درخت گردو 10 ساله، تغزیه، آفات، هرس و آبیاری درخت کهنسال

گردو یکی از درختان تنومند، بزرگ و پر ارزش است که در مناطق مختلف کشور با شرایط اقلیمی متفاوت رشد و پرورش می­یابد و قدرت سازگاری زیادی با محیط دارد و در برخی مناطق حتی این درخت پر ثمر را علاوه بر باردهی آن برای سایه افکندن و زیباسازی فضا نیز می­کارند چرا که این درخت جزو درختان مرتفع و پر شاخ و برگ دسته بندی می­شود

منشا و خاستگاه این درخت ارزشمند را منصوب به کشورهای آسیای غربی و ارتفاعات هیمالیا می­دانند سپس از این مناطق به سایر نقاط مختلف دنیا برده شده است و ایران یکی از کشورهایی است که احتمال می­دهند خاستگاه درختان پر ارزش گردو باشند به طوری که ایران یکی از تولید کنندگان برتر گردو در سطح جهانی به شمار می­رود و پس از چین و آمریکا رتبه سوم میزان تولید گردو در سطح جهانی متعلق به کشور ایران است البته از نظر سطح زیر کشت ایران در جایگاه دوم قرار دارد و در آسیا پس از چین در مقام دوم تولید گردو قرار دارد

بیشترین میزان گردو در ایران در استان­های کرمان، کردستان، کرمانشاه، فارس، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان و زنجان برداشت می­شود البته در سایر استان­های کشور نیز باغات گسترده گردو مشاهده می­شود، درخت گردو از سن چهار الی پنج سالگی شروع به باردهی می­کند اما میزان باردهی آن قابل توجه نیست و باردهی اقتصادی درخت گردو از حدود ده سالگی شروع می­شود در حدود سن 20 سالگی به اوج خود می­رسد از این رو درختان گردو در سنین مختلف به مراقبت­های مختلفی احتیاج دارند که در این مقاله درخت گردوی ده ساله را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

گیاه شناسی گردو

درخت گردو یکی از اعضای خانواده Juglandaceae است با نام علمی Juglans regia شناخته می­شود و در زمره درختان مثمر است که در نقاط مختلفی از اروپا تا آمریکا و کشورهای مختلف قاره پهناور آسیا کشت و بهره برداری می­شود، دارای برگ­هایی پهن خزان کننده است که این برگ­ها در پایان فصل رشد می­ریزند و درخت در فصل پاییز و زمستان به صورت بدون برگ و لخت دیده می­شود

این درخت دارای برگ­های پهن با دمبرگ­هایی بلند است و برگ­های این درخت بلند قامت پنجه­ای مانند است و تعداد برگچه­ها در گونه­های مختلف متفاوت است این درخت جزو درختان بلند قامت و مرتفع به شمار می­رود و در شرایط مساعد رشدی تا 40 متر نیز می­تواند رشد کند و حداقل ارتفاع این درخت 10 متر خواهد بود

درخت گردو جزو درختان تک پایه و تک جنسی به شمار می­رود به این معنی که گل­های نر و گل‌های ماده در روی یک پایه و یا یک درخت قرار دارند اما از هم جدا هستند و گرده افشانی این گل­های جدا به وسیله عوامل مختلفی مانند وزش باد، حشرات گرده افشان مانند زنبور عسل و یا حرکات انسان­ها انجام می­شود

میوه درخت گردو از نوع میوه فندقه  است که پوست چوبی و سخت آن قسمت فرابر میوه است و پوسته خارجی حالت علفی مانند دارد و مغز میوه توسط همان پوسته داخلی چوبی مانند محکم احاطه می­شود که این میوه­ها از حدود سن سه الی چهار سالگی در روی شاخساره­های این درختان و به صورت جانبی تشکیل می­شوند و این میوه­ها از ارزش غذایی بسیار زیادی برخوردار هستند

نیازهای مختلف درخت گردوی ده ساله

درخت گردوی ده ساله مانند سایر درختان دارای نیازهای مختلفی است که بایستی به خوبی از آن آگاه باشید و بتوانید به موقع در صدد رفع آنها برآیید

خاک مناسب درختان گردو

درختان گردو در خاک­هایی به خوبی رشد می­کنند که فاقد سنگریزه باشد دارای بافتی سبک و نرم مانند خاک با بافت لومی شنی باشد دارای زهکشی مناسبی باشد و عمق مناسبی داشته باشد چرا که درختان گردو دارای ریشه­هایی عمیق و قطور هستند و تا اعماق مختلف خاک نفوذ می­کنند بنابراین اگر درختان گردو در خاک نا مناسب کشت شود و خاک عمق مناسب نداشته باشد ریشه درختان به خوبی نمی­تواند گسترش یابد و این امر به ویژه در سنین بالاتر که درخت به باردهی اقتصادی می­رسد مانند درختان گردوی ده ساله از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد زیرا درخت نمی­تواند به خوبی آب و مواد غذایی خاک را جذب کند در نتیجه میزان باردهی و عملکرد درخت به شدت کاهش می­یابد

این درختان در دامنه وسیعی از PH خاک می­توانند رشد و باردهی داشته باشند به طوری که توان تحمل PH پنج تا هشت را دارند اما برای رشد بهتر و باردهی بیشتر این درختان بهتر است PH خاک حدود 6.5 باشد که برخی از کشاورزان با افزودن مواد مختلفی مانند آهک این PH را برای درختان گردوی خود تامین می­کنند که دقت کنید این امر حتما با مشورت و راهنمایی کارشناسان کشاورزی انجام شود

از آنجا که درختان گردوی ده ساله در آستانه باردهی اقتصادی قرار دارند میزان مواد آلی و مغذی خاک در این سن برای درختان بسیار حائز اهمیت است پس حتما با افزودن مواد آلی به خاک در جهت افزایش مواد آلی خاک و بهبود ساختمان آن بکوشید

آبیاری درختان گردو ده ساله

درختان گردو مانند سایر درختان برای رشد و باردهی به آبیاری کافی و وافی نیازمند هستند و در سنین مختلف این نیاز ممکن است کم یا زیاد شود اما از بین نمی­رود و یکی از اساسی­ترین نیازهای درختان گردوی ده ساله آبیاری به موقع و مناسب است عوامل متعددی در آبیاری درختان مختلف مانند گردو موثر هستند که می­توان به سن درخت، بافت خاک، کیفیت آب، زمان آبیاری به عنوان فاکتورهای مهم اشاره نمود.

بیشتر بخوانید : آبیاری درخت گردو

با توجه به اینکه سن درخت یکی از فاکتورهای تاثیر گذار در میزان و زمان آبیاری درختان گردو است می­توان گفت که درختان گردو در سن ده سالگی حساسیت بیشتری به آبیاری و تنش‌های آبی دارند چرا که درختان گردو در سن ده سالگی در آستانه باردهی اقتصادی قرار دارند و تقریبا وارد فاز حداکثر میزان باردهی خود شده­اند و هر گونه تنشی در این زمان میزان سلامت و میزان باردهی این درختان را به شدت کاهش خواهد داد و یکی از مهم­ترین تنش­هایی که ممکن است میزان باردهی درختان گردو را متاثر کند تنش خشکی است

بنابراین آبیاری درختان گردوی ده ساله مانند سایر سنین این درخت از اهمیت بسیار ویژه­ای برخودار از این رو باید این درختان را به موقع، به میزان کافی، با نظم مناسب و با روش صحیح آبیاری نمایید

انواع روش­های مختلف آبیاری درختان گردوی ده ساله

برای ابیاری درختان گردو روش­های متعددی وجود دارد که بایستی بر اساس نیاز و امکانات خود روشی مناسب را برگزید و برای آبیاری درختان گردو از آن بهره جست که انواع مختلف روش آبیاری درختان گردو به طور خلاصه به شرح زیر است

• آبیاری درختان گردو به روش سنتی

باغداران عزیز از دیر باز برای آبیاری باغات گردوی خود از روش­های متعددی استفاده نموده­اند که یکی از روش­های آبیاری درختان گردو آبیاری به روش سنتی است که خود شامل چندین روش متفاوت است

• آبیاری غرقابی

در این روش آب به میزان بسیار زیادی و در تمام سطح باغ جاری می­شود و درختان گردو تا محل طوقه ممکن است که با آب در تماس باشند در این روش حجم زیادی آب هدر می­رود و احتمال ابتلای درختان به انواع مختلف بیماری­های پوسیدگی طوقه و ریشه وجود دارد که می­توان گفت با توجه به محدودیت منابع آبی کشور این روش تقریبا منسوخ شده است

• آبیاری تشتکی

در این روش در اطراف درخت تشتک­های ایجاد می­کنند و آب را فقط در داخل این تشتک­ها جاری می­کنند میزان حجم مصرفی کمتر از روش غرقابی است اما هدر رفت آب بازهم بالا است و طوقه در تماس مستقیم با آب قرار دارد و احتمال ابتلا به بیماری های قارچی همچنان پا برجاست

• آبیاری درختان گردو به روش مدرن

امروزه با توجه به پیشرفت علم در زمینه­های مختلف و با توجه به نیاز به سیستم­های آبیاری جدید که در میزان حجم آب صرفه جویی می­شود روش­های مدرنی برای آبیاری درختان مختلف مانند درختان گردو ابداع شده است که علاوه بر صرفه جویی در میزان مصرف آب موجب افزایش راندمان آب مصرفی نیز خواهد شد که مهم­ترین آنها آبیاری قطره­ای درختان گردو است

• آبیاری قطره­ای

آبیاری قطره­ای که جزو سیستم­های آبیاری تحت فشار است که در این روش آب را با استفاده از لوله­های پلاستیکی مخصوصی به پای درختان هدایت می­کنند و با استفاده از نازل­های متعدد آب را به صورت قطره چکانی در اختیار درختان قرار می­دهند که تعداد این نازل­ها و نیز سرعت ریزش آب با توجه به نیاز درخت می­تواند تغییر کند

تغذیه درخت گردوی ده ساله

تغذیه درختان گردو از اهمیت بسیار ویژه­ای برخوردار است چرا که این درختان تنومند و مرتفع به کمبود مواد غذایی بسیار حساس هستند و ممکن است میزان باردهی آنها به شدت تحت تاثیر تغذیه قرار بگیرد و این امر در سنین باردهی اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردار است و با توجه به این نکته تغذیه درختان گردوی ده ساله بسیار پر اهمیت است، بنابراین برای کوددهی و تغذیه اصولی درختان گردو در این سن باید ابتدا از نیازهای درخت و کمبودهای خاک آگاه شوید

برای این منظور بهتر است آزمایش خاک صورت بگیرد و با توجه به تفسیر نتایج آزمون خاک میزان کمبودهای آن تعیین شود و با انجام کود دهی صحیح و به موقع در جهت رفع این کمبودها بر آیید همچنین برای مشخص شدن نیازهای درخت باید آزمایش برگ انجام شود تا عناصر مورد نیاز درخت به درستی تعیین شود و در اختیارش قرار بگیرد

فاکتورهای متعددی در موفقیت آمیز بودن کود دهی و تغذیه درختان گردو موثر است که به شرح زیر است

• میزان کود دهی

میزان کود دهی باید با توجه به نیاز درخت انجام شود و از کود دهی کمتر و یا بیشتر از حد مورد نیاز درختان گردو بپرهیزید.

بیشتر بخوانید: کوددهی درخت گردو

• زمان کود دهی

از جمله فاکتورهای بسیار موثر در تامین نیازهای غذایی درختان گردو زمان کود است که باید با توجه به سن درخت و فصل کود دهی انجام شود به طور کلی درختان گردو در فصول مختلف به میزان مختلفی کود با روش­های مختلف احتیاج دارند و نباید هیچ یک از مراحل کود دهی را حذف نمایید

• روش کود دهی

یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در کود دهی درختان گردو روش کود دهی است که با توجه به زمان کود دهی و نوع کود، باید روش مناسب کود دهی مانند چالکود، کوددهی همراه با آبیاری، محلول پاشی و غیره را برای کود دهی درختان گردو استفاده نمایید

باردهی درختان گردوی ده ساله

درختان گردو از جمله درختانی هستند که دارای عمر مفید طولانی هستند و یک درخت گردو ممکن تا 200 سال نیز باردهی داشته باشد اما تنها تا 100 سالگی باردهی اقتصادی داشته باشد و لازم است پس از مدتی توسط درختان جدید جایگزین شود و باید بیان نمود که درختان گردو در زمره درختانی قرار دارند که دیر بازده هستند به طوری که از سنین 4 الی 5 سالگی شروع به باردهی می­کنند اما میزان باردهی چشم گیر نیست و باید گفت که درختان گردو از سن ده سالگی شروع به باردهی اقتصادی می­نمایند و در 20 سالگی به اوج میزان باردهی خویش می­رسند.

البته میزان باردهی درختان گردو تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند خاک مناسب، اقلیم مناسب، رقم پربار، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه صحیح و به موقع، کنترل آفات و بیماری­ها و عوامل مختلف دیگری قرار دارد اما به طور کلی هر درخت گردوی ده ساله به طور میانگین قادر است سالانه تقریبا حدود 25 الی 50 کیلوگرم گردو تولید کند که این میزان در مناطق مختلف و شرایط مختلف متفاوت خواهد بود

آفات مهم درختان گردوی ده ساله

درختان گردو در سنین مختلف مورد حمله آفات مختلفی قرار می­گیرند که این آفات ممکن است سلامت درخت را متاثر کنند و به دنبال آن میزان باردهی و عملکرد درخت به شدت کاهش می­یابد که برخی از مهم­ترین آفات درختان گردو را بر خواهیم شمرد

• کرم گردو

یکی از آفات مهم درختان گردو است که می­تواند خسارت سنگینی به باغات گردو وارد سازد و موجب ریزش و یا پوک شدن میوه­ی درختان گردو شود، این آفت قادر است میزان باردهی و عملکرد درخت را تا سی درصد کاهش دهد.

• مگس پوست خوار میوه گردو

یکی دیگر از آفات مهم درختان گردو مگس پوست خوار میوه گردو است که از پوست سبز میوه گردو تغذیه می­کند و موجب کاهش ارزش بازار پسندی آن می­شود

• شپشک گردو

شپشک­ها برگ­ها و میوه­ها را مورد تغذیه قرار می­دهند که موجب ریزش برگ­ها و میوه­ها شده همچنین موجب پوک شدن مغز میوه نیز می­شوند.

بیشتر بخوانید : شپشک گردو

• پروانه ابریشم باف ناجور

لاروهای این پروانه برگ­ها و جوانه­های درختان گردو را مورد تغذیه قرار می­دهند و می­توانند درخت گردو به کلی نابود سازند و خسارت سنگینی به باغدار تحمیل کنند.

• شته گردو

شته­ها از آفات مکنده گردو هستند و می­توانند میزان باردهی درختان را به شدت کاهش دهند این حشرات ضمن تغذیه از برگ و سرشاخه­های جوان موجب کاهش شیره گیاهی شده و همچنین با کاهش سطح قتوسنتز درخت میزان عملکرد درخت را به شدت کاهش می­دهند

• کنه­ های درختان گردو

گروهی دیگر از آفات مکنده کنه­ها هستند که درختان گردو را مورد حمله قرار می­هند و انواع مختلفی از کنه­ها ممکن است که به درختان گردو خسارت وارد کنند که مهم­ترین آنها کنه­های زرد و کنه­های قرمز هستند

بیماری­های مهم درختان گردو

عوامل بیمارگر مختلفی مانند قارچ­ها، باکتری­ها و ویروس­ها ممکن است که سبب ایجاد بیماری­های مختلف در درختان گردو شوند که برخی از مهم­ترین بیماری­های درختان گردو را بر خواهیم شمرد

• بیماری آنتراکنوز گردو(لکه سیاه گردو)

یکی از بیماری­های شایع درختان گردو بیماری آنتراکنوز گردو است که یک بیماری قارچی است و تقریبا در تمام مناطق گردو کاری ایران مشاهده می­شود، این بیماری برگ­ها و میوه­های درختان گردو را مورد حمله قرار می­دهد و علاوه بر ایجاد لکه­هایی سیاه روی برگ­ها و میوه­ها و کاهش بازار پسندی میوه­ها، موجب ریزش برگ­ها و میوه­ها پیش از موعد مقرر می­شود و خسارات سنگینی به باغات گردو وارد می­کند.

• بیماری بلایت باکتریایی گردو

یکی از بیماری­های باکتریایی درختان گردو است که توسط زانتوموناس­ها ایجاد می­شود و به برگ­ها و میوه­های این درختان حمله می­کنند و سبب ایجاد لکه­هایی در روی میوه و برگ درخت گردو می­شود و میزان باردهی درخت را به شدت کاهش می­دهد

• بیماری شانکر باکتریایی گردو

یکی دیگر از بیماری­های مهم درختان گردو که توسط باکتری­ها ایجاد می­شود شانکر باکتریایی درختان گردو است که بیشتر درختان ضعیف را مورد حمله قرار می­دهد و موجب ایجاد زخم­های عمیق و یا سطحی در روی تنه اصلی و شاخه­های درختان گردو می­شوند که این زخم­ها ممکن است درخت را به طور کامل خشک نمایند

سم پاشی درختان گردو

با توجه به اینکه درختان گردو در سنین مختلف در طول حیات خود مورد حمله آفات و بیماری­های مختلفی قرار می­گیرند لازم است که با روش­های مختلف مدیریتی این عوامل خسارت رسان کنترل گردند و یکی از موثرترین روش­های کنترل آفات و بیماری­های درختان گردو سم پاشی آنها با سموم مناسب، با ابزار مناسب و در زمان مناسب است و باید نکات مهمی را برای موفقیت آمیز بودن سم پاشی درختان گردو به شرح زیر رعایت کنید.

بیشتر بخوانید : مقایسه روش های سم پاشی در نهال گردو، بادام و گلابی: تفاوت هایی که باغبان ها باید بدانند

• برای سم پاشی درختان گردو از ابزار مناسب استفاده نمایید و حتما پیش از انجام سم پاشی سم پاش­ها کالیبره نمایید
• از نازل­های مناسب برای سم پاشی استفاده کنید تا اندازه قطرات سم نه به اندازه­ای درشت باشد که روی درخت قرار نگیرد و ریزش کند و نه به اندازه­ای ریز باشد که دچار تبخیر و یا باد بردگی شود
• درختان را به گونه­ای سم پاشی نمایید که تمام شاخ و برگ و تنه درخت آغشته به سم شود
• هنگام سم پاشی به شرایط جوی توجه کنید و از سم پاشی درختان گردو در زمان بارش­های جوی خود داری کنید
• برای سم پاشی درختان گردو ساعاتی از شبانه روز را انتخاب نمایید که هوا خنک باشد برای این امر بهتر است صبح زود و یا هنگام عصر اقدام به سم پاشی درختان نمایید
• میزان سم و نوع سم را با حتما با مشاوره کارشناسان گیاهپزشکی انجام دهید
• از سم پاشی و محلول پاشی درختان گردو در زمان گرده افشانی خود داری کنید زیرا موجب کاهش میزان گرده افشانی خواهد شد
• از سموم مناسب و با کیفیت برای انجام سم پاشی استفاده نمایید
• هنگام سم پاشی فعالیت حشرات گرده افشان و پارازیتوئیدها را در نظر داشته باشید
• سم پاشی باید به موقع انجام شود تا موثر واقع شود بنابراین با استفاده از پایش باغ خود و یا استفاده از سیستم­های پیش آگاهی زمان پیک وجود آفت یا بیماری را تعیین کنید تا بتوانید باغ را به موقع سم پاشی نمایید و از سم پاشی درختان خود زودتر و یا دیرتر از زمان مقرر خود داری کنید و نیز تعداد دفعات سم پاشی کاهش یابد

کلام آخر

گردو یکی از درختان بسیار ارزشمند و اقتصادی در میان درختان میوه به شمار می­رود که در سنین مختلف نیازهای مختلفی دارد و باغداران عزیز برای دست یابی به باردهی اقتصادی باید به نیازهای اساسی درختان گردوی خود واقف باشند و آنها را به موقع و به درستی برآورده نمایند تا درختانی سالم و پر باری داشته باشند و بایستی گفت که درختان گردو باردهی اقتصادی خود را تقریبا از سن ده سالگی آغاز می­کنند و در این سن بایستی بیشتر مورد توجه و دقت قرار بگیرند

لازم به ذکر است که انواع مختلفی از ارقام نهال گردو در نهالستان­های معتبر تولید و تکثیر می‌شوند که امکان کشت این درخت پر ارزش را در نقاط مختلف کشور با اقلیم­های مختلف فراهم آورده است و باغداران و سرمایه گذاران عزیز در هر نقطه از کشور کافی است به یک نهالستان معتبر و خوش سابقه در زمینه تولید نهال­های مختلف گردو مراجعه نمایند و نهال مناسب خود را با مشورت کارشناسان فروش نهال در نهالستان تهیه کنند و باغ گردوی خود را احداث نمایند و از سود بی نظیر آن در آینده لذت ببرند.