انواع نژاد درخت بادام+(معرفی پرفروش ترین ها)

درخت بادام یکی از درختان بومی کشورمان است و قابلیت رشد در بسیاری از نقاط کشور را دارد از طرفی میوه و فرآورده‌های جانبی آن ارزش اقتصادی بالایی دارند در نتیجه باید سطح تولید آن را در کشور افزایش داد که در همین راستا لازم است انواع نژاد درخت بادام را شناسایی کرد و از میان آن‌ها نژادهای تجاری و سازگار با اقلیم هر منطقه را انتخاب کرد سپس اقدام به تولید نهال‌های آن‌ها در سطح وسیع کرد و باغات تجاری این نژادها را در کشور گسترش داد.

درباره درخت بادام

گیاهشناسان درخت بادام را به نام علمی Prunus dulcis معرفی کرده‌اند و آن را در تیره Rosacea )گلسرخیان) جای داده‌اند و زادگاه آن را ایران می‌دانند با این حال ایران پنجمین تولید کننده بادام جهان است و بزرگترین تولید کننده بادام جهان کشورهای آمریکا و اسپانیا هستند.

این درخت تا ارتفاع بین 4 الی 10 متر می‌تواند رشد کند، برگ‌های آن باریک، مخروطی شکل، دارای فرورفتگی در قسمت حاشیه و براق است، گل‌های آن نیز در انتهای زمستان تا ابتدای بهار ظاهر می‌شوند و دارای 5 گلبرگ سفید متمایل به صورتی هستند که گرده افشانی آن‌ها به کمک زنبور عسل انجام می‌شود بعد از تلقیح گل‌ها میوه بادام تشکیل می‌شود و میوه از نوع شفت است یعنی این که دارای پوسته بیرونی نرم، پوسته درونی سخت که در مرکز آن دانه بادام قرار گرفته است.

معرفی انواع نژاد درخت بادام

قبل از معرفی انواع نژاد درخت بادام لازم است با مفهوم نژاد در بخش کشاورزی آشنا شد در واقع نژاد به افراد (انواع) یک گونه گفته می‌شود که در یک یا چند صفت با یکدیگر متفاوت هستند به عنوان مثال درخت بادام یک گونه به شمار می‌آید و درختان بادام‌ مختلف مانند درخت بادام مامایی، درخت بادام شکوفه و غیره نژادهای آن تلقی می‌شوند.

انواع نژاد درخت بادام در سرتاسر دنیا وجود دارد که تا به حال 30 نژاد از آن در کشور شناسایی شده است اما به طور کلی بادام را به دو دسته بادام شیرین (مصرف خوراکی) و بادام تلخ (برای روغن گیری) تقسیم بندی می‌کنند.

از میان انواع نژاد درخت بادام می‌توان به نژادهایی همچون بادام سنگی، بادام کاغذی، بادام شمشیری، بادام مامایی، بادام آذر خوشه، بادام تونو، بادام سهند، بادام تونو، بادام ربیع، بادام شکوفه، بادام یلدا، بادام پسته‌ای، بادام اسکندر، بادام اسرائیلی، بادام فرانیس، بادام علی بابا، بادام منقا، بادام حریر، بادام شاهرودی و غیره اشاره کرد.

پرفروش ترین نژاد های بادام

نهال بادام نژادهای متنوعی در نقاط مختلف دنیا دارد اما همه آن‌ها ارزش کاشت به صورت گسترده را ندارند و محصول آن‌ها پرفروش و تجاری محسوب نمی‌شود البته قابل ذکر است بهترین و پرفروش‌ترین نژادهای بادام در صورتی بهترین محصول را تولید می‌کنند که در شرایط آب و هوایی مطلوب رشد کنند و نیازهای رشدی آن‌ها را تامین شود اما به طور کلی می‌توان گفت نژادهای زیر جز پرفروش‌ترین نژادهای بادام محسوب می‌شوند همچون:

1.نژاد بادام تونو

• از میان انواع نژاد درخت بادام، نژاد بادام تونو یکی از پرفروش‌ترین نژادها است.
• این نژاد غیر بومی و زادگاه آن کشور ایتالیا است.
• از سال سوم بعد از کاشت باردهی را آغاز می‌کند اما از سال پنجم به باردهی اقتصادی می‌رسد.
• این نژاد عمر اقتصادی در حدود 35 تا 45 سال دارد.
• میزان باردهی هر درخت بالغ آن بیش از 60 کیلوگرم است.
• این نژاد دیرگل، زود رس و دارای میوه درشت است.
• حداکثر ارتفاع آن 6 تا 8 متر گزارش شده است.

2.نژاد بادام آذر خوشه‌ای

• این نژاد غیر بومی، دیرگل و پیوندی است.
• در مناطقی با ارتفاع 2600 متر از سطح دریا قابلیت کاشت دارد.
• باردهی آن از سال دوم شروع می‌شود.
• عمر مفید آن 35 تا 45 سال است.
• میزان باردهی آن در هر هکتار معادل 5 تا 6 تن است.
• دارای سیستم ریشه‌ای قوی است و در هر خاکی می‌تواند رشد کند.

3.نژاد بادام مامایی

• نهالی دیرگل مناسب مناطق سردسیری است.
• از سال دوم به بعد باردهی آن آغاز می‌شود.
• عمر مفید آن 45 سال است.
• وزن هر عدد میوه آن بین 3 تا 4 گرم است و در هر هکتار قادر است 5 تا 6 تن باردهی داشته باشد.

3.نژاد بادام فرانیس

• یک نژاد غیر بومی و پیوندی بر روی بادام تلخ است.
• نهالی دیرگل است بنابراین می‌توان آن را در مناطق سردسیری کاشت کرد همچنین در مناطق گرم و خشک از عملکرد خوبی برخوردار است.
• عمر مفید این نژاد 43 تا 45 سال است و هر سال می‌تواند 4 تا 5 تن در هر هکتار باردهی داشته باشد.
• میوه آن دارای پوستی کاغذی و مزه‌ی شیرینی است.

4.نژاد بادام کاغذی

• یکی از نهال‌های بومی و محبوب به حساب می‌آید.
• یک نژاد زودگل است از همین رو آب و هوای گرم را برای رشد می‌پسندد.
• از سال چهارم بعد از کاشت شروع به تولید میوه می‌کند.
• عمر اقتصادی آن برابر با 25 تا 35 سال است که در طی این زمان می‌توان از آن سالانه 2 تن محصول برداشت کرد.
• همان طور که از اسمش پیدا است پوست میوه آن کاغذی است و طعمی شیرین و روغنی دارد.

5.نژاد بادام شمشیری

• این نژاد دیرگل است بنابراین مناسب برای کاشت در مناطق سردسیری است اما می‌توان آن را در مناطق گرمسیری کاشت کرد.
• از سال سوم بعد از کاشت گل‌ها و میوه‌های آن به تعداد محدود بر روی شاخه‌های آن دیده می‌شود.
• طبق نظر کارشناسان 50 سال عمر اقتصادی دارد.
• وزن هر عدد میوه آن برابر با 3 گرم است و از هر هکتار باغ بادام شاهرودی 3 تن میوه برداشت می‌شود.

بیشتر بخوانید: میزان بارش برای کاشت درخت دیم

6.نژاد بادام یلدا

• این نژاد میان گل است از همین رو در آب و هوای معتدل بهترین عملکرد دارد و مناطقی که ارتفاع 100 تا 1500 متر از سطح دریا قراردارند قابلیت کاشت دارد.
• از سال سوم بعد از کاشت شروع به تولید میوه می‌کند و در سن بلوغ می‌تواند 4 تن محصول در هر هکتار تولید کند.
• از مقاومت خوبی در برابر آفات برخوردار است.
• دارای میوه‌ای درشت و خوش طعم است به طوری که 50 درصد از وزن میوه‌، متعلق به مغز آن است.

7.نژاد بادام پسته‌ای

• این نژاد غیر بومی و خاستگاه آن آسیای غربی است.
• نژادی دیر گل است بنابراین قابلیت کاشت در مناطقی با ارتفاع 100 تا 2300 متر از سطح دریا دارد
• از سال چهارم بعد از کاشت می‌توان میوه‌های نوبرانه آن را برداشت کرد.
• عمر مفید این نژاد 40 سال است و درختان بالغ آن در هر هکتار می‌تواند 4 تن محصول تولید کند.

8.نژاد بادام شاهرودی

• این نهال دیرگل و مناسب مناطق سردسیری است.
• از سال اول یا دوم بعد از کاشت میوه دهی خود را آغاز می‌کند.
• بسته به وجود شرایط بهینه برای رشد و نمو این نژاد می‌تواند در حدود 4 تن باردهی داشته باشد.
• دارای میوه‌ایی نسبتا درشت، خوش طعم و معمولا دوقلو است.

انواع نژاد بادام دیم

درخت بادام به عنوان یک درخت کم توقع و مقاوم به خشکی شناخته می‌شود و به دلیل داشتن سیستم‌های ریشه‌ای قوی می‌توان آن را به صورت دیم پرورش داد به طور معمول  آبیاری باغات بادام (بسته به شرایط اقلیمی و خاکی) هر 15 تا 20 روز یک بار انجام می‌شود و هر چقدر که آبیاری به طور منظم و به اندازه‌ی کافی صورت گیرد درخت بادام می‌تواند محصول مرغوب‌تر، پربارتر و درشت‌تری تولید کند.

از میان انواع نژاد درخت بادام برخی از آن‌ها مناسب برای کاشت دیم هستند به شرطی که منطقه مورد نظر از وضعیت بارندگی خوبی برخوردار باشد و سالانه در حدود 500 تا 600 میلی لیتر معادل 20 تا 25 اینچ بارندگی داشته باشد در این صورت می‌توان از انواع نژاد بادام دیم مانند نژاد بادام پسته‌ای، نژاد بادام آذر خوشه‌ای، نژاد بادام مامایی، نژاد بادام سوپرانو، نژاد بادام فرانیس و نژاد بادام تونو استفاده نمود.

بادام مناطق سردسیری

از میان انواع نژاد درخت بادام برخی مناسب برای کاشت در مناطق سردسیری هستند زیرا به دلیل داشتن برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی قادرند دماهای زیر صفر درجه را به مدت طولانی تحمل کنند، از طرفی نیاز سرمایی بالاتری نسبت به سایر نژادها دارند و در نهایت به دلیل دیرگل بودن به راحتی می‌توانند سرمای بهاره را پشت سر بگذارند تمام این ویژگی‌ها موجب شده است که برای کاشت در مناطق سردسیری مناسب باشند.

بادام مناطق سردسیری هستند می‌توان به نژاد بادام تونو، نژاد بادام مامایی، نژاد بادام سهند، نژاد بادام علی بابا، نژاد بادام نون پاریل، نژاد بادام آذر خوشه‌ای و نژاد بادام شاهرودی اشاره کرد.

بادام مناطق معتدل

افرادی که به دنبال انواع بادام مناطق معتدل هستند می‌توانند از نژادهایی همچون بادام ربیع، بادام تاجری، بادام یلدا استفاده کنند زیرا این نژادها دارای ویژگی‌های مطلوبی هستند که آن‌ها را برای رشد در مناطق معتدل مناسب ساخته است که این ویژگی‌ها شامل :

• نژادهای بادام معتدل مقاومت نسبتا خوبی در برابر سرما و همچنین گرما دارند.
• این نژادها میان گل هستند یعنی گل‌های آن‌ها قبل از نژادهای سردسیری نمایان می‌شود.
• نژادهای بادام معتدل نیاز سرمایی کمتری در مقایسه با نژادهای سردسیری دارند.
• مناطقی با ارتفاع 300 تا 400 متر از سطح دریا مناسب‌ترین نقاط برای کاشت نژادهای بادام معتدل هستند.

بادام مناطق گرمسیری

بادام مناطق گرمسیری غالبا زود گل هستند بنابراین شکوفه‌های آن‌ها در برابر سرمای بهاره بسیار حساس هستند از طرفی قادر به تحمل گرما و کم آبی نیز هستند و از نیاز سرمایی کمتری نسبت به سایر نژادها برخوردار هستند و می‌توان از نژادهای بادام شکوفه، بادام کاغذی و بادام فرانسیس برای کاشت در مناطق گرمسیری استفاده کرد.

روغن گیری از بادام تلخ

همان طور که در بالا اشاره کردیم دو نوع بادام درختی در بازار موجود است نوع اول شیرین و خوراکی است که در آجیل کاربرد دارد و نوع دوم بادام تلخ است که به دلیل داشتن درصد روغن بالا، غیر خوراکی بودن و خواص دارویی زیاد برای روغن گیری بسیار مناسب است علاوه بر این که روغن گیری از بادام تلخ استفاده می‌کنند از آن به عنوان پایه برای پیوند زنی انواع نژادهای بادام شیرین نیز بهره می‌گیرند.

بهترین چغاله بادام

به بادام نرسیده و سبز چغاله می‌گویند که یکی از تنقلات سالم در بین ما ایرانیان به شمار می‌آید و معمولا چغاله انواع نژاد بادام به مصرف می‌رسد اما به نظر می‌رسد که نژاد بادام شاهرودی یکی از محبوب‌ترین نژاد بادام برای مصرف چغاله بادام باشد زیرا دارای بافت ترد و آبدار است البته میوه رسیده آن نیز از کیفیت بالایی برخوردار است.

قدیمی ‌ترین نژاد بادام

درخت بادام یکی از قدیمی‌ترین درختان میوه به شمار می‌آید و طبق مطالعاتی که محققان بر روی قدمت این درخت انجام داده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که قدمت درخت بادام در حدود 4 هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در کشورمان نیز باغات قدیمی بادام زیادی وجود دارد و یکی از قدیمی‌ترین نژادهای بادام، نژاد بادام آذر خوشه‌ای است از همین رو یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین نژادهای بادام به حساب می‌آید.

آب و هوای مناسب درخت بادام

درخت بادام به عنوان درختی مقاوم و سازگار به خشکی شناخته می‌شود اما با این حال اگر بخواهیم محصول مرغوبی از آن برداشت کنیم باید به نیازهای رشدی (نیازهای دمایی، تغذیه‌ای و آبی) آن توجه کنیم از همین رو مناطقی که در تابستان هوایی گرم و در زمستان هوایی معتدل دارند دارای آب و هوای مناسب درخت بادام هستند زیرا در این مناطق تقریبا تمام نیازهای رشدی این درخت برآورده می‌شود.

قطب تولید بادام کشور

زادگاه درخت بادام کشور عزیزمان ایران است و این درخت به عنوان یک درخت بومی تلقی می‌شود از همین رو در اکثر نقاط کشور قابلیت کاشت و پرورش دارد و استان چهارمحال بختیاری با داشتن اقلیمی معتدل و خاکی حاصلخیز به عنوان قطب تولید بادام کشور شناخته می‌شود به طوری از باغات این استان 24 هزار تن بادام برداشت می‌شود و شهرهای بن و سامان واقع در این استان را به عنوان پایتخت بادام معرفی می‌کنند.

یکی از شهرهای که بادام درختی مرغوب و با کیفیتی تولید می‌کند شهرستان بهار واقع در استان همدان است این شهرستان داشتن اقلیمی معتدل و نیمه سردسیری و خاک غنی شرایط مناسبی برای تولید بادام درختی دارد.

نتیجه گیری

انواع نژاد درخت بادام در نهالستان‌های سرتاسر کشور به فروش می‌رسد اما نکته مهم این است که هر کدام به دلیل داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد برای کاشت در یک منطقه‌ی خاص مناسب هستند و اگر در اقلیم سازگار و مناسب کاشته نشوند نمی‌توان از آن‌ها انتظار عملکرد و باردهی مطلوب داشت بنابراین پیش از انتخاب نژاد بادام می‌بایست ویژگی‌های اقلیمی محل کاشت را به درستی ارزیابی کرد سپس با توجه به آن بهترین و تجاری‌ترین نژاد بادام را برای کاشت برگزید.