشی نمود و باغهای خود را مجهز به سیستم آبیاری قطرهای نمایید
تاثیرات مثبت رعایت برنامه و نظم آبیاری درختان میوه
باید بدانیم آبیاری درختان مختلف تنها به رساندن آب به پای درختان بدون هدف و برنامه ریزی اصولی خلاصه نمیشود بلکه بر طرف نمودن تمام نیازهای اساسی درختان اعم از آبیاری بایستی اصولی، برنامه ریزی شده و منظم انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود از این رو باید بدانید برای آبیاری هر درختی طبق برنامهای خاص پیش بروید، از این رو میتوان بیان نمود رعایت نظم و دور آبیاری درختان مختلف دارای فوایدی است که به شرح زیر خلاصه میشود
- رعایت نظم آبیاری یا به عبارتی آبیاری برنامه ریزی شده موجب افزایش ظرفیت رطوبت خاک شده و این امر مانع از ایجاد تنش خشکی به درخت شده و در نتیجه درخت قادر خواهد بود سیستم ریشهای خویش گسترش دهد و با گسترش سیستم ریشهای درخت میتواند مواد غذایی بیشتری جذب نموده در نتیجه میزان رشد و باردهی آن افزایش خواهد یافت.
- رعایت نظم آبیاری موجب افزایش کیفیت میوه خواهد شد
- رعایت نظم آبیاری مانع از ایجاد تنش خشکی و یا تنش پر آبی در درختان میشود و همین امر سبب افزایش سلامت درخت و افزایش مقاومت آن در برابر آفات و عوامل بیمارگر مختلف خواهد شد
- آبیاری برنامه ریزی شده درختان موجب افزایش راندمان آب مصرفی در هنگام آبیاری درختان خواهد شد که این امر سبب صرفه جویی در مصرف آب خواهد شد و درخت بیشترین بهره را از آبیاری خواهد برد
- رعایت دور آبیاری مانع از انجام آبیاریهای بی مورد و با حجم زیاد خواهد شد در نتیجه مانع از خاک شویی خواهد شد
بهترین زمان پایان آبیاری درختان
قطعا بایستی آبیاری درختان میوه در زمانی کاهش یابد و یا قطع شود که برای این امر باید بهترین زمان را انتخاب کنید، شاید عدهای از باغداران به غلط تصور کنند پس از برداشت میوه بایستی آبیاری درختان را قطع کنند اما لازم است بدانید که درخت موجودی زنده است و تامین نیازهای اساسی آن تنها محدود به زمان میوه دهی نیست، از این رو بهتر است که درختان میوه را پس از برداشت میوه و تا زمانی که دارای برگ هستند آبیاری نمایید، چرا که قطع آبیاری درختان پیش از ریزش طبیعی برگها موجب میشود که درختان در اثر کم آبی برگهای خود را از دست بدهند که این امر سبب میشود درختان حجم کمتری مواد غذایی برای فصل زمستان ذخیره کنند و در سال آینده نیز با قدرت کمتری جوانه بزنند و به گل بروند
از این رو بهتر است با توجه به شرایط جوی و اقلیم منطقه درختان میوه را پس از برداشت میوه و تا زمانی که دارای برگ هستند آبیاری نمایید اما دقت کنید در این مرحله درختان نیازی به آبیاری سنگین نخواهند داشت و حتی ممکن است بارشهای جوی نیاز آبی آنها را تامین کند
نکات تکمیلی آبیاری درختان میوه
- هنگام آبیاری درختان میوه در فصل بهار به زمان گلدهی درختان بسیار توجه کنید و سعی نمایید در زمان گل دهی درختان میوه را آبیاری ننمایید چرا که آبیاری درختان میوه در زمان گل دهی موجب گل ریزی آنها و در نتیجه کاهش میزان باردهی درختان میوه خواهد شد
- از ایجاد تنش خشکی به درختان میوه در زمان گل دهی نیز بپرهیزید از این رو بایستی با توجه به زمان تقریبی گل دهی درختان در باغ خود درختان را پیش گل دهی آبیاری نمایید اما دقت کنید این مرحله از آبیاری بایستی سبک و با حجم کم انجام شود
- برای تعیین دور آبیاری در درختان مختلف حتما از کارشناسان کشاورزی مشاوره و راهنمایی کسب نمایید
- از آبیاری درختان در فصول سرد سال غافل نشوید به ویژه در مناطقی که بارشهای جوی مساعد نباشد و یا با پراکنش مناسب انجام نشود
- گرچه تنش آبی در هر مرحله از رشد درخت و میوه خسارت زا خواهد بود اما توجه نمایید که تنش آبی در سه مرحلهی رشد سریع میوه، مرحله افزایش سایز میوه، مرحله رسیدن و رنگ پذیری از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود و در این مراحل خسارات سنگینتری به بار خواهد آورد
- بهترین زمان آبیاری درختان میوه در فصلهای گرم سال ساعات خنک روز است از این رو بهتر است برای آبیاری درختان میوه در فصل تابستان صبح زود و یا عصر هنگام اقدام کنید
- همچنین برای آبیاری درختان مختلف در فصلهای سرد سال ساعاتی از شبانه روز را انتخاب کنید که هوا گرم باشد و از یخ زدگی درختان ممانعت شود از این رو از آبیاری این درختان در ساعات پایانی روز خود داری کنید چرا که در صورت عدم تابش خورشید ممکن است درختان دچار آسیبهای جدی شوند
نتیجه گیری
یکی از نیازهای اساسی گیاهان مختلف مانند درختان میوه آب است و بایستی آب به صورتی صحیح و اصولی در اختیارش قرار بگیرد چرا که درختان مواد غذایی را نیز از طریق آب دریافت میکنند و مواد غذایی برای آنکه توسط درخت قابل جذب شود بایستی در آب حل شوند تا درخت بتواند آنها را از طریق ریشه دریافت نماید بنابراین بایستی از اهمیت مساله آبیاری درختان خود غافل نشوید و بهتر است هنگام خرید نهال از نیاز آبی و برنامه آبیاری نهال خود جویا شوید از این رو بهتر است که نهالهای مورد نیاز خود را از نهالستانهای معتبر و با سابقه خریداری کنید تا کارشناسان مجرب و کارآزموده نهالستان بهترین مشاورین و راهنمایان شما در تمام مدت حیات درخت باشند.
لازم به ذکر است که نهالستان پالیز نهال به عنوان یکی از معتبرترین و بزرگترین نهالستانهای غرب کشور با کادری مجرب و کار آزموده آماده ارائه خدمات مختلف مانند فروش نهال و مشاوره جهت احداث باغ به باغداران و سرمایه گذاران عزیز است از این رو میتوانید برای تهیه بهترین و با کیفیتترین نهالهای میوه مورد نیاز خود به این نهالستان خوش سابقه مراجعه نمایید
هنوز بررسیای ثبت نشده است.
-
ارسال پیام در واتساپ
-
ارسال پیام در روبیکا
-
اینستاگرام
-
ارسال پیام در تلگرام
بسته شو